Слайд 4
Алмашлык - мөстәкыйль сүз төркеме.
Алмашлык - үзләрен атамыйча гына зат
яки предметларга, аларның билгесе яки санына һәм хәлләренә күрсәтә (ишарә итә) торган сүз төркеме.
Алмашлык җөмләнең теләсә кайсы кисәге булып килә ала.
Слайд 5 «Балалар, зинһар, хуҗам турында язган хикәямне төзәтеп бирегез!»
Шүрәле.
Слайд 6Текстны төзәтеп язарга
Бөек шагыйребез Г.Тукай бик
аз гомер эчендә гаять бай иҗат мирасы калдырган. Г.Тукай исән чакта ук татар милләте тарафыннан татар милләтенең рухи юлбашчысы итеп танылды, иҗаты югары бәя алды. Г.Тукайның исеме күңелебезгә бик якын, Г.Тукайны хөрмәт итәбез.
Слайд 7
Бөек шагыйребез Г.Тукай бик аз
гомер эчендә гаять бай иҗат мирасы калдырган. Ул исән чакта ук татар милләте тарафыннан аның рухи юлбашчысы итеп танылды, иҗаты югары бәя алды. Г.Тукайның исеме күңелебезгә бик якын, аны хөрмәт итәбез
Слайд 8Милли моңнар
Ишеттем мин кичә: берәү җырлый
Чын безнеңчә матур, милли көй;
Башка килә
уйлар төрле-төрле,-
Әллә нинди зарлы, моңлы көй.
Өзлеп-өзлеп кенә әйтеп бирә
Татар күңле ниләр сизгәнен;
Мискин булып торган өч йөз елда
Тәкүдир безне ничек изгәнен.
Күпме михнәт чиккән безнең халык,
Күпме күз яшҗләре түгелгән;
Милли хисләр белән ялкынланып,
Сызлап-сызлап чыга күңленнән.
Хәйран булып җырны тыңлап тордым,
Ташлап түбән дөнҗя уйларын;
Күз алдымда күргән төсле булдым
Болгар һәм Агыйдел буйларын.
Түзәлмәдем, бардым җырлаучыга
Дидем: “Кардәш, бу көй нинди көй?”
Җавабында милләттәшем миңа:
“Бу көй була, диде, Әллүки!”
Г.Тукай.
Слайд 9Милли моңнар
Ишеттем мин кичә: берәү җырлый
Чын безнеңчә матур, милли көй;
Башка килә
уйлар төрле-төрле,-
Әллә нинди зарлы, моңлы көй.
Өзлеп-өзлеп кенә әйтеп бирә
Татар күңле ниләр сизгәнен;
Мискин булып торган өч йөз елда
Тәкүдир безне ничек изгәнен.
Күпме михнәт чиккән безнең халык,
Күпме күз яшьләре түгелгән;
Милли хисләр белән ялкынланып,
Сызлап-сызлап чыга күңленнән.
Хәйран булып җырны тыңлап тордым,
Ташлап түбән дөнья уйларын;
Күз алдымда күргән төсле булдым
Болгар һәм Агыйдел буйларын.
Түзәлмәдем, бардым җырлаучыга
Дидем: “Кардәш, бу көй нинди көй?”
Җавабында милләттәшем миңа:
“Бу көй була, диде, Әллүки!”
Г.Тукай.
Зат
алмашлыклары Тартым
алмашлыклары
Күрсәтү Сорау
алмашлыклары алмашлыклары
Билгеләү Юклык Билгесезлек
алмашлыклары алмашлыклары алмашлыклары
Исем
Сыйфат
Сан
Рәвеш
Слайд 11Алмашлыкларны табып, төркемчәләрен билгелик
1. Балтасы кулда, Егет эштән
бераз
туктап тора;
Тукта, чү! Ямьсез тавышлы
әллә нәрсә кычкыра.
Слайд 12
1. Балтасы кулда, Егет эштән
бераз туктап тора;
Тукта, чү! Ямьсез тавышлы
әллә нәрсә кычкыра.
Слайд 13
2. Айрылып китсәм дә синнән
гомеремнең таңында мин,
И Казан арты! Сиңа кайттым
сөеп тагын да мин.
Слайд 14
2. Айрылып китсәм дә синнән
гомеремнең таңында мин,
И Казан арты! Сиңа кайттым
сөеп тагын да мин.
Слайд 15
3. Нәрсә бу? Качкынмы, җенме?
Йә өрәкме,
нәрсә бу?
Кот очарлык, бик килешсез,
әллә нинди нәрсә бу!
Слайд 16
3. Нәрсә бу? Качкынмы, җенме?
Йә өрәкме,
нәрсә бу?
Кот очарлык, бик килешсез,
әллә нинди нәрсә бу!
Слайд 17
4. Тау башына салынгандыр безнең авыл,
Бер чишмә
бар, якын безнең авылга ул;
Авылыбызның ямен, суы тәмен беләм,
Шуңар күрә сөям җаным-тәнем белән.
Слайд 18
4. Тау башына салынгандыр безнең авыл,
Бер чишмә бар,
якын безнең авылга ул;
Авылыбызның ямен, суы тәмен беләм,
Шуңар күрә сөям җаным-тәнем белән.
Слайд 19Алмашлыкларга морфологик анализ
Минем анам бу муллада бер ел кадәрме,
күпмедер торгач, белмим, нинди авырудандыр вафат булган.
Болар Өчилегә килгән һәрбер чит авыл кешесенә үзләрендә асрарга бирергә бер ятим бала барлыгын сөйләгәннәр.
Слайд 20Өй эше
Модель буенча алмашлык турында сөйләргә өйрәнергә;
Алмашлыклар кергән
5 мәкаль яки әйтем язып килергә;
Алмашлыклар кулланып, шигырь язарга.