Презентация, доклад по литературе на тему Халык педагогикасындагы курсак жане бесик тарбиеси

Үй тапсырмасы

Слайд 1 Халық педагогикасындағы
құрсақ және бесік тәрбиесі

Халық педагогикасындағы құрсақ және бесік тәрбиесі

Слайд 2Үй тапсырмасы

Үй тапсырмасы

Слайд 3Бесік түрлері
Бесік – нәрестені бөлеуге арналған ағаш төсек. Бесік көшпелі

өмір
кешкен қазақ халқы арасында ертеден тараған. Қазақ бесікті қарағай,
қайыңнан, көбіне талдан иіп жасаған. Мұндай бесік жеңіл, ықшам
әрі берік, көшіп-қонуға ыңғайлы болған. Қазақта бесік киелі құтты
мүлік болып есептеледі.
Бесіктің жабдықтары: жөргек, құс төсек, жастық, көрпе, жаялық, таңғыш, жапқыш.
Бесік түрлері Бесік – нәрестені бөлеуге арналған ағаш төсек. Бесік көшпелі өмір кешкен қазақ халқы арасында ертеден

Слайд 4«Құрсақ шашу» (салт)
Келген қонақтар өз үйлерінен бір-бір дәм пісіріп әкеледі.

Оның себебі келіннің жерік болып жүрген асын тауып беру және жиналған әйелдердің бәрі шашуларын әкеліп шашып, келінге бата,тілектерін білдіреді. Енесі жас келін түсік тастамасын деп көйлегінің етегін бүріп тігіп қоятын болған, босанатын күні жақындаған кезде «Жер ана қуат бер» деп жалаңаяқ жүргізеді. Оларға пышақ, ара, қайшы ұстатпайды, ұстаса мезгілінен бұрын босанады деген арқан, жіпті де ұстатпаған, ұстаса баланың кіндігі мойнына оралып қалады деген ырымдар болған.

«Құрсақ шашу» (салт) Келген қонақтар өз үйлерінен бір-бір дәм пісіріп әкеледі. Оның себебі келіннің жерік болып жүрген

Слайд 5«Итаяғына салу» (
Босанып баланы шаранасынан жуатын суға яғни «Шілде суына» әлгіндей

күміс жүзік, сақина, білезік, күміс ілгек сияқты заттарды ыдысқа салып жіберіп нәрестені жуады. Жуып болғаннан кейін әлгі заттарды сол жердегі әйелдер ырымдап бөлісіп алады.

Жас келіншек бір ауылға немесе төркіндеріне қыдырып барғанда, не есік көруге шақырғанда әйелдер , үлкен әжелер оған «Итаяғына салды» деп сақина, күміс жүзік, білезік, ілгек сияқты заттар берген.

«Итаяғына салу» (Босанып баланы шаранасынан жуатын суға яғни «Шілде суына» әлгіндей күміс жүзік, сақина, білезік, күміс ілгек

Слайд 6«Кіндік шеше»
Босану кезінде анаға көмек көрсетіп, нәрестенің кіндігін кесетін әйел. Ол

жас босанған ана көтерілгенше 4-5 күн бойы сол үйдің шаруасын істеп, босанған әйелмен бірге нәрестені күтіп көмектеседі. Оның парызы-баланы жасқа толғанша киіндіру. Көрші- көлем, жастар жиналып, ән салып, домбыра тартып, өлең-жыр айтады.
«Кіндік шеше»Босану кезінде анаға көмек көрсетіп, нәрестенің кіндігін кесетін әйел. Ол жас босанған ана көтерілгенше 4-5 күн

Слайд 7«Шілдехана»
Бұл нәресте туған күннен бастап 3 күнге дейін қыз-келіншектер нәрестені

әрі күзетіп, әрі ананы қуанышқа бөлеп, түнімен өлең айтып, ән мен жыр, күй мен би, ойын-сауық өткізген.
Шілдехана жаңа туған нәрестені әр түрлі «жын-шайтан» «перілердің» салқынынан қорғап,күзету үшін өткізіледі.
«Шілдехана» Бұл нәресте туған күннен бастап 3 күнге дейін қыз-келіншектер нәрестені әрі күзетіп, әрі ананы қуанышқа бөлеп,

Слайд 8«Қалжа»
Босанған әйелдің белі тез бекіп, сауығып кетсін деген ниетпен «қалжа»

берілетін болған.
«Қалжа» - бұл жас босанған әйелге арналып сойылған мал. Қалжаны жақын адамдары да әкелетін болған.
«Қалжа» Босанған әйелдің белі тез бекіп, сауығып кетсін деген ниетпен «қалжа» берілетін болған. «Қалжа» - бұл жас

Слайд 9Ат қою (ғұрып)
Нәресте туылғаннан кейін ат қойылады.

Жаңа туған нәрестеге ат қою-ерекше салтанатты ғұрыптардың бірі. Ат қоюға қазақ халқа өте көп көңіл бөлген. Балаға ат қою рәсімі көбінесе шілдехана ойын-сауық кешінде орындалатын болған.Баланың есімін аузы дуалы қария, не баланың атасы,әжесі азан шақырып, 3 рет айқайлап қойған. Алдымен жақсы есімдер мен елге әйгілі адамдардың атын қойған.(ақын,әнші-күйші, шешен т.б.) Ат қойыстың өзінде халық мінезі,таным-түсінігі, ой-арманы бар.Бірақ өте қасиетті әулие мен ұлы адамдардың есімдерін қоюға тиым салған.
Ат қою (ғұрып)    Нәресте туылғаннан кейін ат қойылады. Жаңа туған нәрестеге ат қою-ерекше салтанатты

Слайд 10«Бесікке салу»
рәсімі

«Бесікке салу» рәсімі

Слайд 11Мойнымдағы тұмарым,
Тарқамайтын құрамым,
Тағдыр берген алсын деп.
Мойнымдағы маржаным,
Қорадағы мал-жаным.
Бесігіңе жата ғой,
Тәтті ұйқыға

бата ғой...
Көзімнің ағы, қарасы
Жүрегімнің панасы,
Уайым, қайғы ойлатпас
Көңілімнің санасы.
Айналайын, шырығым,
Көлге біткен құрағым,
Маңдайдағы құндызым,
Аспандағы жұлдызым.
Әлди, әлди, балам-ай,
Айналсын сенен анаң-ай.
Әлдилеп сені сүйгенде
Анаңның көңілі болады жай.

Бесік жыры

Мойнымдағы тұмарым,Тарқамайтын құрамым,Тағдыр берген алсын деп.Мойнымдағы маржаным,Қорадағы мал-жаным.Бесігіңе жата ғой,Тәтті ұйқыға бата ғой...Көзімнің ағы, қарасыЖүрегімнің панасы,Уайым, қайғы

Слайд 123-топ: сурет бойынша балаға және атаға

байланысты мақал-мәтелдер

1-топ: ребус шешу

2-топ: сөзжұмбақ

3-топ: сурет бойынша балаға және атаға           байланысты

Слайд 13Ой толғау
“Сәбиді бесікке бөлеуге болмайды, ол қазіргі медицина талабына сай емес,

бала денсаулығына зиян келтіреді, тіпті қауіпті”- деп отыр дәрігер мамандар. Сіздердің бұған көзқарастарыңыз қалай?
Ой толғау“Сәбиді бесікке бөлеуге болмайды, ол қазіргі медицина талабына сай емес, бала денсаулығына зиян келтіреді, тіпті қауіпті”-

Слайд 14Рахмет!

Рахмет!

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть