Презентация, доклад на тему Тема по татарскому языку послелоги

отличие от них всегда стоят после самостоятельного слова и поэтому называются послелогами. Они управляют определенными падежами:

аша, үтә, турында, хакында, хакта, хакына, өчен, сәбәпле, аркасында и т.д.
Направительный
табан, таба, каршы, караганда, карамастан
дулкынга каршы – против волн, күлгә таба – к озеру, давылга карамастан – несмотря на бурю
Исходный
башка, бүтән, тыш, бирле, башлап, соң, элек
сездән башка – кроме вас, синнән бүтән – кроме тебя, расходтан тыш – кроме расходов, иртәдән бирле – с утра, синнән элек – до тебя, эштән соң – после работы
Основной (имя сущ.), притяжательный (местоим.), направительный (имя сущ., местоим.)
чаклы, хәтле, тикле, кадәрле
йодрык чаклы – величиной с кулак, урманга хәтле – до леса, синең хәтле – как ты, яфрак кадәрле – величиной с листочек
 

и временные отношения. Употребляясь в пространственных падежах, они являются своеобразным средством связи. Это такие слова, как ас (низ), өс (верх), төп (основание), баш (верх), як (сторона), ян (бок), арт (зад), ал (перед), чак (время), вакыт (время), каршы (перед, навстречу), тирә (вокруг), буй (вдоль) и т.д. Они употребляются в трех падежах: дательном, исходном, местно-временном (часто с аффиксами принадлежности третьего лица).

алдында Шкаф эчендә
Б) Над столом После школы За домом В книге (внутри) Перед учителем Под стулом

дәрестә кыш    …     инша язабыз. 3. Дәресләрдән   …    өйгә кайтам. 4.  Бакчага   …   2 километр барырга кирәк. 5.   Укытучы өстәле   …   интерактив такта. 6.    Шкаф  …   китаплар бик күп. 7.         Мин дә Марат    …   көчле.

Аның янында –около него, нее
Безнең яныбызда – около нас
Сезнең яныгызда – около вас
Аларның яннарында – около них
 
Минем каршымда – напротив меня
Синең каршыңда – напротив тебя
Аның каршында –напротив него, нее
Безнең каршыбызда – напротив нас
Сезнең каршыгызда – напротив вас
Аларның каршыларында – напротив них

янымда
Минем артымда ....... утыра.
каршымда

яныңда
Синең артыңда ....... утыра. каршыңда
 
Аның, безнең, сезнең, аларның ..... утыра.

Иҗади диктант (нокталар урынына сүзләр куеп язу, асларына сыза бару).
... белән бардым,    ... турында уйлыйм,  ... таба йөгердем,  ... өчен сөйлим,
   ... башка бармыйм,               ... төсле матур,                ... соң килеп җиттем.

битләрдә сүзләр бирелә. Тактада өй рәсемнәре ясалган, сүзләрне шул өйләргә дөрес итеп тутырырга кирәк. 1 нче команда – исемнәрне, 2 нче команда – бәйлекләрне, 3 нче команда – сыйфатларны тутыра. Кайсы команда дөрес һәм тиз итеп тутыра алыр?
 Шикелле, ямьле, япь-яшь, кадәр, диңгез, өчен, өстәл, өстеннән, матур, балык, акыллы, төсле, малай, охшаш, белән, мәктәп, зур, су, уртасында, якты, агач.

хәтле бару. Кичкә кадәр эшләү. Эштән соң күрешү. Белем өчен уку. Тау хәтле йорт. Абый кебек булу. Кыштан бирле уку. Җилгә каршы атлау. Әнисеннән башка яшәү. Җәй саен кайту. Урам аркылы чыгу. Дустыннан башка кешесе булмау. Авырганга күрә килмәү. Утырган килеш язу.

төрләнә
4.Белән бәйлеге кем? соравына җавап бирә
5.Яшел сүзе – бәйлек
6.Өс, ас, ян, ал, арт – бәйлек сүзләр
7.Кебек, сыман, шикелле – бәйлекләр
8.Көрәк белән казу сүзтезмәсендә белән бәйлеге исемнән соң килә
9.Сезнең кебек матур сүзтезмәсендә кебек бәйлеге исемнән соң килә
10.Бәйлекләр сорауга җавап бирми, аларның мәгънәсен аңлатып булмый