Презентация, доклад на тему Сүз төзелеше темасы буенча татар теленнән презентация (4 сыйныф)

Сүз төзелешеКушымчаТамырга бер – бер артлы ялганып, аның төп мәгънәсен яки формасын үзгәртүче кисәк кушымча дип аталаТамырСүзнең төп мәгънәсен белдерә һәм сөйләмдә аерым да кулланыла ала торган кисәк  тамыр дип атала

Слайд 1
Татар теле
«Сүз төзелеше», 4 сыйныф
Төзүче: башлангыч сыйныф укытучысы

Асхадуллина Г.И.

Татар теле «Сүз төзелеше», 4 сыйныф Төзүче: башлангыч сыйныф укытучысы Асхадуллина Г.И.

Слайд 2Сүз төзелеше
Кушымча

Тамырга бер – бер артлы ялганып, аның төп мәгънәсен яки

формасын үзгәртүче кисәк кушымча дип атала

Тамыр

Сүзнең төп мәгънәсен белдерә һәм сөйләмдә аерым да кулланыла
ала торган кисәк  тамыр дип атала

Сүз төзелешеКушымчаТамырга бер – бер артлы ялганып, аның төп мәгънәсен яки формасын үзгәртүче кисәк кушымча дип аталаТамырСүзнең төп мәгънәсен

Слайд 3Кушымчалар ике төрле була:

ясагыч һәм төрләндергеч (бәләгеч яисә мәнәсәбәт белдерүче) кушымчалар. Ясагыч кушымчалар яңа мәгънәле сүз ясый: эшлә, болытлы, уйчан. Төрләндергеч кушымчалар эш-хәл, күренешләр арасындагы мөнәсәбәтләрне белдерәләр, яңа сүз ясамыйлар. Аларны мәнәсәбәт белдерүче яисә бәйләгеч кушымчалар дип тә атыйлар. Мәсәлән: эшнең, уйлар, килде, китапта.
Кушымчалар ике төрле була:

Слайд 4
Сүз ясагыч кушымчалар
Исем+ сүз ясагыч кушымчалар:

-чы/-че (балык-чы, сабан-чы, тимер-че, печән-че); -даш/-дәш (авыл-даш,юл-даш, сер-дәш, сабак-таш); -лык/-лек (печән-лек, саз-лык, баш-лык, күз-лек); -чык/-чек (уен­-чык, кап-чык); 
Фигыль+сүз ясагыч кушымча: - ак/-әк, (-ык/-ек) (кө­рә-к, тара-к, тишек, ярык); -гы/-ге (-кы/-ке) (чал­-гы, пыч-кы, себер-ке); 
-ыч/-еч (сөен-еч, көен-еч, юан-ыч);
-ма/-мә (яр-ма, бүл-мә, кабарт-ма, күргәз-мә) 
Сүз ясагыч кушымчаларИсем+ сүз ясагыч кушымчалар:

Слайд 5

Бирелгән кушымчаларны ялгап, сүзләр уйлап яз.
-лык/-лек; -ма/-мә;-даш/-дәш;
-таш/-тәш;-ла/-лә;-лап/-ләп;-лаш/-ләш;
-лы/-ле;-сыз/-сез; -чан/-чән

Бирелгән кушымчаларны ялгап, сүзләр уйлап яз.-лык/-лек; -ма/-мә;-даш/-дәш;-таш/-тәш;-ла/-лә;-лап/-ләп;-лаш/-ләш;-лы/-ле;-сыз/-сез; -чан/-чән

Слайд 6
Төрләндергеч кушымчалар
Исемнәргә тартым, күплек һәм килеш кушымчалары ялгана: әби+ем, сумка+м, күз+ең,

баш+ың, алма+лар, имән+нәр, болын+ны, тиен+гә.
Тартым кушымчалары бәйләгеч кушымчаларга керә.
Төрләндергеч кушымчаларИсемнәргә тартым, күплек һәм килеш кушымчалары ялгана: әби+ем, сумка+м, күз+ең, баш+ың, алма+лар, имән+нәр, болын+ны, тиен+гә.Тартым кушымчалары

Слайд 7
Сүзләрнең кушымчаларын күрсәт
Җырчыларның;
Йолдызчыкны
Авылдашларымның
Башлыгымның

Сүзләрнең кушымчаларын күрсәтҖырчыларның;ЙолдызчыкныАвылдашларымныңБашлыгымның

Слайд 81.Тамыр дип нәрсә атала? а) лексик мәгънәне бедлерә торган кисәк; б) сүзнең төп

кисәге; в) сүзнең төп мәгънәле кисәге.

2.Тамырга ялганып, яңа сүз ясый торган кушымчалар: а) төрләндергеч кушымчалар; б) сүз ясагыч кушымчалар; в) төр кушымчалары.

3. Бакчачылыкны сүзендәге сүз ясагыч кушымчаларны күрсәтегез.
а) -лык, -ны
б) -чы, -лык
в) -чы, - ны

Тест биремнәре

1.Тамыр дип нәрсә атала? а) лексик мәгънәне бедлерә торган кисәк; б) сүзнең төп кисәге; в) сүзнең төп

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть