Слайд 1Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық ізденісінде –тәжірибенің рөлі
Слайд 2Қазіргі уақытта біздің елімізде әлемдік деңгейдегі білім беру үдерісінің бағыты
қолданылуда . Балалардың бойында қандай да бір құндылықтардың қалыптасуы балабақшада тәрбиешінің іс-әрекеттеріне және қоршаған ортаның қарқынды дамуына тікелей байланысты
Білім берудің негізгі мақсаты, тұлғаны оқыту, дамыту, тәрбиелеу. Бұл мақсаттар бір-бірімен тығыз байланысты. Баланы өмірге дайындаудың, дамытудың маңызы ерекше. Қытай қалқында мынадай мақал бар; «Айтсаң-ұмытамын, көрсетсең- есте сақтап қаламын, өзім жасап көрсем-түсінемін». Ал, біз осы мақалға сүйенсек , баланың танымдық ізденісінде, математикалық ұғымдардың қалыптасуында, тілінің дамыуына немесе сөз шеберліктерінің артуына, өзін қоршаған ортаны танып білуінде -тәжірибенің атқарар рөлі ерекше.
Слайд 3Психологтардың дәлелдеуі бойынша бала алғашқы жеті жаста өз көргендерінен әсер алады
және оны бейнелейді. Әрбір бала туылғанда зерттеуші болып туылады. Бала жаңа тәжірибе жасау үшін қызығады, ізденісте болады, бақылайды және тәжірибе жасайды. Қоршаған ортаның маңыздылығын ажыратуға ұмтылады. Мектепке дейінгі балалар өзін қоршаған ортадан ажырата алады, өзіне жақын ортаны тани бастайды және өзінің табиғаттағы орнын біледі. Табиғатпен тығыз қарым-қатынас орнатып, табиғаттан жағымды әсер алады. Табиғат құбылыстары жайлы алғашқы түсініктері қалыптасады.
Слайд 4. Екінші кіші жас тобындағы балалар судың, құмның қасиеттерін қызығушылықпен бақылайды,
қардың суға , судың түрлі-түсті мұзға айналуы тәжірибе жүзінде көріп түсінеді. Сабынды судан көпіршіктер жасап біледі, оған қайықтарын жүзгізіп бақылау жасайды
“”
«”Көбік жастықтар»
Слайд 5Ересектер тобында бұл тәжірибе түрі аздап күрделенеді. Бұл жастағы балалар өздерін
ойландырған қиын сұрақтардың жауабын табуға әрекеттенеді.Бес –алты жас аралығындағы балалармен көптеген қызықты тәжірибелер жасалды.
“Судың түсі қалай өзгерді?”
Слайд 6
Судың қасиеттері(судың түсін, құйылған ыдысына сай пішінін, қоылған қоспаға байланысты дәмін
өзгертеді), «Бәрін көремін»(үлкейткіш шыны көмегімен), «Ауа біздің ішімізде»( түтікшелердің, шарлардың көмегімен тәжірибе жасау), «Ауаны ұстаймыз» (пакетті,шарды пайдалану). «Қарды ұшырамыз» (бөтелке және түтікше көмегімен) т.б. Мектепке дейінгі естияр балаларды тәжірибе жасау үшін күрделі заттар қызықтырады. Оларда тәжірибе жасай отырып жаңа ұғымдар қалыптасады
Слайд 7“Ауаны ұстаймыз”
“Ауа біздің ішімізде”
Қардың суға айналуы
Ересек топ балаларымен жасалаған тәжірибелер
Слайд 8 Мысалы жаңа «заттың» пайда болуы. Содан әр түрлі заттың әр
түрлі қасиеті бар деген қорытынды жасайды. Бұл тәжірибенің нәтижесін көру үшін шыдамдылық пен ұқыптылық қажет.
“Әлемді үлкейтіп көремін”
«Сыйқырлы магнит»
“Батады-батпайды”
«Құмдағы суреттер»
Слайд 10 Табиғат аясындағы
еңбек және ойын.
Қыс Көктем
Күз Жаз
Слайд 11. Мектепке дайындық тобында жанды және жансыз табиғатты зерттей бастайды.Жанды табиғат
тәжірибе үшін ең қажетті бөлік.
.
Слайд 12Күнделікті бақылау , тәжірибе жасаудың ажырамас бір бөлігі. Оның көмегімен
жасаған жұмыстарын бақылайды және оның нәтижесін көреді.
Слайд 14Балалардың жасаған тәжірибелері басқа да іс-әрекеттермен тығыз байланысты болып, олар бір-бірімен
екі жақты байланыста болады. Бірінші кезеңде қоршаған ортаны және мектепке дейінгі балалар экологиясымен тығыз байланыс орнатады. Тәжірибелік әдістің басты жетістігі, ол балалардың жан –жақты дамуына мүмкіндік береді. Балабақшада балаларға экологиялық білім тиімді жүргізілуі үшін, мектепке дейінгі балалардың назарын қоршаған ортадағы жанды және
жансыз табиғатқа аудару қажет.
Осыған байланысты топта, тәжірибе жасауға қажетті заттар үшін арнапйы бұрыш ұйымдастырылған (колбалар,түтікшелер, сұйық заттарға арналған ыдыстар т.б.). қарапайым заттар (үлкейткіш шынылары, пинцеттер, құм сағаты), тәжірибеге қажетті магниттер,түрлі-түсті шынылар, зерттеу бұрышында жанды және жансыз табиғат үшін (өсімдіктердің тұқымдары, тастар, құм, бор). .Мектепке дейінгі кіші жас балалары мен тәжірибе жұмыстарын жүргізуге болады.
Слайд 15Тәжірибе баланың дербестігі мен белсенділігін арттырып жаңа білім беріп қана қоймай,
балалардың есте сақтау қабілеттерін арттырады, үздіксіз ізденісте болады және оның нәтижесін көру үшін салыстырады, талдау жасайды. Сонда баланың математикалық түсініктері тәжірибе жасау барысында шыңдалады, танымдық ынтасы артады
Слайд 16
Академик К.Е. Темирязов «Адамдар өздеріне сұрақтар қойып оған нақты жауап алу
үшін , бақылау мен тәжірибе жасауға ұмтылады. Бұл мектептен өтпегендердің ойлау қабілеттері және моралдық көзқарастары төмен болады»-дейді.
Слайд 17 Назар аударғандарыңызға рахмет!