Презентация, доклад на тему Выражения языка Pascal (9 класс)

Сипаттау бөлімі
5. Бағдарлама басы
6. Бағдарлама соңы

Жауаптары

Тұрақты, айнымалы шама.
Стандартты функциялар: арифметикалық функция; типтерді өзгерту функциясы; реттелген типтегі шамаларға қолданылатын функция;
Амалдар: бүтін типке қолданылатын амалдар; нақты типке қолданылатын амалдар; логикалық типке қолданылатын амалдар; символдық типке қолданылатын амалдар.

түрлері мен орындалу жолдарын анықтайды.
Яғни тип дегеніміз – шама мәніне берілген сипаттама.
Паскаль тілінде мәліметтердің келесі типтері бар: нақты, бүтін, символдық, логикалық, тіркестік, мәтіндік, жиым, файл, жазба, жиын. Олар екі топқа бөлінеді: қарапайым және құрылымдық.

Тіркестік (STRING)

Жиым (ARRAY)
Жиын (SET)
Файл (FILE)
Жазба (RECORD)

ҚАРАПАЙЫМ

ҚҰРЫЛЫМДЫҚ

Типтер

Шамаларға қолданылатын амалдар шама типіне байланысты болады. Шама программаның сипаттау бөлімінде сипатталады.
Шамалар екіге бөлінеді: тұрақты және айнымалы. Тұрақты шама мәні программа орындалу барысында өзгермейді. Айнымалы шама мәні программа орындалу барысында өзгеріп отырады.
Егер тұрақты шама болса сипаттау const сөзімен, айнымалы болса var сөзімен басталады.
Тұрақты шаманы сипаттау командасының жалпы түрі келесідей:
Const шама аты1=мәні; шама аты2=мәні; ... шама аты n=мәні;
Айнымалы шаманы сипаттау командасының жалпы түрі келесідей:
Var шама аты1, шама аты2, ... : шама типі;
Мысал1.
Const pi=3.14; e=2.7; max=100; s=“school”
Var x, y: real; z: integer; a, b: boolean;

типтердің бірімен сипатталады. Көбінесе integer типі қолданылады.

Мысал2. x айнымалысы 569 бүтін мәнін қабылдайтын болса оны келесідей сипаттауға болады:
var x: integer; немесе var x: word; немесе var x: longint;. byte және shorting сөздерімен сипаттай алмаймыз, себебі 569 саны ол диапазоннан асып кетеді.

типтердің бірімен сипатталады. Көбінесе real типі қолданылады.

Мысал3. x айнымалысы -87.23 мәнін қабылдап, a=x2, b=x3 болса оларды келесідей сипаттауға болады:
var x, a, b: real;

шама char сөзімен сипатталады. Символ тырнақшаға алынып жазылады.
Мысал4. a=‘П’; b=‘?’; c=‘5’ болса, келесідей сипаттаймыз:
var a, b, c: char;

Логикалық тип (boolean)

Егер шама қабылдайтын мәні қандай да бір логикалық өрнек не логикалық мән (false не true) болса шама boolean сөзімен сипатталады. Логикалық типтегі шама мәні false не true (жалған не ақиқат) мәндерінің бірін қабылдайды.
Мысал5. a=5<7; b=false; c=true болса, келесідей сипаттаймыз:
var a, b, c: boolean;

сөз тіркесін қабылдаса ол string сөзімен сипатталады. Шаманың қабылдайтын мәнінің мағынасы болуы міндетті емес. Сөз не сөз тіркесі тырнақшаға алынады.
Кейде string сөзінен кейін жақшаға сөз не сөз тіркесінің ұзындығы жазылады (неше символдан тұратыны). Егер жазылмаса ұзындығы 256-ға тең (256 символдан тұрады) деп қабылданады. Ұзындығын есептегенде бос орын, тыныс белгілері де саналады. Егер сөз тіркесінің ұзындығы алдына ала сипаттағаннан асып кетсе, артығы қиылып қалады.
Мысал6. a=‘my name is Robert!’; b=‘фвыапроод’; c=‘сынып’; d=‘458’ болса, келесідей сипаттауға болады:
var a: string(18); b, c, d: string;
Егер var a: string(10); деп сипаттасақ a=“my name is” болып қиылып қалады.

функциялардың , тұрақтылардың жиынтығын айтады.

боялады)

Бүтін (integer)

Нақты (real)

Символдық (char)

Логикалық (boolean)

Тіркестік (string)

‘Материя’
c) -431150 d) ‘№’
e) ‘I like tea’ f) z>0
g) ‘0.236 !!!’ h) 807,00

mod 7 =
c) sqr(3) = d) sqrt(36) =
e) succ(19) = f) pred(100)=
g) succ(G) = h) pred(z) =

Тексеру

4

2

9

6

20

99

H

y

қойдым: ...
Мен мақсатыма жеттім (жетпедім)
Менің мақсатыма жетуіме (жетпеуіме) мына жағдайлар әсер етті: ...
Сабақ барысында келесі жаңа білім алдым: ...
Сабақ барысында жаңадан үйрендім: ...
Сабақ барысында келесіні түсінбедім: ...
Мен үшін сабақтың мына кезеңі қиын болды: (тест тапсыру, есептер шығару, жаңа мағлұматты өз бетіммен меңгеру)
Сабақ маған ұнады (ұнамады)
Сабақта мыналар қызығушылық туғызды ...
Жалпы сабақта өзіме көңілім толды (толмады)