- Главная
- Разное
- Образование
- Спорт
- Естествознание
- Природоведение
- Религиоведение
- Французский язык
- Черчение
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, фоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
Презентация, доклад по родной (якутской)литературе
Содержание
- 1. Презентация по родной (якутской)литературе
- 2. Н.Е. Мординов – Амма Аччыгыйа
- 3. Н.Е.Мординов 1906 сыл тохсунньу 6 күнүгэр Боотурускай
- 4. Чөркөөх сэттэ кылаастаах оскуолатын бүтэрэн, нэһилиэгэр суруксуттаан,
- 5. Улуу Москваҕа үрдүк үөрэхтэммит, элбэҕи билбит-көрбүт эдэр
- 6. Бу роман кэлин нуучча, украина, венгрия, чехия
- 7. Н.Е.Мординов – Амма Аччыгыйа 1959-1986 сыл
- 8. Н.Е.Мординов - Амма Аччыгыйа литература сайдыытыгар, оҕону,
- 9. Н.Е.Мординов аатын Таатта улууһун Харбалаах орто оскуолата
- 10. болҕомтоҕут иһин баһыыбаларын
Н.Е. Мординов – Амма Аччыгыйа
Слайд 3Н.Е.Мординов 1906 сыл тохсунньу 6 күнүгэр Боотурускай улуус Аллараа Амма нэһилиэгэр
дьадаҥы ыалга төрөөбүтэ. Сөдүөччүйэлээх Дьөгүөрдээн бастакы оҕолорун Ньукулай диэн ааттаабыттара. Кини кэнниттэн төрөөбүт Өксөнтөй (кэлин философскай наука доктора, профессор) уонна Торопуун (кэлин фашистары утары сэрии «Албан Аат» уордьаннаах саллаата, Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала) оҕо саастара Амма Аччыгыйа киэнник биллибит «Сааскы кэм» романыгар ойууламмыта
Слайд 4Чөркөөх сэттэ кылаастаах оскуолатын бүтэрэн, нэһилиэгэр суруксуттаан, Чычымахха учууталлаан баран, 1925с.
Дьоккуускайга пед.техникумҥа үөрэнэ киирбитэ. Ити кэмҥэ ис сурэҕиттэн иэйэн-куойан суруйбут «Ийэбэр» диэн хоһооно «Чолбон» сурунаалга бэчээттэммитэ. 1928с. Москваҕа үөрэнэ тиийбитэ.
Слайд 5Улуу Москваҕа үрдүк үөрэхтэммит, элбэҕи билбит-көрбүт эдэр киһи онтон ыла саха
уус-уран литературата сайдарын туһугар далааһыннаах үлэтэ саҕаламмыта. 1934 сылтан ССРС суруйааччыларын Союһун чилиэнэ. Ити сыл атырдьах ыйын 17 күнүгэр саҕаламмыт ССРС суруйааччыларын 1 съезтэрин делегата. Онтон ыла ССРС, РСФСР суруйааччыларын бары съезтэригэр кыттан, дойдуга литература сайдыытыгар суҥкэн кылаатын киллэрбитэ. 1944 с. «Сааскы кэм» романын 1 вариана бэчээттэммитэ.
Слайд 6Бу роман кэлин нуучча, украина, венгрия, чехия тылларынан тылбаастанан, саха оччотооҕу
олоҕун үгүс норуот билбитэ. Оттон Амма Аччыгыйа саха ааҕааччытыгар анаан Лев Толстой «Анна Каренина», «Сэрии уонна эйэ», «Тиллии», Михаил Лермонтов «Биһиги кэммит дьоруойа», Фридрих Шиллер «Уодаһын уонна таптал», Николай Погодин «Саалаах киһи», Михаил Шолохов «Чуумпу Дон» аатырбыт айымньыларын тылбаастаабыта.
Слайд 7 Н.Е.Мординов – Амма Аччыгыйа 1959-1986 сыл бүтүөр диэри «Бэлэм буол» (билиҥҥи
«Кэскил») хаһыакка литература отделын сэбиэдиссэйэ, онтон кэриспэндьиэнэ этэ.
Слайд 8Н.Е.Мординов - Амма Аччыгыйа литература сайдыытыгар, оҕону, ыччаты иитиигэ үтүөлэрин иһин
Саха АССР норуодунай суруйааччытын, САССР искусстволарын үтүөлээх деятелин үрдүк аатын ылаттаабыта, САССР П.А.Ойуунускай аатынан бириэмийэтин лауреата буолбута. Дьокуускай куорат, Алексеевскай оройуон(Таатта) бочуоттах гражданина этэ. «Норуоттар Доҕордоһуулара», иккилии төгүл «Үлэ Кыһыл Знамята», «Бочуот Знага» уордьаннарынан наҕараадаламмыта. Н.Е.Мординов – Амма Аччыгыйа 1994 сыл сэтинньи 14 күнүгэр өлбүтэ.
Слайд 9Н.Е.Мординов аатын Таатта улууһун Харбалаах орто оскуолата сүгэр, Дьокуускайга кини аатынан
уулусса баар. Республикаҕа оҕо литературата сайдыытыгар 2012 сылтан СР Ил Дарханын Н.Е.Мординов – Амма Аччыгыйа аатынан Государственнай бириэмийэтэ олохтоммута.
