Презентация, доклад на тему Химия пәнінен Көмірсулар тақырыбына презентация

Содержание

Сабақтың мақсаты: а) көмірсулардың табиғатта кездесуі және оларға сипаттама бере отырып қасиеттері мен маңызына тоқталу; ә) органикалық қосылыстардың көп түрлілігіне баса назар аударту, химиялық формулаларды дұрыс жаза білуге үйрету; б) өсімдіктер әлемін қорғауға, маңызын білуге

Слайд 1 КӨМІРСУЛАР

КӨМІРСУЛАР

Слайд 2 Сабақтың мақсаты:
а) көмірсулардың табиғатта кездесуі және оларға сипаттама бере отырып

қасиеттері мен маңызына тоқталу;
ә) органикалық қосылыстардың көп түрлілігіне баса назар аударту, химиялық формулаларды дұрыс жаза білуге үйрету;
б) өсімдіктер әлемін қорғауға, маңызын білуге тәрбиелеу;
Сабақтың мақсаты: а) көмірсулардың табиғатта кездесуі және оларға сипаттама бере отырып қасиеттері мен маңызына тоқталу; ә)

Слайд 3Көмірсулар деген атауды 1844жылы К. Шмидт ұсынған. Бұл атау осы қосылыстар

тобының алғашқы белгілі өкілдерін анализдеу негізінде пайда болды. Зерттеу нәтижесінде осы топ заттарының көміртектен, сутектен, оттектен тұратыны және сутекпен оттек атомдарының сандық қатынасы су молекуласындағыдай, яғни сутектің екі атомына оттектің бір атомы келетіні анықталған..
Көмірсулар деген атауды 1844жылы К. Шмидт ұсынған. Бұл атау осы қосылыстар тобының алғашқы белгілі өкілдерін анализдеу негізінде

Слайд 4
Осы айтылғандарға сәйкес көмірсулардың жалпы

формуласы: Cm(H2O)n
Алайда кейінірек кейбір көмірсулардың құрамындағы сутек пен оттектің сандық қатынасы судағыдай емес екендігі анықталды. Мысалы, рамноза С6Н10О4. Солай болса да әдебиетте кең тараған, орнығып қалған бұрынғы атау сақталып қалды.



Осы айтылғандарға сәйкес көмірсулардың жалпы формуласы: Cm(H2O)n Алайда кейінірек кейбір көмірсулардың

Слайд 5Көмірсуларды гидролизге түсуіне байланысты үш топқа бөлуге болады:


көмірсулар

моносахаридтер

дисахаридтер

полисахаридтер

глюкоза

фруктоза

Рибоза және дезоксирибоза

сахароза

крахмал

целлюлоза

Көмірсуларды гидролизге түсуіне байланысты үш топқа бөлуге болады:

Слайд 6 Моносахаридтер Молекуласындағы көміртек атомының санына байланысты моносахаридтер

тетроза (С4), пентоза (С5), гексоза (С6) т.с.с болып бөлінеді. Құрамында альдегид тобы бар моносахаридтер альдегидоспирттерге, карбонил тобы барлары кетоспирттерге жатады.
Моносахаридтер Молекуласындағы көміртек атомының санына байланысты моносахаридтер тетроза (С4), пентоза (С5), гексоза

Слайд 7Глюкоза С6Н12О6 (жүзім қанты) – аса кең тараған моносахарид. Глюкоза көп

мөлшерде жүзім шырынында және піскен жемістер мен балдың құрамында кездеседі. Глюкозаны төмендегі формуламен өрнектеуге болады:
Глюкоза С6Н12О6 (жүзім қанты) – аса кең тараған моносахарид. Глюкоза көп мөлшерде жүзім шырынында және піскен жемістер

Слайд 8Тізбек альдегид тобындағы көміртектен басталып нөмірленеді. Сонымен қатар сулы ерітіндіде глюкозаның

циклдік түрде болатынын дәлелденген. Глюкоза 2 тұйықталған түрде (α және β) болады:
Тізбек альдегид тобындағы көміртектен басталып нөмірленеді. Сонымен қатар сулы ерітіндіде глюкозаның циклдік түрде болатынын дәлелденген. Глюкоза

Слайд 9
Кристалды глюкоза α – формадан

тұрады. Глюкозаның судағы ерітіндісде β- форма басым болады. Олардың бір – біріне айналуы аралық альдегид формасы арқылы жүреді:

Глюкозаның глюкозаның глюкозаның
α- формасы альдегидті формасы β- формасы

Кристалды глюкоза α – формадан тұрады. Глюкозаның судағы ерітіндісде β- форма

Слайд 10Глюкозаның табиғатта түзілуі мен алынуы.

Табиғатта глюкоза фотосинтез реакциясы нәтижесінде түзіледі:
6СО2

+ 6Н2О С6Н12О6 + 6О2
Глюкозаның табиғатта түзілуі мен алынуы.Табиғатта глюкоза фотосинтез реакциясы нәтижесінде түзіледі: 6СО2 + 6Н2О

Слайд 11Глюкозаның табиғатта түзілуі мен алынуы Қантты заттарды ең алғаш А. М.

Бутлеров кальций гидроксиді қатысында формальдегидтен синтездеген:
Глюкозаның табиғатта түзілуі мен алынуы Қантты заттарды ең алғаш А. М. Бутлеров кальций гидроксиді қатысында

Слайд 12 Глюкозаның табиғатта түзілуі мен алынуы Полисахаридтерді гидролиздеп алады:


Глюкозаның табиғатта түзілуі мен алынуы Полисахаридтерді гидролиздеп алады:

Слайд 13

Физикалық қасиеттері.
Глюкоза – түссіз, қатты

кристалды зат, дәмі тәтті, суда жақсы ериді.



Физикалық қасиеттері.Глюкоза – түссіз, қатты кристалды зат, дәмі тәтті, суда жақсы

Слайд 14Глюкозаның химиялық қасиеттері:


Глюкоза құрамында альдегид тобы бар көп атомды спирт

болғандықтан, альдегидтерге және көпатомды спирттерге тән екі жақты қасиет көрсетеді.

Глюкозаның химиялық қасиеттері: Глюкоза құрамында альдегид тобы бар көп атомды спирт болғандықтан, альдегидтерге және көпатомды спирттерге тән

Слайд 15
Глюкозаның химиялық қасиеттері:

Альдегидтерге тобына

тән реакциялар.
Глюкоза жақсы тотықсыздандырғыш. Мысалы, күміс оксидінің аммиактағы ерітіндісімен альдегид тобы ғана тотығып, глюкон қышқылына айналады:
Глюкозаның химиялық қасиеттері: Альдегидтерге тобына тән реакциялар. Глюкоза жақсы тотықсыздандырғыш. Мысалы,

Слайд 16
Глюкозаның химиялық қасиеттері:
Мыс (ІІ)

гидроксидімен қыздырғанда, альдегид тобы тотығып, карбоксил тобына айналады және мыс (І) оксидінің қызыл түсті тұнбасы түзіледі:


Глюкозаның химиялық қасиеттері: Мыс (ІІ) гидроксидімен қыздырғанда, альдегид тобы тотығып, карбоксил

Слайд 17
Глюкозаның химиялық қасиеттері:
Глюкозаның альдегид

тобы тотықсыздану реакциясына да түседі.Катализатор қатысында сутекпен тотықсызданда, глюкоза алтыатомды спирт – сорбит түзеді:


Глюкозаның химиялық қасиеттері: Глюкозаның альдегид тобы тотықсыздану реакциясына да түседі.Катализатор қатысында

Слайд 18Глюкозаның химиялық қасиеттері:
Глюкозаның көпатомды спирттерге тән қасиеттері
Бөлме температурасында мыс (ІІ)

гидроксидімен әрекеттескенде , ашық көк түсті ерітінді түзеді.

Глюкозаның химиялық қасиеттері: Глюкозаның көпатомды спирттерге тән қасиеттеріБөлме температурасында мыс (ІІ) гидроксидімен әрекеттескенде , ашық көк түсті

Слайд 19
Глюкозаның химиялық қасиеттері:
Күрделі эфирлер

түзілуі. Этерификация реакциясына оңай түседі.



Глюкозаның химиялық қасиеттері: Күрделі эфирлер түзілуі. Этерификация реакциясына оңай түседі.

Слайд 20
Глюкозаның химиялық қасиеттері:
Жай эфирлер

түзілуі.


Глюкозаның химиялық қасиеттері: Жай эфирлер түзілуі.

Слайд 21
Глюкозаның химиялық қасиеттері:
Ашуы
Глюкозаның

маңызды химиялық қасиеттерінің бірі – әр түрлі микроорганизмдер әсерінен ашуы.
Спирттік ашуы. Ашытқы ферменті әсерінен ашып, глюкозадан этанол түзіледі. Жүретін өзгерістерді қысқаша былай жазады:
С6Н12О6 → 2С2Н5ОН + 2СО2
Сүт қышқылды ашу. Глюкоза сүт қышқылды ашығанда, сүт қышқылы түзіледі. Процесс сүт қышқылды бактерия ферменттердің әсерінен жүреді:


Глюкозаның химиялық қасиеттері: АшуыГлюкозаның маңызды химиялық қасиеттерінің бірі – әр түрлі

Слайд 22Глюкозаның химиялық қасиеттері:
Тотығуы. Органикалық қосылыс болғандықтан глюкоза толық тотыға алады:
С6Н12О6

+ 6О2 → 6 СО2 + 6Н2О +Q


Глюкозаның химиялық қасиеттері:Тотығуы. Органикалық қосылыс болғандықтан глюкоза толық тотыға алады: С6Н12О6 + 6О2 → 6 СО2

Слайд 23
Глюкоза маңызды, қолданылуы. Глюкоза адам

ағзасында зат алмасу процесіне қатысады. Глюкоза организмде оңай қорытылып энергия бөлінетіндіктен денсаулықты нығайтатын дәрі ретінде медицинада қоданылады. Кондитер өнеркәсібінде (мармелад, печенье, карамель, күлше нандар жасағанда), мата өңдегенде пайдаланылады. Айна және шырша ойыншықтарын жасағанда қолданылады.
Глюкоза маңызды, қолданылуы. Глюкоза адам ағзасында зат алмасу процесіне қатысады. Глюкоза

Слайд 24
Фруктоза - С6Н12О6 – глюкозаның

изомері кетоспирт табылады. Фруктозаның ашық тізбекті және тұйық бес мүшелі құрылымы төмендегідей:

Фруктоза глюкоза мен қанттан тәтті. Балдың құрамында көп болады.

Фруктоза - С6Н12О6 – глюкозаның изомері кетоспирт табылады. Фруктозаның ашық тізбекті

Слайд 25
Рибоза С5Н10О5 мен дезоксирибоза С5Н10О4

– суда жақсы еритін, тәтті кристалл заттар. Ашық және тұйық құрылымды формулалары берілген:
Рибоза С5Н10О5 мен дезоксирибоза С5Н10О4 – суда жақсы еритін, тәтті кристалл

Слайд 26ДИСАХАРИДТЕР
Дисахаридтер - гидролизденгенде екі молекула моносахарид түзетін көмірсулар.
Сахароза С12Н22О11

- көптеген өсімдіктерде, қант қызылшасында, қант қамысында, сәбізде, қауында, қайың мен үйеңкінің шырынында болады.

ДИСАХАРИДТЕР Дисахаридтер - гидролизденгенде екі молекула моносахарид түзетін көмірсулар. Сахароза С12Н22О11 - көптеген өсімдіктерде, қант қызылшасында, қант

Слайд 27
Физикалық қасиеті
Сахароза – ақ түсті кристалды зат, суда жақсы ериді, дәмі

тәтті. Сахарозаны балқытып, содан соң қатырса, аморфты мөлдір масса карамель түзіледі.

ДИСАХАРИДТЕР

Физикалық қасиетіСахароза – ақ түсті кристалды зат, суда жақсы ериді, дәмі тәтті. Сахарозаны балқытып, содан соң қатырса,

Слайд 281) Сахарозаның ерітіндісі мыс (ІІ) гидроксидімен әрекеттескенде, ашық көк түсті ерітіндінің

түзілуі, сахарозаның көпатомды спиртке жататынын көрсетеді.

ДИСАХАРИДТЕР

1) Сахарозаның ерітіндісі мыс (ІІ) гидроксидімен әрекеттескенде, ашық көк түсті ерітіндінің түзілуі, сахарозаның көпатомды спиртке жататынын көрсетеді.

Слайд 29
2) С12Н22О11 + Н2О

С6Н12О6 + С6Н12О6
глюкоза фруктоза

яғни, сахароза молекуласы әр түрлі моносахарид қалдығынан – глюкоза және фруктозадан түзіледі екен:

ДИСАХАРИДТЕР

2) С12Н22О11 + Н2О С6Н12О6 + С6Н12О6

Слайд 30ДИСАХАРИДТЕР

ДИСАХАРИДТЕР

Слайд 31Сахароза жанады не күйеленеді:
1) Жануы. Катализатор – литий тұздары. Литийдің тұздары

мысалы, темекі күлінде болады :
С12Н22О11 + 12О2 → 12СО2 + 11Н2О

2) Күйеленуі. Сахарозаның күйеленуі қатты қыздыру нәтижесінде немесе су тарттқыш заттардың әсерінен болады

ДИСАХАРИДТЕР

Сахароза жанады не күйеленеді:1) Жануы. Катализатор – литий тұздары. Литийдің тұздары мысалы, темекі күлінде болады :С12Н22О11 +

Слайд 32
Сахарозаның изомерлері
Лактоза (сүт қанты). Молекуласы глюкоза мен оның изомері галактозаның қалдығынан

құралған. Гидролизденгенде глюкоза мен галактоза түзіледі:
С12Н22О11 + Н2О → С6Н12О6 + С6Н12О6
глюкоза галактоза
Мальтоза. Табиғатта бос күйінде кездеспейді. Бұл дисахаридті крахмалдан алады. Гидролизденгенде глюкозаның екі молекуласын түзеді:
С12Н22О11 + Н2О → 2С6Н12О6
глюкоза

ДИСАХАРИДТЕР

Сахарозаның изомерлеріЛактоза (сүт қанты). Молекуласы глюкоза мен оның изомері галактозаның қалдығынан құралған. Гидролизденгенде глюкоза мен галактоза түзіледі:С12Н22О11

Слайд 33Қазақстандағы қант өнеркәсібі
1933 жылы - Меркеде,
1934 жылы -

Талдықорғанда қант зауыттары іске қосылды.
1936 жылы – қызылша өңдейтін Тараз қант зауыты салынды
1942 жылы - Алматы қант зауыты пайдалануға берілді
1947 жылы- Қарабұлақ қант зауыты,
1963 жылы – Шу қант зауыты салынды.

ДИСАХАРИДТЕР

Қазақстандағы қант өнеркәсібі1933 жылы - Меркеде, 1934 жылы - Талдықорғанда қант зауыттары іске қосылды.1936 жылы

Слайд 34ҚАНТ ӨНДІРІСІНІҢ СХЕМАСЫ
Қант қызылшасын жаңқалап турау арнайы қазандықтар – диффузорларда

ыстық сумен өндеу

Ерітіндіні әк (кальций гидроксиді) ерітіндісімен өңдеу

Ерітіндіні көміртек (ІV) оксидімен өндеу

Шырын ерітіндісі арнайы тұндырғыштарда тұндыру, вакуум сүзгілерде сүзу

Ерітіндіні қайта сұйылтып, белсендірілген көмір арқылы өткізу,

Буландыру, қайта кристалдандыру, кептіру

ҚАНТ ӨНДІРІСІНІҢ СХЕМАСЫ Қант қызылшасын жаңқалап турау арнайы қазандықтар – диффузорларда ыстық сумен өндеуЕрітіндіні әк (кальций гидроксиді)

Слайд 35
ПОЛИСАХАРИДТЕР
Полисахаридтер – табиғи жоғары молекулалы қосылыстар.
Полисахаридтердің жалпы формуласы (С6Н10О5)n ,


көптеген моносахарид қалдықтарынан тұрады.

Полисахаридтердің маңызды өкілдері- крахмал және целлюлоза.

ПОЛИСАХАРИДТЕРПолисахаридтер – табиғи жоғары молекулалы қосылыстар. Полисахаридтердің жалпы формуласы (С6Н10О5)n , көптеген моносахарид қалдықтарынан тұрады. Полисахаридтердің маңызды

Слайд 36ПОЛИСАХАРИДТЕР
Крахмал (С6Н10О5)n – табиғатта кең таралған полисахарид.
Картопта 20%

ПОЛИСАХАРИДТЕРКрахмал (С6Н10О5)n – табиғатта кең таралған полисахарид.Картопта 20%

Слайд 37Күріште 80%
ПОЛИСАХАРИДТЕР

Күріште 80%ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 38Бидай мен жүгеріде 70- 75%

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Бидай мен жүгеріде 70- 75%ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 39Крахмал – табиғи полимер. Ол екі полисахаридтен: амилоза (түзу тізбекті) мен

аминопектиннен (тармақты) тұрады.

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Крахмал – табиғи полимер. Ол екі полисахаридтен: амилоза (түзу тізбекті) мен аминопектиннен (тармақты) тұрады. ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 40Крахмалдың макромолекулары циклді α- глюкозаның қалдықтарынан тұрады.






ПОЛИСАХАРИДТЕР

Крахмалдың макромолекулары циклді α- глюкозаның қалдықтарынан тұрады.ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 41
Өндірісте крахмалды картоптан немесе жүгеріден алады. Картоптан крахмал алу үшін оны

ұнтақтап турап, сүзгіге салып, сумен шаяды. Сумен шайылған крахмалды ыдыстарда тұнғаннан кейін бөліп алып кептіреді.

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Өндірісте крахмалды картоптан немесе жүгеріден алады. Картоптан крахмал алу үшін оны ұнтақтап турап, сүзгіге салып, сумен шаяды.

Слайд 42Крахмал салқын суда ерімейтін ақ түсті ұнтақ зат. Ыстық суда ісініп

коллоидты ерітінді- клейстер түзеді. Химиялық белсенділігі төмен.

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Крахмал салқын суда ерімейтін ақ түсті ұнтақ зат. Ыстық суда ісініп коллоидты ерітінді- клейстер түзеді. Химиялық белсенділігі

Слайд 431) Крахмал йодпен әрекеттескенде көк түс пайда болады.

2)

(С6Н10О5)n + nH2O → nC6H12O6

Реакция жағдайына байланысты әр түрлі аралық өнімдер түзіліп, гидролиз сатылап жүруі мүмкін:
(С6Н10О5)n → (С6Н10О5)n → хС12Н22О11 → nС6Н12О6
Крахмал декстрин мальтоза глюкоза

ПОЛИСАХАРИДТЕР

1) Крахмал йодпен әрекеттескенде көк түс пайда болады. 2) (С6Н10О5)n + nH2O → nC6H12O6Реакция

Слайд 44Крахмалдың қолданылуы.
ПОЛИСАХАРИДТЕР

Крахмалдың қолданылуы. ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 45Целлюлоза да крахмал сияқты табиғи полимер. Оның да жалпы формуласы (С6Н10О5)n.





Целлюлозаны

клечатка деп те атайды. Ол өсімдіктер клеткасы қабықшасының негізгі құрам бөлігі.

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Целлюлоза да крахмал сияқты табиғи полимер. Оның да жалпы формуласы (С6Н10О5)n.Целлюлозаны клечатка деп те атайды. Ол өсімдіктер

Слайд 46Ағаш сүрегінде – 50%

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Ағаш сүрегінде – 50%ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 47Мақта талшығында – 98%
ПОЛИСАХАРИДТЕР

Мақта талшығында – 98% ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 48 Зығырда - 80%
ПОЛИСАХАРИДТЕР

Зығырда - 80%ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 49Целлюлозаның макромолекулалары циклді β – глюкозаның қалдықтарынан тұрады:
ПОЛИСАХАРИДТЕР

Целлюлозаның макромолекулалары циклді β – глюкозаның қалдықтарынан тұрады:ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 50Целлюлоза тек қана күйіс қайыратын жануарлар қорыта алады. Сондықтан целлюлозаны азық

ретінде пайдаланбайды.
Целлюлоза - ақ немесе сұр түсті талшықты қатты зат. Целлюлоза суда, спиртте, эфирде, ацетонда және т.б. органикалық еріткіштерде ерімейді. Жақсы жанады. Қиын гидролизденеді.

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Целлюлоза тек қана күйіс қайыратын жануарлар қорыта алады. Сондықтан целлюлозаны азық ретінде пайдаланбайды.Целлюлоза - ақ немесе сұр

Слайд 51
Реакцияның жүргізу жағдайына байланысты целлюлозаның әр түрлі нитраттары алынады:
Целлюлозаның нитраттары, динитраттары,

тринитраттары.










ПОЛИСАХАРИДТЕР

Реакцияның жүргізу жағдайына байланысты целлюлозаның әр түрлі нитраттары алынады:Целлюлозаның нитраттары, динитраттары, тринитраттары. ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 52Целлюлозаға сірке қышқылымен күкірт қышқылы қатысында әсер етіп, целлюлозаның диацетатын және

триацетатын алуға болады:









ПОЛИСАХАРИДТЕР

Целлюлозаға сірке қышқылымен күкірт қышқылы қатысында әсер етіп, целлюлозаның диацетатын және триацетатын алуға болады:ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 53Целлюлозаның ацетаттары жасанды жібек талшығы өндірісінде қолданылады.

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Целлюлозаның ацетаттары жасанды жібек талшығы өндірісінде қолданылады. ПОЛИСАХАРИДТЕР

Слайд 54Тринитроцеллюлоза (пироксилин) жарылғыш зат ретінде және түтінсіз оқ дәрі жасауда қолданылады.Тринитроцеллюлоза

целлюлиод, кинопленка өндірісінде, нитролактар алу үшін пайдаланылады.

ПОЛИСАХАРИДТЕР

Тринитроцеллюлоза (пироксилин) жарылғыш зат ретінде және түтінсіз оқ дәрі жасауда қолданылады.Тринитроцеллюлоза целлюлиод, кинопленка өндірісінде, нитролактар алу үшін
Скачать презентацию

Похожие презентации

Оксиды Оксиды 204
Лекция 6: Полезные ИКТ ресурсы для педагогов Лекция 6: Полезные ИКТ ресурсы для педагогов 167
Презентация Азбука химии. 1 вариант музыкальная разработка по химии для 8- 9 классов химии Презентация Азбука химии. 1 вариант музыкальная разработка по химии для 8- 9 классов химии 144
Презентация внеклассного мероприятия по химии Презентация внеклассного мероприятия по химии 181
Материалы к уроку. Фотографии. Лечебные свойства эбонита Материалы к уроку. Фотографии. Лечебные свойства эбонита 172
Презентация - экскурсия М. В. Ломоносов Презентация - экскурсия М. В. Ломоносов 174

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.

Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть