Презентация, доклад на тему Баланың сөйлеуіне мән берейік ата-ана

(баланың туылған кезінен бір жасқа дейін)
сөйлеу тілі шыққан кезең.(бір жастан кейін).

деп атайды.Өйткені бұл кезде сөйлеу тілін меңгеруге дайындық жүреді.Баланың туылған кезінен бастап дауыс реакциялары пайда болады.Олар айқай және жылау.Сөйлеген адамға басын бұрып және оның артынан көзімен қарайтын болады.Интонацияға реакция береді: жылы және қатты сөйлегенді сезеді.Бұл кезде баланың гуілдеуі әр түрлі интонациямен шығады.Ең бірінші пайда болатын дауысты дыбыстар (а,о,у,э) Гуілдеу баланың еркіне байланысты емес.Ол өз бетімен пайда болады (рефлекторлы).Баланың 5-6 айында былдыр пайда болады.(ба-ба-ба,ма-ма-ма,па-па-па,т.б)

сөз
3ж.қараған шағында -1000 сөздің көлемінде.
3 жасқа қараған шағында балада сөйлеу тілінің грамматикалық жағы қалыптаса бастайды.Алғашқыда бала өзінің өтініштерін бір сөзбен білдіреді,содан кейін қарапайым фразалармен.(«Апа Мина шай іш»-Апа,Амина шай ішеді.).
Осы кезеңде балалардың ересектерді түсінуі сөйлеу қабілетіне қарағанда жоғары болады.

орынды қолдану. Ата - анаң, мұғалім мен құрбыларынмен сөйлескенде сөзі дұрыс, орынды қолдану керек. Өз ана тілінде де басқа тілде де дұрыс сөйлесу.

баланы сөгу. Мәселен, ит, есек, өгіз, ей, хайуан деп.
2. Қорлау. Теріс сипаттармен тілдеу. Мәселен, кәззап, семіз, ақсақ, харамы, бейшара. Мұндай сөздер бұғанасы қатпаған баланың жүрегіне дақ салады.
3. Теңеу. Әр баланың басқаға ұқсамайтын өзінің бейімі мен қолынан келетін икемі болады. Ал басқа біреумен теңеу – баланы кемсіту. Бала бойындағы өзіне деген сенімділікті жояды. Нәтижеде өзін теңеген адамдарды жек көре бастайды. Мысалы, «Өзіңдей көршінің баласына қарашы...» деген сияқты теңеулердің теріс әсе ететінін аңғара бермейтініміз өкінішті.

көрмеймін», «Мынаны жесең, сені жақсы көремін», «Сабағыңды дұрыс оқысаң, жаттауыңды қайталасаң, сені жақсы көремін». Шарт қойып, жақсы көру баланы қалаусыз және еріксіз әрекет жасауға итермелейді. Өсе келе, бала өз ошағынан, отбасынан жырақтап қалады. Сондықтан бала шынайылықты жақсы көреді. Өйткені бала ата-анасын ешбір шартсыз сүйеді.
5. Жалған ақпарат. Баланы өтірік ақпараттыр арқылы қорқытып немесе алдау, қоршаған орта жайлы қате түсінік пен ұғым қалыптасуына себеп болады. «Жыласаң, милиция алып кетеді» деп қорқытып өсірген бала ұғымында милиция бейнесі жағымсыз болып қалыптасып қалуы әбден мүмкін. «Ер азамат жыламайды», «Мына бала мені жынды етті», «Менің бұған шамам келмейді», «Біреуге беріп жіберемін», «Бабай келеді немесе милиция ағай алып кетеді» т.с.с. сөздерді айтуға болмайды.

сенімсіздік ұялатумен қатар, талпынысты жояды. «Сен дымды да түсінбейсің», «Үніңді өшір», «Сенен түк пайда жоқ», т.с.с.
7. Қорқыту. Мәселен, «Басыңды жарамын», «Қаныңды ішемін», «Сені соямын» т.с.с. сөздер баланың өз ойын еркін жеткізе алмауға әкеледі.
8. Өтінішіне немқұрайлы қарау. Үнемі баланың сұрағанына «Жоқ, жоқ, жоқ» деп, себебін түсіндірмей жауап қайыру дұрыс емес. Сізден бір өтініш сұраса, қолдан келгенше орындап беріңіз.
9. Қарғау. «Сені Құдай алсын», «Өлгенің жақсы еді», т.с.с.
10. Масқаралау. Баланың намысына тиетін сөздер айтпаған ләзім. Мұның соңы баланың сотқар болып өсуіне әкеледі.

ата-анасынан 16 мың рет естиді екен. Ойлап қарасақ, сегіз жасқа жетпеген баланың сөздік қорында 5 мыңға жуық жаман сөздер болады. Түптеп келгенде мұның әсері суық қарудан да асып түсуі мүмкін. Сол себепті оның орнына баланы махаббатпен жігерлендіріп, мақтай отырып құрметке баулиық. Өйткені жақсы сөз сыйлықтан артық.