Презентация, доклад на казахском языке Күрделі эфирлер

(IV) оксиді, натрий гидроксиді, натрий карбонаты, күкірт қышқылы, этанол, этан қышқылы, этаналь, хлор, хлорсутек.
Осы заттардың қайсысымен
а) этил спирті;
б) сірке қышқылы реакцияға түседі.
Қорытынды: спирттер мен карбон қышқылы өзара әрекеттесіп, күрделі эфирлер түзеді.

өзінің аты бар – этерификация реакциясы (грек тілінен аударғанда aither - эфир ). Ертеде «эфир» сөзіне қандай мағына берген?

қасиеттеріне қарай атаған. Ал эфирлердің ең «атақты» қасиеті олардың ұшқыштығы және өзіндік иістері еді. Сондықтан эфир сөзі «ауа» мағынасымен қабылданған..

изопентилацетат – алмұрттың иісі,
этилбензоат – жасминнің иісі,
изовалериан қышқылының изоамил эфирі – алманың иісі

сутектік байланыстың болмауымен түсіндіреді. Ал күрделі эфир молекулаларының арасында неге сутектік байланыс түзілмейді ?
Сонымен молекулалар арасында сутектік байланыс жоқ, ал күрделі эфирлердің қайнау температурасы жоғары. Күрделі эфирлердегі бұл ерекшелікті қалай түсіндіруге болады? Молекулалық тізбек біршама ұзын – молекуларалық тартылу күштірек.
Күрделі эфирлер су молекуласындағы сутегі атомы мен эфир молекуласындағы карбониль тобындағы оттегі арасында түзілетін сутектік байланыстың есебінен суда жақсы ериді.

мен концентрлі күкірт қышқылы керек. Күкірт қышқылы - катализатор. Бұл катaлизатор реакция жылдамдығын арттырады және тепе-теңдікті реакция өнімі түзілетін жаққа қарай бағыттап, суды сіңіретін құрал ретінде қолданылады.

гидроксотопты, ал спирттер сутегі атомын жоғалтатынын ескеріңдер.

қосылу реакциясы тән .

қауіпті екенін сипаттайды.

не?
Күрделі эфирлердің гидролизі этерификация реакциясына қарама -қарсы реакция. Күрделі эфирлер формуласындағы «қышқылды» бөлім карьбонилді топ, ал «спиртті» бөлім оттегімен байланысқан. Су молекуласындағы сутегі «спиртті» бөліммен, ал гидроксотоп «қышқылды» бөлікпен қосылады

калий гидроксиді……………
………………………………………………………………..
Метилбутират пен – литий гидроксиді......................
..........................................................................................
Изопропилацетат пен – натрий гидроксиді…………………………………………………
.........................................................................................

калия гидроксиді (t, p),-………………………………………………………………..көміртек оксиді (II) + калия гидроксидінің балқымасы-………………………………………………. көмірді гидрлеу-………………………………………….. ацетиленді гидрлеу………………………………………
Глюкозаны спиртті ашыту……………………………….

сан рет жазып жүрген реакцияларға қатысты. Бұл реакцияларды біріктіретін бір-ақ нәрсе, ол осы реакцияларды алғаш жүзеге асырған француз химигі Пьер Эжен Марселен Бертло. Оны бүкіл химиктер «органикалық синтездің королі» деп атаған.

ұлы махаббатты сыйлаған. Бертло өз әйелін өте жақсы көрген, оны үнемі көріп тұрғысы келген. Оның зертханасында шынымен қоршалған бөлме болған екен, ол жерде әйелі кітап оқып, тоқыма тоқып отырса, шынының ар жағында ұлы химик синтезбен айналысқан. Арасында әйеліне келіп, оның қолынан ұстап, жаңа жеңістеріне жететін тың күш жігер, қуат алып отырса керек. «Олар өте бақытты өмір сүрді және бір күнде қайтыс болды. Бертло әйелінің өлімін көтере алмады: әйелі таңертең қайтыс болды, ал ол кешке қайтыс болды. Олар бір қабірге жерленді» деп жазады Александр Грин.
Бертлоның ең ұлы ашылуларының бірі - тірі организмдерге, яғни органикалық заттарға тән майлардың синтезі еді. Майларды синтездеу арқылы Бертло витализмге - органикалық заттардың шығу тегі туралы діни көзқарастарға қатты соққы берді.

Мишель Эжен Шеврельдің еңбектерінен қолданды. Мишель Эжен Шеврель көптеген майлардың құрамын зерттеп, майлар бұлар үшатомды спирт глицерин мен карбон қышқылының күрделі эфирі екені туралы қорытынды жасады. Ол стеарин - С17Н35СООН, пальмитин - С15Н31СООН, май - С3Н7СООН, олеин - С17Н33СООН, линоль -С17Н31СООН және линолен - С17Н29СООН қышқылдарын зерттеді. Соңғы үш қышқыл қанықпаған.
Қанықпаған деген сөзді қалай түсінесіңдер?

қатты майларды түзеді, әдетте оларға мал майлары жатады. Ал қанықпаған қышқылдар сұйық майлар түзеді. Оларға өсімдік майлары жатады (балық майынан басқасы).

эфирлері сабындану деп аталады.
Сабындану реакциясын құрыңдар:

Глицерин тристеараты – натрий гидроксиді
…………………………………………………..
Глицерин трипальмитаты– калий гидроксиді
………………………………………………………
Бұл реакциялар глицерин мен сабын алуда қолданылады: қатты С17Н35СООNa және сұйық С15Н31СООК

эфирлер еріткіштер,парфюмерия, фармацевтика және тамақ өндірісінде ароматтаушы қоспалар ретінде қолданылады. Ал майлар тірі ағзаның ең негізгі энергия көзі.