Слайд 110 СЫНЫП
ТАҚЫРЫБЫ:
МЕТАЛДАР ТАҚЫРЫБЫНА
ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЕСЕПТЕР ШЫҒАРУ.
Слайд 2
САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ:
Білімділік: Металдар тарихын, олардың қасиеттерін, кездесетін жерлері қолданылуы
туралы айтып,білімдерін нығайту.
Дамытушылық: Металдардың қасиеттерін біле отырып эксперименттік тәжірибе жұмыстарын жасау арқылы металдарды анықтап қорытынды жасай білу
Тәрбиелік: Өз бетімен еңбектену іскерліктерін арттыра отырып, оқушылардың танымдық белсенділіктері мен ой өрісін дамыта отырып, шығармашылыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, ізгілікке тәрбиелеу.
Көрнекі құралдар: Д.И Менделеевтің периодтық кестесң, интерактивті тақта.
Слайд 3САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ:
І. Үй тапсырмасын сұрау:
Сатылай кешенді талдау
Металдарға жалпы сипаттама; ПЖО.
Жалпы физикалық қасиеттері.
Жалпы химиялық қасиеттері.
Ме активтік қатарын кім ұсынған?
Ме табиғатта қандай түрде кездеседі?
Слайд 4Металл кендері
Pb, Zn- Текелі, Малеевск, Ащысай
Mg,Ti, Zn, In, Be, Ta,
Nb- Өскеменде
Mn- Қарашал, Жезді
Cr- Хромтау, Ақтөбе облысы
Cu- Жезқазған, Ақтоғай, Айдарлы
Fe- Қарағанды, Орал, Соколов-Сарыбай, Рудный
W, Mo – Ағадыр, Қатонқарағайда
Sn- Көкшетауда, Қарағандыда
Au- Бақыршық, Майқайың, Жетіқарада өндіріледі.
Слайд 5
БЕКІТУ: АЛЮМИНИЙ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОСЫЛЫСТАРЫ
1 Алюминийдің валенттілік электрондарының
конфигурациясы қанда?
а) ns 2 np 1 ә) ns 1 np 2 б) ns 0 np 3 в) ns 3 np 0
2.Алюминийді өндірісте қандай жолмен алады?
а)AL 2O 3 +H 2= ә) AL 2O 3 +CO=
б) AL 2O 3 +Mq в) AL 2O 3электр
3.Мына физикалық қасиеттердің қайсысы алюминиге тән?
а) жартылай өткізгіш ә) Қызғылт қара түсті
б) Электр тогы мен жылуды жақсы өткізеді в) Ауыр металл
4. Мына қатарда AL – Ga—Jn--Te элементтердің металдық қасиеттері
қалай өзгереді? а) Артады ә) Кемиді б) Өзгермейді
в) Периодты түрде өзгеріп отырады
5. Мына реакциялардың қайсысында сутек бөлінеді?
а) AL+ H2O = ә)AL+ NaOH = б) AL + HNO3 (конц)
в) AL+ H2SO4(конц)
Слайд 6 ЖАУАБЫ:
1) А 2) В 3) Б 4) А
5) А
Слайд 9 БЕКІТУ ТЕСТІ
1.Ең ауыр металл қайсы металл?
а)Fe б)
Au в) Os г) Hq
2.Метелдар магнитке тартылуына байланысты нешеге бөлінеді? А) 1 б) 2 в) 3 г) 4
3.Ең қиын балқитын металды ата? А)Au б) Os
в) Рt г) W
4.Металдарға қандай химиялық қасиет тән?
а) тотықсыздандырғыш б) тотықтыргыш в) тотықсыз- ш. Тотықтырғыш г) ешқандай
5.Металдар неге электр тогын өткізеді?
а)металдық байланыс б)металдық кристалл тор в) жартылай электр тогын өткізеді г) иондық байланыста
Слайд 11Металдар
Na
W
Os
Ag, Au
Hg
Cr
Li
Ең жеңіл металл – “”
Ең жұмсақ металл – “
Ең
сұйық металл – “”
Ең қатты металл – “”
Ең ауыр металл – “”
Түсті металдар – “Бағалы метал
Ең қиын балқитын металл – “W” (+3410 C)
Слайд 12Критерилері:
Эксперименттік
тәжірибе жұмысын жасай алуы.
2.Сапалық реакция теңдеуін жаза алуы.
3.Тәжірибеге қорытынды жасай
білу.
Слайд 14Сабақты бекіту:
Сәйкесін табыңдар:
Слайд 16Тайқазан 7 металдан құйылған. Олар қандай металдар?
Слайд 17
Жауабы:
Темір, мырыш,
қалайы, қорғасын,
мыс, күміс, алтын
Темір Қостанайда
Слайд 18Электр шамын жасауға қанша
металды қолданады?
Fe.W.Cu
Zn.Pb.Sn
Слайд 19Темір Қазақстанның қай аймағында кездеседі? Картадан көрсетіңіз.
Слайд 20 тапсырма
Мына металдар тұздарының формуласын берілген тірек-сызбаны негізге ала отырып,
жазу тиіс.Натрий хлориді,алюминий сульфаты, натрий нитраты,кальций фосфаты,
Слайд 22 II - ДЕҢГЕЙЛІК ТАПСЫРМА
Іс жүзінде жүретін реакциялардың теңдеулерін аяқтаңдар
1. Fe + CuCl2 = 3. Fe + HgCl2 =
2. Fe + ZnCl2 = 4. Fe + AlCl3 =
Li, Ca, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Fe, Pb, H2, Cu, Hg, Ag.
1. Zn + H2SO4 = ? + H2 2. Fe + H2SO4(сұйыт) = ?
3. Au + H2SO4 = 4 2AL + 3S = ?
Іс жүзінде жүретін реакциялардың теңдеулерін аяқтаңдар
2Na + 2H2O = ? + H2 Ca + 2H2O = 2Ca(OH)2 + ?
Na + HCl = Na + ZnCl2 =
Слайд 23РЕАКЦИЯ ТЕҢДЕУЛЕРІН ҚҰРУ
1. литий+ су = литий гидроксиді
+ сутегі
1. Мырыш+ күкірт қышқылы= мырыш сульфаты + сутегі
2. Натрий оксиді + су = натрий гидроксиді
темір+ мыс сульфаты= темір сулфаты + мыс
Магний + оттегі = магний оксиді
2 Алюминий + күкірт = Алюминий сульфиді
3 Натрий + хлор= натрий хлориді
3. Темір (ІІІ)гидроксиді = темір (III)оксиді +су
1. Мыс (ІІ) гидроксиді = Мыс (ІІ)оксиді +су
Слайд 24ДЕҢГЕЙЛІК ТАПСЫРМА:
Массасы 6,2г натрий оксиді қанша грамм күкірт қышқылымен әрекеттеседі?
А) 1,2
в) 7,3г с) 9,8г д) 5,2г
20г мыс оксиді мен 21 г күкірт қышқылын қыздырғанда түзілетін тұздың массасын табыңдар.
а) 34,5 в) 55 с) 49 д) 22,4
5,4г алюминий оттекпен әрекеттескенде түзілген алюминий оксидінің массасы қандай?
Слайд 25ІІІ. САБАҚТЫ БЕКІТУ:
“ Химиялық эстафета”
1. Mq – MqO – Mq(ОН)2
– MqСl2 – Mq(NO3)2
2. Ca- СаО –Са(ОН)2 - СаСО3 – СаО
3 Na- Na2O- NaOH- Na CL- Na2SO4
Слайд 26Кендер- өнеркәсіптік әдіспен металдар алынатын минералдар.
Кеннің құрамында бірнеше металдың қосылыстары кездессе,
оларды полиметалл
кендер деп атайды.
Қазақстанда аса бағалы металдар (Аи,Аg , Рt) , сирек кездесетін металдар (V, Re, Mo, U)
т.б өндіріледі.
Біздің Респуликамызда Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесіндегі барлық металдар бар.
Қазақстанның пайдалы қазбалар картасы.
Слайд 28 БЕКІТУ ТЕСТІ
1.Ең ауыр металл қайсы металл?
а)Fe б)
Au в) Os г) Hq
2.Метелдар магнитке тартылуына байланысты нешеге бөлінеді? А) 1 б) 2 в) 3 г) 4
3.Ең қиын балқитын металды ата? А)Au б) Os
в) Рt г) W
4.Металдарға қандай химиялық қасиет тән?
а) тотықсыздандырғыш б) тотықтыргыш в) тотықсыз- ш. Тотықтырғыш г) ешқандай
5.Металдар неге электр тогын өткізеді?
а)металдық байланыс б)металдық кристалл тор в) жартылай электр тогын өткізеді г) иондық байланыста
Слайд 30 РЕАКЦИЯ ТЕҢДЕУІН ЖАЗЫҢДАР
Li, Ca, Na, Mg, Al, Mn,
Zn, Fe, Pb, H2, Cu, Hg, Ag.
Li. K
Ca. Na
H
H3 PO4
H2 SO4
Zn. Fe
Mq . AL
HCL
H2S
Cu .Hq
Слайд 31ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ:
36 - 37 параграф, 104 бет.
№ 11 - 30,
31 есептер.
Слайд 33ТЕСТ ЖАУАБЫ
1-В
2-Б
3-Г
4-А
5-Б
Деңгейлік есептер жауабы
1- С
2- А
3- В
Слайд 34 тапсырма
Мына металдардың тұздардың формуласын берілген тірек-сызбаны негізге ала отырып,
жазу тиіс.Натрий хлориді,алюминий сульфаты, натрий нитраты,кальций фосфаты,
Na
I
CI
I
Слайд 37М Е Т А Л Д А Р
Түсіне қарай: а)
түсті б) қара
Тығыздығына қарай: а) ауыр б) жеңіл
Агрегаттық күйіне қарай: а) қатты б) сұйық