Презентация, доклад на тему Татар әдәбияты дәресләрендә халык авыз иҗаты әсәрләрен өйрәнү

анализлау.
Белемнәрне ныгыту өчен сораулар һәм биремнәрнең төрләре.

образлар, өлгеләр алуын ассызыклау;
Узган сыйныфларда танышкан халык авыз иҗаты әсәрләрен, төрләрен искә төшерү максатыннан схема белән эш;
ХАИ әсәрләренең бер төре буларак “дастан” төшенчәсен аерып карау, аңа билгеләмә бирү, үзенчәлекләрен ачыклау.

халык авыз иҗатында һәм әдәбиятында лиро- эпик жанр; 

Ул – данлау, кемнәрнеңдер исемен, ниндидер вакыйгаларны киләчәк буыннар хәтеренә, халык күңеленә язып кую, тарихта калу дигән сүз.

фикерләр хас:
“Борын үткән заманда
Идел белән Сарайда...”

“И Шаһ Тимер, Шаһ Тимер,
Тешең җитсә, таш кимер!”(“Идегәй”дастаны)

(реаль тарихи шәхес) тасвирлана;
Иң гүзәл әдәби әсәр дәрәҗәсендә бизәкле тел белән иҗат ителгәннәр.

Дастанга хас үзенчәлекләр:

«Идегәй» дастаннары..

сорауларга җавап бирү;
Геройлар системасын, вакыйгалар бара торган урыннарны ачыклау;
Конфликтлар һәм аларның чишелеше турында әңгәмә;
Идегәй,Туктамыш,Аксак Тимер – тарихи шәхесләр темасына семинар дәрес.
Йомгаклау.

барган канлы көрәшнең дәүләтне таркатуга китергән кискен бер чорын сурәтли. Әсәрнең каһарманнары – Туктамыш хан, Аксак Тимер, Идегәй әмир һәм башкалар – үз заманының күренекле шәхесләре.

тулырак вариант санала.

Аны язып алучы журналист, галим Нигъмәт Хәким язып ала, ләкин дастан бастырылмый.

Нигъмәт Хәкимнең эшен танылган язучы, галим Нәкый Исәнбәт дәвам итә. Ул, башкалардан аермалы буларак, дастанның чәчмә юлларын тулысынча тезмә итеп үзгәртә.

Норадын.
Ярдәмче геройлар:
Котлыкыя би, Дөрмән би, Җантимер, Субра

Котлыкыя би

Идегәй Норадын

Идегәй” мәкаләсеннән: “Идегәй үзендә ил белән идарә итәрлек сәяси сәләтне тойган һәм ул дәүләт белән идарә итәргә омтылган, ләкин хан буларак түгел, чөнки ханнар нәселеннән түгел. Ул моның өчен үзенә буйсынган күндәм ханнардан файдаланырга уйлаган.”

буйлы, тыгыз һәм таза тәнле, батыр, куркыныч кыяфәтле, зур акылга ия, юмарт, ачык елмаюлы, тапкыр һәм зирәк кеше иде.”

ханның кече улы дип язып чыктылар. Туктамыш Ырыс ханны җиңгәч, аның улын Идегәйгә тәрбиягә бирә. Димәк, Норадын ханнар нәселеннән була.

чакыра, мең елдан да артык тарихы булган татар халкын горур булырга, дус һәм бердәм булырга чакыра.

Котлыкыя би кем тарафыннан үтерелә?
1)Идегәй; 2)Дөрмән би; 3)Аксак Тимер.
3. Идегәйнең улы - ...;
4.Аксак Тимер белән Туктамыш арасындагы сугыш ничек тәмамлана? ...