Презентация, доклад на тему Химия пәнінең презентация. Тақырыбы: Өнімнің шығымы.

теңдеуі бойынша теория жүзінде алынуға тиісті өнім массасының іс жүзінде (практикалық) шығатын өнімнің массасына қатынасын өнімнің массалық үлесі дейді.

(масса бойынша) (1)
η = V(пр.) / V(теор.) * 100%
(көлем бойынша) (2)

m(пр.) = m(теор.) * η


m(теор.) =

m(пр.)

η

қосымша өнімдер түзіледі.
Гетерогенді реакция кезінде, кейдір заттар реакцияға түспей қалады.
Химиялық реакцияны жүргізген кезде, қолданып отырған кұрал-жабдықар маңызды рөл атқарады. Герметика жағынан, нашар қосылған құралдар, газ тәрізді заттың бір неше көлемін жоғалтады.

Неге?

… шынайы химиялық реакцияларда өнімнің массасы есептелген массадаң төмен болады.

реагенттің және өнімнің массасы.
Табу керек: өнімнің шығымың.

Берілді: реагенттің массасы және өнімнің шығымы.
Табу керек: өнімнің массасың.

Берілді: өнімнің массасы және шығымы.
Табу керек: реагенттің массасың.

не табу керек?
3) Реакция теңдеуің жазып, теңеструге ұмытпа.
4) Реакция теңдеуі бойынша өнімнің теориялық массасың табу.
5) Белгілі формула бойынша өнімнің шығымың есептеп алу. Жауабың жазу.

Есептің бірінші типің шешу алгоритімі:

Табу керек: өнімнің шығымың.

алынды. Өнімнің шығымын табыңдар.

Берілді: Шешуі: m(ZnO) = 32,4 г mпр(Zn) = 24 г

Табу керек:
η шығ.(Zn) - ?

1. Есептің шартың мұқият оқы.

2. Жазып ал: не берілді, не табу керек?

теңеструге ұмытпа.

3ZnO + 2Al = 3Zn + Al2O3

Табу керек:
η шығ.(Zn) - ?

?
m пр (Zn) = 24 г 3ZnO + 2Al = 3Zn + Al2O3
3 моль 3 моль
Табу:
η шығ.(Zn) - ?
Теңдеу бойынша:

m теор.(Zn) = n.M = 0,4 моль* 65г/моль = 26 г.
(теория)

n (Zn) = n (ZnO) = = = 0,4 моль

m (ZnO)

M (ZnO)

32, 4 г

81 г/моль

4. Реакция теңдеуі бойынша өнімнің теориялық массасың табу.

32,4 г 32,4 г ?
m пр (Zn) = 24 г 3ZnO +2 Al =3 Zn + Al2O3
3 моль 3 моль
Табу:
η шығ.(Zn) - ? Теідеу бойынша:

m теор.(Zn) = n*M = 0,4 моль *65г/моль = 26 г. (теория)

5. Белгілі формула бойынша өнімнің шығымың есептеп ал. Жауабың жаз.

n (Zn) = n (ZnO) = = = 0,4 моль

m (ZnO)

M (ZnO)

32, 4 г

81 г/моль

η шығ.= = = 0, 92 (92%)

mпр( Zn)

mтеор (Zn)

24 г

26 г

Жауабы: 92% Zn

алынды. Өнімнің шығымын табыңдар.

3ZnO +2 Al =3 Zn + Al2O3

хлорсутек алынса, хлорсутектің шығымы (%) (90%)

хлорсутек алынса, хлорсутектің шығымы (%) (90%)

Шешуі:

2NaСІ + H2SO4→ Na2SO4 + 2HСІ
М(NaСІ) = 58,5 г/моль
m(NaСІ) = ν · М(NaСІ) = 2 моль · 58,5 г/моль = 117 г
М(HСІ) = 73 г/моль
m(HСІ) = ν · М(HСІ) = 1 моль · 73 г/моль = 73 г
х г HСІ---- 234 г NaСІ
73 г HСІ ---- 117 г NаСІ



х % ------ 131,4 г НСІ
100% ----- 146 г НСІ

Жауабы: хлорсутек 90%

146г.

67,2 г темір түзілді.Темірдің теориялықпен салыстырғандағы шығымы (%) (80%)

67,2 г темір түзілді.Темірдің теориялықпен салыстырғандағы шығымы (%) (80%)

Шешуі:

2Ғе2О3 + 3С→ 4Ғе + 3СО2
М(Ғе2О3)= 160 г/моль
m(Ғе2О3) = ν · М(Ғе2О3) = 2 моль · 160 г/моль = 320 г
М(Ғе)= 56 г/моль
m(Ғе) = ν · М(Ғе) = 4 моль · 56 г/моль = 224 г
120 г Ғе2О3 ----- х г Ғе
320 г Ғе2О3 ---- 224 г Ғе




84 г ---- 100 %
67,2 г ---- х %

Жауабы: темірдің шығымы 80%

хлориді алынды.Түзілген өнімнің шығымы (%) (93,4%)

хлориді алынды.Түзілген өнімнің шығымы (%) (93,4%)

Шешуі:

NН3 + НСІ → NН4СІ
М(NН3)= 17 г/моль
m(NН3) = ν · М(NН3) = 1 моль · 17 г/моль = 17 г
М(NН4СІ) = 53,5 г/моль
m(NН4СІ) = ν · М(NН4СІ) = 1 моль · 53,5 г/моль = 53,5 г
1,7 г NН3----- х г NН4СІ
17 г NН3---- 53,5 г NН4СІ



5,35 г ----- 100 %
5 г ---- х %

Жауабы: NН4СІ 93,4%

алынды. Теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы өнімнің массалық
үлесін анықтандар. (жауабы: 87,67 пайыз)

8. Теория жүзіндегімен салыстырғандағы шығымы 25,12 пайыз болса,
массасы 3,8г. аммиак алу үшін азот пен сутектің қанша көлемі (қ.ж.)
әрекеттесетінін есептендер. (10л.)

9. Массасы 156г. бензол массасы 193,5г. хлорэтанмен эрекеттескенде
шығымы 80 пайыз болды, түзілген этилбензолдың массасы тең: (169,6г.)

10. Егер теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы шығымы 90 пайыз болса ,
16г. этил спиртінен түзілетін диэтил эфирінің массасы қанша? (11,58г.)

пайызболса) массасы? (34г.)

12. 140г. этилен бромсутекпен эрекеттескенде 500г. бромэтан алынған. Реакция өнімнің шығымы? (91,7п)

13. Техникада глюкозаны, крахмалды гидролиздеу арқылы алады. Егер реакция өнімнің шығымы теориямен салыстырғанда 75 пайыз болатын болса, 81г. крахмалдан алынатын глюкозаның массасы. (67,5г.)

14. Егер шығымы 70 пайыз болса, 500л. ацетиленнен алынатын аминсірке қышқылының массасы? (1,17г.)

15. С3Н8 ------- С3Н6 ------- С3Н7ОН берілген тізбек бойынша, егер өнім шығымы 1сатыда-80 пайыз, 2сатыда-75пайыз болса, 132г. пропаннан алынатын пропанолдың массасы? (108г.)

қышқылы түзілді. Теориямен салыстырғанда реакция өнімінің шығымын есепте. (88,9п.)

17. Егер өнімнің шығымы 90 пайыз болса, 153г. 2-метилбутаннан алынытың 2-метилбутадиен-1,3 массасы? (130,05г.)

18. 7,8г. бензол броммен әрекеттескенде 9,7г. бромбензол алынды. Өнімнін шығымы? (61,8п.)

19. Құрамында 30 пайыз крахмалы бар картоптың 1 тоннасынан 100л. этил спирті (тығыздығы-0,88г/мл.) алынса, өнімнін шығымы? (52п.)

20. Лабораторияда 46г. толуолдан 52г. бензой қышқылы алынған болса, өнімнің шығымы? (85,2п.)

21. Әскери уландырғыш затты фосгенді СОСІ2 мына реакция арқылы алады: СО+СІ2 --- СОСІ2. 224мл. Хлормен көмір(ІІ)оксиді әрекеттескенде 200мл. фосген алынды (қ.ж.). Оның шығымы? (89,3п.)

22. Егер шығымы 100пайыз болса, 10г. алюминийді оттекте жаққанда алынған алюминий оксидінің массасы? (18г.)

сутек бөлінеді. Реакция өнімінің шығымы (%).

2. 20 кг алюминий оксидінен 10 кг алюминий алынды. Реакция өнімі шығымының массалық үлесін анықтаңыз.

3. 5,64 кг техникалық темір (ІІ) сульфаттын ауада өртегенде, шығымы 75 болған қатты өнімнің (FeO) зат мөлшері (моль)

не табу керек?
3) Реакция теңдеуің жазып, теңеструге ұмытпа.
4) Реакция теңдеуі бойынша өнімнің теориялық массасың табу.
5) Өнімнің іс жүзіндегі массасың табу.
(кері формула: теор. масса * шығым)

Есептің екінші типің шешу алгоритімі:

Табу керек: өнімнің массасың. (практ.)

гидроксидінең алынған металл оксидінің массасың табыңдар.

Берілгені: Шешуі: m (Al(OH)3)= 23,4 г ηшығ.(Al2O3) = 92%

Табу:
m пр (Al2O3) - ?

1. Есептің шартың мұқият оқы.

2. Жазып ал: не берілді, не табу керек?

ηшығ. (Al2O3) = 92%

Табу:
m пр (Al2O3) - ?

2Al(OH)3 = Al2O3 +3H2O

23,4 г ηшығ.(Al2O3) = 92%

Табу:
m пр (Al2O3) - ?

Шешуі:

2Al(OH)3 = Al2O3 +3H2O

23,4 г

?

2 моль

1 моль

Теңдеу бойынша:

n(Al2O3) = ½ n(Al(OH)3= ½ =

m (Al(OH)3)

M (Al(OH)3)

23,4 г

78 г /моль

= 0,15 моль

mтеор. (Al2O3) = n M = 0,15 моль * 102 г/моль = 15,3 г

масса * шығым)

Берілді: m (Al(OH)3)= 23,4 г ηшығ.(Al2O3) = 92%

Табу:
m пр (Al2O3) - ?

Шешуі:

2Al(OH)3 = Al2O3 +3H2O

23,4 г

?

2 моль

1 моль

Теңдеу бойынша:

n(Al2O3) = ½ n(Al(OH)3= ½ =

m (Al(OH)3)

M (Al(OH)3)

23,4 г

78 г /моль

= 0,15 моль

mтеор. (Al2O3) = n *M = 0,15 моль * 102 г/моль = 15,3 г

m пр.(Al2O3) = 15,3 г. * 0,92 = 14 г

Жауабы: 14 грамм

алынған металл оксидінің массасың табыңдар.

2Al(OH)3 = Al2O3 +3H2O

2) Жазып ал: не берілді, не табу керек?
3) Реакция теңдеуің жазып, теңеструге ұмытпа.
4) Өнімнің теориялық массасын кері формула бойынша есепте. (m пр / ηшығ) .
5) Реакция теңдеуі бойынша реагенттің массасың есептендер.

Табу керек: реагенттің массасың.

болса, онда темір (ІІІ) оксидіне, көміртек (ІІ) оксидімен әсер етсек, нәтижесінде 11,2г. темір алынды. Реакцияға жұмсалған темір (ІІІ) оксидінің массасын табыңдар.

2. Жазып ал: не берілді, не табу керек?

Берілді:
m пр (Fe) = 11,2 г
ηшығ.(Fe) = 80%
Табу:
m(Fe2O3) - ?

Шешуі:

г
ηшығ. (Fe) = 80%
Табу:
m(Fe2O3) - ?

Шешуі:

Fe2O3 + 3CO = 2Fe + 3CO2

ηшығ) .

Берілгені:
m пр (Fe) = 11,2 г
ηшығ. (Fe) = 80%
Табу:
m(Fe2O3) - ?

Шешуі:

Fe2O3 + 3CO = 2Fe + 3CO2

mтеор = = =14 г

mпр (Fe)

ηшығ. (Fe)

11,2 г

0, 8

г
ηшығ. (Fe) = 80%
Табу:
m (Fe2O3) - ?

Шешуі:

Fe2O3 + 3CO = 2Fe + 3CO2

mтеор = = =14 г

mпр(Fe)

ηшығ. (Fe)

11,2 г

0, 8

Жауабы: 20 грамм Fe2O3

80%

11,2 г.

х г.

=

100%

=

14 г.

(теор.Fe)

mтеор

=

m (Fe2O3)

=

=

=

14 г.

112 г.

х г.

160 г.

20 г. Fe2O3

= ½ = 0,125 моль

M (Fe)

m (Fe)

14 г

56 г/моль

m(Fe2O3) = n* M = 0,125 моль* 160 г/моль = 20 г

үлесін есептеу.
Реакция теңдеуі бойынша теория жүзінде алынуға тиісті өнім массасының іс жүзінде (практикалық) шығатын өнімнің массасына қатынасын өнімнің массалық үлесі (η) эта әрпімен белгілейді:
η=mпр./mтеор.*100% (масса бойынша) (1)
немесе
η =Vпр./Vтеор.*100% (көлем бойынша) (2)
формулалары арқылы есептеледі.
1-мысал. Массасы 1г сутек газын хлормен синтездеу арқылы 32г хлорсутек газы алынды. Теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы өнімнің массалық үлесін (%) анықтаңдар.
Шешуі:
1. Алдымен реакция теңдеуін жазып, теңестіреді, есептің шартында берілген сан мәндерін жазады да, теңдеудегі қажетті заттың астын сызып, ν, M, m белгілейді:
х г теориялық
1г 32 г іс жүзінде
Н2 + Сl2= 2 HCl
ν 1 моль 2 моль
M 2 г/моль 36,5 г/моль
m 2 г 73 г
2. Пропорция құрып, оны шешеміз:
1г/2г=хг/73г, х=36,5 г HCl-тің теориялық шығымы.
3. Енді (2) формула бойынша заттың практикалық шығымы (HCl) 87,67% немесе 0,8767 массалық үлеске сәйкес.
2-мысал. Теория жүзіндегімен салыстырғандағы шығымы 25,12 % болса, массасы 3,8 г аммиак алу үшін азот пен сутектің қанша көлемі (қ.ж.) әрекеттесетінің есептеңдер.
Шешуі:
1. Тік формуланы (1) пайдаланып, аммиактың теориялық шығымы бойынша массасын табамыз.
Егер: 3,8 г NH3 ______25,12% болса,
х г NH3 ______100% болады.
х=3,8г * 100% / 25,12% = 15,13%
2. Реакция теңдеуін жазып теңестіріп, сан мәндерін қоямыз:
х л 15,13 г
N2 + 3H2=2NH3
ν 1 моль 2 моль
Vм 22,4 л/моль 17г/моль
V 22,4 л 34 г
3. Пропорция құрып, азоттың көлемін табамыз:
х/22,4=15,13/34; х= 9,96 л =10 л
Жауабы: V(N2)=10 л

алюминий оксидінің массасы. (18г.)