Онордо Куьуур орто оскуолатын саха тылыгар учуутала
Попова Н.Ф.
- Главная
- Разное
- Образование
- Спорт
- Естествознание
- Природоведение
- Религиоведение
- Французский язык
- Черчение
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, фоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
Презентация, доклад по якутскому языку Саха тылын уерэтии историятыттан (5-11 кылаастарга)
Содержание
- 1. Презентация по якутскому языку Саха тылын уерэтии историятыттан (5-11 кылаастарга)
- 2. Аан дойдуга барыта 2500 тахса араас омук
- 3. Саха тылын үөрэтиини аан бастаан Филипп Иоганн
- 4. 1692 с. Амстердам бургомистра, географ уонна этнограф
- 5. Немец уонна нуучча аатырбыт Профессора Симон Паллас
- 6. Өлүөхүмэ таңаратын дьиэтин а5абыыта Георгий Яковлевич Попов 1819 с.саха бастакы алфавитын оңорбута.
- 7. 1858 сыллаахха миссионер Дионисий Хитров сахалыы
- 8. Саха тылын бастаан үөрэтиигэ улахан өңөлөөх немец академига Отто Николаевич Бетлингк буолар.
- 9. Отто Бётлингк саха алфавитын 1851 сыллаахха оҥорбута.
- 10. Нуучча тюрколога Василий Васильевич Радлов (1837-1917) саха тылын атын тюрк тылларыгар тэҥнээн үөрэппитэ.
- 11. Эдуард Карлович Пекарскай саха тылын 50 сыл
- 12. Бетлингк «Сахалар тылларын туһунан» кинигэтигэр бастатан туран 1851 сыллаахха Афанасий Яковлевич Уваровскай суруйбут «Ахтыылара» киирбитэ.
- 13. Семён Андреевич Новгородов бастакы советскай кэмнээ5и алфавиты олохтообута. Бу алфавитынан 1920-1930 сылларга 200-чэкэ кинигэ бэчээттэммитэ.
- 14. С.А.Новгородов 1917 сыллаахха «Сахалыы сурук-бичик» диэн ааттаан сахалыы бастакы букубаары таһаартарар
- 15. Саха уус-уран литературатын төрүттээччи Алексей Елисеевич Кулаковскай
- 16. Платон Алексеевич Ойуунускай тылга бастакы кандидатскай диссертацияны
- 17. Суруйааччы А.А.Иванов-Күндэ саха тылын терминин уонна орфографиятын
- 18. Лука Никифорович Харитонов (1901-1972) 1939с. наука кандидатын
- 19. Елизавета Ивановна Убрятова омугунан нуучча, 1932 с.
- 20. Тыл диэн норуот историятын музейа буолар.
Аан дойдуга барыта 2500 тахса араас омук тыла баар. Саха тыла тюрк омук тылларыттан төрүттээх . Ол гынан баран төрүттэрбит эрдэ арахсаннар уонна атын омуктары кытта бодоруһан, биһиги тылбыт уруулуу тюрк тылларыттан туспатыйан хаалбыт.
Слайд 1САХА ТЫЛЫН үөрэтии
ИСТОРИЯТыттан
Слайд 2Аан дойдуга барыта 2500 тахса араас омук тыла баар. Саха тыла
тюрк омук тылларыттан төрүттээх . Ол гынан баран төрүттэрбит эрдэ арахсаннар уонна атын омуктары кытта бодоруһан, биһиги тылбыт уруулуу тюрк тылларыттан туспатыйан хаалбыт.
Слайд 3Саха тылын үөрэтиини аан бастаан Филипп Иоганн Табберт (Страленберг) (1676-1747) шведскэй
капитаан са5алаабыта. 1730 с. «Северные и Восточные части Европы и Азии» үлэтигэр саха тылын төрүтүн туһунан суруйбута.
Слайд 41692 с. Амстердам бургомистра, географ уонна этнограф Николо Корнелиус Витзен (1641-1717Сс.)
сахалыы ахсаан ааттары сурукка киллэрбитэ уонна «Отче наш» тексин сахалыы тылбаастаабыта.
Слайд 5Немец уонна нуучча аатырбыт Профессора Симон Паллас (1741-1811) 1887 с. аан
бастакы сахалыы-нууччалыы тылдьыты бэчээттэппитэ. Бу тылдьыкка 300-чэкэ сахалыы тылы суруйбута.
Слайд 6Өлүөхүмэ таңаратын дьиэтин а5абыыта Георгий Яковлевич Попов 1819 с.саха бастакы алфавитын
оңорбута.
Слайд 7 1858 сыллаахха миссионер Дионисий Хитров сахалыы атын алфавиты таһаарар. Бу
алфавит үксүн таңара үөрэ5ин тар5атыыга туттуллубут эбит.
Слайд 9Отто Бётлингк саха алфавитын 1851 сыллаахха оҥорбута. Бу алфавит 1917 сыллаахха
диэри туттуллубут. Кылгас кэм иһигэр «Сахалар тылларын туһунан» кинигэ суруйар.
Слайд 10Нуучча тюрколога Василий Васильевич Радлов (1837-1917) саха тылын атын тюрк тылларыгар
тэҥнээн үөрэппитэ.
Слайд 11Эдуард Карлович Пекарскай саха тылын 50 сыл устата үөрэппитэ. Саха сиригэр
уопсайа 24 сыл олорбута.1907-1930 сылларга саха тылын тылдьытын 13 выпуһун таһаарбыта.
Слайд 12Бетлингк «Сахалар тылларын туһунан» кинигэтигэр бастатан туран 1851 сыллаахха Афанасий Яковлевич
Уваровскай суруйбут «Ахтыылара» киирбитэ.
Слайд 13Семён Андреевич Новгородов бастакы советскай кэмнээ5и алфавиты олохтообута. Бу алфавитынан 1920-1930
сылларга 200-чэкэ кинигэ бэчээттэммитэ.
Слайд 14С.А.Новгородов 1917 сыллаахха «Сахалыы сурук-бичик» диэн ааттаан сахалыы бастакы букубаары таһаартарар
Слайд 15Саха уус-уран литературатын төрүттээччи Алексей Елисеевич Кулаковскай Саха сирин оройуоннарын кэрийэ
сылдьан, норуот тылын, өһүн хоһооннорун, фольклорун хомуйбута. Кини тылга 8 үлэни бэчээттэппитэ.
Слайд 16Платон Алексеевич Ойуунускай тылга бастакы кандидатскай диссертацияны көмүскээбитэ. Саха сиригэр тылы,
культураны үөрэтэр бастакы научнай тэрилтэ директора этэ,Бастакы
«Термин-орфография тылдьытын» оҥорбута.
«Термин-орфография тылдьытын» оҥорбута.
Слайд 17Суруйааччы А.А.Иванов-Күндэ саха тылын терминин уонна орфографиятын олохтонуутугар бэрт улахан өңөлөөх,
Саха тылыгар хас да учебник автора.
Слайд 18Лука Никифорович Харитонов (1901-1972) 1939с. наука кандидатын ученай степенин ылбыта. Кини
сахалартан бастакы бөдөҥ тыл үөрэхтээ5э,биллэр-көстөр тюрколог (тюрк тылларын чинчийээччи).
Слайд 19Елизавета Ивановна Убрятова омугунан нуучча, 1932 с. Таймыр национальнай уокуругар долган
сахаларыгар кэлэн учууталлаабыта. Онтон ыла саха тылын үчүгэйдик билэрэ. 1940 с. долганнар тылларын туһунан үлэ суруйбута.
