Презентация, доклад на тему Ыбырай Алтынсарин туралы презентация

татар тілінде оқиды
Кейін орыс тілінде аяқтайды
Жеті жылдық мектепті бітіреді
Балаларға арнап мектептер ашады
Қыздар үшін де мектептер ашады

атты қызы – Ыбырай Алтынсариннің жалғыз немере қызы.

мектебінде оқиды;
1857 – 1864 Орынборда тілмаштық қызмет атқарған;
1879 Орыс әріпімен қазақ әліппесін;
1880 – 1889– Оқу хрестоматияларын бастырып шығарды;
1888 – Алтынсариннің ұсынысы бойынша мұғалімдер мектебі ашылды.
1976жылы – Алтынсариннің Арқалық қаласында мемориалдық педагогикалық мұражайы ашылды.

мұнда анаң мен есен – аман,
Сүйіп сәлем жазады бүгін саған.
Балқожа

“Қазақ хрестоматиясы” атты оқулығының авторы
Этнограф
Фольклоршы
Қоғам қайраткер
Балалар әдебиетінің атасы

– ақ табылар.
Ыбырай

“Өзен”, “Жаз”,
“Әй, жігіттер”, “Залым төреге” т.б.

Әңгімелері:

“Ағаш үй мен киіз үй”, “Қыпшақ Сейітқұл”,
“Асан мен Үсен” т.б.

бағыттау, халқын сүю махаббат- мейірім перзенттік парыз, т.б.

Араз бол, кедей болсаң, ұрлықпенен, Кете бар, кессе басың, шыңдықпенен. Қорек тал бейнеттен де, тәңірім жәрдем, Телмірме бір адамға мұңдықпенен. Әй, жігіттер, үлгі алмаңыз Азған елдің ішінен Алыс- алыс қашыңыздар Зияндасты кісіден. Жақсыны көзден салмаңыздар, Жақсыдан қапыл қалмаңыздар…

жақсы шығармалар қалдырған саласының бірі- проза жанры болды. Оның » Бай баласы мен жарлы баласы», «Қыпшақ Сейітқұл», «Киіз үй мен ағаш үй», «Надандық», «Лұқпан хакім», т.б. бірсыпыра шығармалары қоғамдық өмірдің әр алуан жақтарын суреттеуге арналған. Бұл еңбектерінде жазушы өз дәуірінің елеулі мәселелерін көтере отырып, еңбекші халықтың қоғамдық санасын оятуды, тәрбиелеуді мақсат етеді. «Бай баласы мен жарлы баласы» — Ыбырай шығармаларының биік шыңы.

тіліне аударды

Ыбырай - аудармашы

туралы ақын Ғ. Қайырбеков “Дала қоңырауы” атты поэма жазды.

есімімен аталады.


Ыбырай есімі берілген аудан, ауылдар, оқу оырндары, көшелер, жер атаулары Қазақстанның түкпір-түкпірінде кездеседі.

өзінің «ХҮІІІ- ХІХ ғасырлардағы қазақ әдебиеті» деген ғылыми – зерттеу еңбегінде педагог- жазушыға: ХІХ ғасырда қазақ даласынан шығып, орыс, Европа мәдениетіне қолы жеткен оқымысты, халық ағартушылар дәрежесіне көтерілген әрі педагог, әрі ақын- жазушы Ыбырай Алтынсаринның өз халқының келешегі үшін істеген еңбегі зор,»- деп баға береді. Оның еңбектері жан-жақты зерттеліп, ондаған ғылыми –зерттеу еңбектер жазылған,докторлық, кандидаттық диссертациялар қорғалды. Өзінің өнегелі өмірі, тынымсыз ізденісі, жан- жақты таланты арқылы танылған Ыбырай Алтынсарин шығармаларының қазақ әдебиеті тарихында алатын орны орасан зор.

маман болуға шақыратын елбасымыз Н.Ә. Назарбаевтың үндеуімен үлеседі.
Ыбырай Алтынсарин — нағыз халықшыл жазушы, өмір шындығын озық идея тұрғысынан таныта білген кемеңгер суреткер, аса қажырлы қоғам қайраткері, заманының ең маңызды мәселесін көтеріп, жыр төккен азамат ақын, жаңашыл жазушы, сол жаңаның тынымсыз жаршысы. Өз бойындағы қуатын халық мақсаты үшін аямай жұмсаған адал жанды азамат.

– елімнің алтын бағы.
Алтынсарин- мазмұнды өмір әні,
Үлгі болып алдыңнан жолығады.
Шырт ұйқыдан оятқан бабамызды
Алтынсарин – даланың қоңырауы.

қардың жібіткен мұз денесін
Алтынсарин – аңқылдақ алтын күрек.
Денесі оның Тобылдың жағасында,
Мүсіні тұр Қостанай қаласында.
Ыбырай бұлағының мөлдір суы
Шүпілдейді білімнің шарасында.

шығардық.
Сол сумен қаталаған шөлді басып,
Шығып тұр қазағымның дауысы анық.
  Сол судан мейірі қанып барлық халық,
Өмірден өз орынын тапқаны анық.
Алтынсарин – ұлы ұстаз ұлағатты,
Алтынсарин – ұлтыма ұлы жарық.