Презентация, доклад Зорки беларуская литаратуры

школа № 173 г. Мінска»
Мярэжа Аксана Аляксандраўна

(1862—1940) і Марыі Апанасаўны Мякоты (1869—1896) на Траецкай гары па Аляксандраўскай вуліцы (цяпер вул. М.Багдановіча) у доме Каракозава, дзе змяшчалася тады 1-я прыходская вучэльня і настаўніцкая кватэра Адама Багдановіча.

Адам Ягоравіч
Багдановіч
(1862—1940)

працу ў Сялянскім пазямельным банку. У Горадні, як і ў Мінску, у Багдановічаў збіралася шмат людзей, пераважна інтэлігенцыя. Гучалі дэклямацыі літаратурных твораў, спевы, вяліся дыскусіі. Там, у кастрычніку 1896 ад сухотаў памірае маці паэта.

Марыя
Апанасаўна Мякота
(1869—1896)

года Адам Багдановіч з дзецьмі пераязджае ў Ніжні Ноўгарад. Тут Максім чуў беларускія казкі, песні, прымаўкі. Бацька аддаваў шмат увагі сваім сынам, дзякуючы яму яны палюбілі літаратуру. У адным з лістоў да сябра Максім адзначаў: «Мяне выхоўваў бацька. Неяк я паказваў вам яго бібліятэку. У ёй усё ёсць істотнае, што з’явілася калі б там ні было ў літаратуры ўсяго свету. Мы з дзяцінства праходзілі гэтую сусветную школу… Зразумела, галоўная ўвага звярталася на славянскія літаратуры…»
У пачатку 1899 года бацька Максіма бярэ шлюб з сястрой жонкі Максіма Горкага Аляксандрай Паўлаўнай Волжынай. У канцы года яна памірае ад родаў, пакінуўшы яшчэ адну сірату — сына Аляксандра, які рос у сям'і М. Горкага і памёр у Крыме ад дызэнтырыі ў чатырохгадовым узросце.

гімназію, Максім Багдановіч наведвае Вільню, знаёміцца з Вацлавам Ластоўскім, Антонам і Іванам Луцкевічамі ды іншымі дзеячамі беларускага Адраджэння. Будучы ў Вільні малады паэт азнаёміўся ў прыватным музеі братоў Луцкевічаў з калекцыямі старажытных рарытэтаў, і пад іх уражаннем напісаў верш «Слуцкія ткачыхі». У гэтым творы аўтар распавядае сумную гісторыю прыгонных ткачых, паэтызуе ўмельства майстрых ткаць залатыя паясы, куды яны дадаюць «заміж персідскага ўзора цвяток радзімы васілька».

грашовае падтрымцы Магдалены Радзівіл, накладам 2000 асобнікаў выдадзены адзіны прыжыццёвы зборнік твораў Максіма Багдановіча «Вянок» (на тытуле пазначаны 1913 г.) з прысвячэньнем: «Вянок на магілу С. А. Палуяну (памёр 8 красавіка 1910 г.)», якое зрабіў Вацлаў Ластоўскі не ўзгадняючыся з аўтарам. Пасля Багдановіч ухваліў яго ініцыятыву.

ехаць у Крым лячыцца ад сухотаў. Але лячэнне не дапамагло. Памёр Максім Багдановіч на досвітку 25 траўня 1917 году ва узросце 25 гадоў. Пахаваны ў Ялце, на Новых гарадскіх могілках; у 1924 годзе на яго магіле быў усталяваны помнік з чатырма радкамі з вершу паэта «Паміж пяскоў Ягіпецкай зямлі…». 20-я гады мінулага стагоддзя былі эпохай атэізму, таму стары крыж на ялцінскай магіле быў знішчаны, а на ягоным месцы з’явіўся помнік з шэра-брунатнага вапняку з чырвонай зоркай, які і стаяў там да 2003 году, калі на магіле паэта быў усталяваны помнік скульптараў — бацькі, сына Льва і Сяргея Гумілеўскіх
«У краіне светлай, дзе я ўміраю
У белым доме ля сіняй бухты
Я не самотны, я кнігу маю
З друкарні пана Марціна Кухты".
прадсмяротны верш.

Максіма Багдановіча. Да гэтага мела назву: Максіма Горкага (з 1963), Камунальная, Аляксандраўская, Траецкая, Віленская, Вялікая Барысаўская. Пачынаецца ад пл. 8 сакавіка працягваецца да вул. Кальцова. Ідзе паралельна праспэкту Незалежнасці, працягласць
6 кіламетраў

ў Мінску, у двухпавярховым доме XIX стагоддзя. Акрамя таго, у Мінску захаваўся дом, у якім жыў Максім Багдановіч (вуліца Рабкораўская, 19), дзе размешчаны філіял яго музэя — «Беларуская хатка» (па назьве літаратурнага гуртка, у якім удзельнічаў паэт). Аўтарам мастацкае канцэпцыі музея стаў вядомы мастак Эдуард Агуновіч, які за рэалізацыю сваёй задумы быў узнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй Рэспублікі Беларусь

1882, фальв. Вязынка (цяпер Маладзечанскі раён, Мінская вобласць) – 28 чэрвеня 1942, Масква; Псеўданімы і крыптанімы: Адзін з "парнаснікаў"; Вайдэльота; Здарэнец; Левы; Марка Бяздольны; Ня-Гутнік; Стары Мінчук; Янук з-пад Мінска; Янук Купала; К.; І.К.; Я.К.; К-а; Л.; І.Л.; Л.І.), беларускі паэт, драматург, публіцыст, перакладчык, класік беларускай літаратуры, адзін з заснавальнікаў новай беларускай літаратуры і літаратурнай мовы. Народны паэт Беларусі (1925). Акадэмік АН БССР (1928), АН УССР (1929).

было тае
ростані
Пад аркестра журботны гром.
Я гляджу на аблічча
роднае,
Песню славы складаю
з зарой.
Ты заўсёды, пясняр наш,
з народам быў,
І народ будзе вечна з табой.”
П. Панчанка

паэта.»
А.Астрэйка


Літаратурны музей
Янкі Купалы

- упаў у лесвічны пралёт з 10 паверха. Існуе тры версіі - няшчасны выпадак, самагубства, забойства. Быў пахаваны на Ваганькаўскіх могілках у Маскве. У ліпені 1962 урна з прахам Янкі Купалы перавезена ў Мінск і перапахавана на Вайсковых могілках.

03.11.1882 г. у засценку Акінчыцы (цяпер у межах горада Стоўбцы) Мiнскай вобласці ў сям'і лесніка. Раннія дзіцячыя гады прайшлі ў лесніковых сядзібах Ласток і Альбуць, што недалёка ад вёскі Мікалаеўшчына. Скончыў Нясвіжскую настаўніцкую семінарыю (1902). Настаўнічаў у вёсках Люсіна Ганцавіцкага раёна (1902-1904), Пінкавічы Пінскага раёна (1904-1906), Верхмень Смалявіцкага раёна (1906). За ўдзел у нелегальным настаўніцкім з'ездзе быў звольнены ў 1906 годзе.

1907 г. працаваў у газеце «Наша ніва» ў Вільні, у 1908 г. - у прыватнай школе ў вёсцы Сані Талачынскага раёна. 15.09.1908 г. за ўдзел у настаўніцкім з'ездзе і нелегальную работу быў асуджаны на тры гады, адбываў пакаранне ў менскім астрозе. У 1912-1914 гг. працаваў настаўнікам
у 3-й прыходскай навучальні ў Пінску. У час першай імперыялістычнай вайны разам з сям'ёй эвакуіраваўся ў Дзмітраўскі павет Маскоўскай губерні, настаўнічаў у сяле Старыкава.

1916). Служыў у запасным палку ў Пермі. Летам 1917 г. накіраваны на Румынскі фронт, але цяжка захварэў і быў эвакуіраваны ў горад Абаянь. Па дэкрэце Савецкага ўрада ў пачатку 1918 г. звольнены з войска як настаўнік. Працаваў на Куршчыне настаўнікам, школьным інструктарам.

Выкладаў у Мінскім беларускім педагагічным тэхнікуме, у Беларускім дзяржаўным універсітэце, чытаў лекцыі на курсах настаўнікаў, займаўся навуковай дзейнасцю ў Інстытуце беларускай культуры. З дня ўтварэння АН БССР (1 студзеня 1929 г.) быў яе нязменным віцэ-прэзідэнтам. У 1935 г. удзельнічаў у рабоце Кангрэса ў абарону культуры ў Парыжы. У Вялікую Айчынную вайну жыў у Клязьме (пад Масквой), Ташкенце (жнівень 1941 - лістапад 1943), Маскве, займаўся творчай і навукова-грамадскай дзейнасцю.

(1929-1931, 1935-1938), дэпутатам Вярхоўнага Савета СССР (1946-1956) і БССР (1938-1956), з'яўляўся старшынёй Беларускага рэспубліканскага камітэта абароны міру. Акадэмік АН БССР. Сябра СП СССР з 1934 г.
Памёр 13.08.1956 г.
Узнагароджаны пяццю ордэнамі Леніна, орданамі Чырвонага Сцяга, Працоўнага Чырвонага Сцяга і медалямі.
Народны паэт БССР (1926). Заслужаны дзеяч навукі Беларускай ССР (1944).

«Наш родны край» (14 верасня 1906 г. газета «Наша доля»). У 1910 г. у Вільні выйшаў першы зборнік вершаў «Песні-жальбы» (факсімільнае выданне ў 1982), затым - кнігі прозы «Апавяданні» (1912), «Родныя з'явы» (1914). У Пецярбургу ў 1913 г. асобнымі выданнямі выйшлі апавяданні «Тоўстае палена» і «Нёманаў дар», апавяданні вершам «Прапаў чалавек. Паслушная жонка. Грушы сапяжанкі» і «Батрак. Як Юрка збагацеў».

зборнік «Публіцыстычныя і крытычныя артыкулы». Выдаў падручнікі «Другое чытанне для дзяцей беларусаў» (Пецярбург, 1909) і «Методыка роднае мовы» (1926).
Пераклаў на беларускую мову паэмы «Палтава» А.Пушкіна, паасобныя творы Т.Шаўчэнкі, П.Тычыны, А.Міцкевіча, Р.Тагора і інш. Быў адным з рэдактараў «Русско-белорусского словаря» (1953).
Выйшлі Зборы твораў у 7-мі (1952), 12-ці (1961-1964), 14-ці (1972-1978) тамах. Неаднаразова перавыдаваліся Выбраныя творы (апавяданні, вершы і паэмы).
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1946) за вершы ваеннага часу, Дзяржаўнай прэміі СССР (1949) за паэму «Рыбакова хата».