Презентация, доклад Тұрмыс-салт жырлары 5-сынып

тұрмыс-салтқа, әдет-ғұрыпқа, салт-дәстүрге байланысты туған шығармалар тұрмыс-салт жырлары деп аталған. Тұрмыс-салт жырлары мазмұны жағынан бірнеше түрге бөлінген.

байланысты төрт түлік мал туралы бесік жыры аңшылық туралы тұсау кесу жыры наурыз өлеңдер тойбастар жар-жар беташар жоқтау қоштасу,т.б.

болмайды – иесі  (пірі) өкпелейді.
Малдың алдынан бос ыдыспен шығуға болмайды.
Мал қораның сыртында және ішінде ысқырмайды.
Жатқан малдың үстінен аттамайды.
Жас малдың тістерін санамайды.
Күн батқанан кейін қорадан мал шығаруға болмайды.
Малды аяқпен теппейді.
Жас ботаны бірден көзге түсірмейді. Ол бір ай шымылдықтың немесе ши қораның ішінде ұсталады.
Қой боздап жатқанда біреуге мал сыйламайды және сатпайды.
Мал сауғаннан кейін қол жумай, бөтен адаммен қол беріп амандасуға болмайды.

екі өркешін қом басады, төрт аяғын тең басады. Тілін тікен теспейді, алаботаны жейді, үйді жүктейді.

деп.  Сиыр сүйеді баласын торпағым деп  Қараңғыға баспаған қорқағым деп.  Ешкі сүйеді баласын лағым деп  Тастан-тасқа секірген шұнағым деп.  Түйе сүйеді баласын боташым деп  Жәудіреген көзіңнен тоташым деп.  Жылқы сүйеді баласын құлыным деп  Тұлпар болып жүгірер жұрыным деп. 

бар. Егіз құлағы бар, Иегінде сақалы бар. 
Кезікті бір жануар, Үстінде екі тауы бар. 
Кішкентай ғана бойы бар, Айналдырып киген тоны бар.
Екі айнасы бар, Төрт жылтырмағы бар, Бір шыбыртқысы бар

ата. Түйенің төлі – бота, пірі – Ойсылқара. Сиырдың төлі – бұзау, пірі – Қамбар ата. Қойдың төлі – қозы, пірі – Шопан ата. Ешкінің төлі – лақ, пірі – Сексек ата.