Презентация, доклад Темæ: Номдар (5 кълас).

Содержание

НОМДАРПредметы ном æвдисæг ныхасы хай хуыйны Номдар.Дзуапп дæтты фарстатæн чи? , цы?

Слайд 1Темæ:

НОМДАР.

Темæ:НОМДАР.

Слайд 2НОМДАР
Предметы ном æвдисæг ныхасы хай хуыйны Номдар.
Дзуапп дæтты фарстатæн чи? ,

цы?
НОМДАРПредметы ном æвдисæг ныхасы хай хуыйны Номдар.Дзуапп дæтты фарстатæн чи? , цы?

Слайд 3НОМДАР
ЧИ?
ЦЫ?

НОМДАРЧИ?ЦЫ?

Слайд 4 Дунетыл нæй мæнæй фылдæр, Цæрын æмбæлттимæ æнгом. Ныхасы хæйттæн дæн сæ

сæр, Хæссын æз предметæн йæ ном.
(Номдар).

Базон-базон.

 Дунетыл нæй мæнæй фылдæр, Цæрын æмбæлттимæ æнгом. Ныхасы хæйттæн дæн сæ сæр, Хæссын æз предметæн йæ ном.(Номдар).Базон-базон.

Слайд 5Хохы йæ цыбыр кæрц дары.
Быдыры – йæ даргъ кæрц. (Фыс).

 «Æртæ æфсымæрæн

- иу хо» (фынг).

Фыс æй æппары, лæг дзы хæдон кæны.

Уырызмæгыл фондзыссæдз кæрцы.

Хохы йæ цыбыр кæрц дары.Быдыры – йæ даргъ кæрц. (Фыс).  «Æртæ æфсымæрæн - иу хо» (фынг).Фыс æй

Слайд 6Дзыккутæ йыл уыди, æмæ чызг нæ уыди
Тымбыл уыди, æмæ айк нæ

уыди,
Къæдзил ын уыди , æмæ мыст нæ уыди.

Нæ чысыл мæсыг рæсугъд амад,
Йæ алы дур дæр фидар æвæрд.

Чысыл дурыны – урс
Нæмгуытæ.

Нæ сындзы къутæр куы
цæуы, куы тулы

Дзыккутæ йыл уыди, æмæ чызг нæ уыдиТымбыл уыди, æмæ айк нæ уыди,Къæдзил ын уыди , æмæ мыст

Слайд 7Номдартæ вæййынц иумæйаг æмæ сæрмагонд. Иумæйаг нæмттæ сты, бирæ иумыггаг предметты нæмттæ чи нысан

кæнынц, уыдон (гæды, тетрад). Сæрмагонд номдартæ сты, иугай предметты нæмттæ чи амонынц, уыдон (Мæскуы, Япон, Уырызмаг). Ирон, уырыссаг æмæ бирæ æндæр æвзæгты сæрмагонд нæмттæ фыссынц стыр дамгъæйæ.

Хъуыдыйады мидæг номдар фылдæр хатт вæййы сæйрат кæнæ æххæстæгæнæны ролы.

Номдартæ вæййынц иумæйаг æмæ сæрмагонд. Иумæйаг нæмттæ сты, бирæ иумыггаг предметты нæмттæ чи нысан кæнынц, уыдон (гæды, тетрад). Сæрмагонд номдартæ

Слайд 8Номдар хицæн кæнынæн ис æрмæст семантикон æмæ синтаксикон бындур — грамматикæты

фыссынц номы категорийы тыххæй[1]. Иу дзырдæн, йæ хъуыдыйады ролмæ гæсгæ, ирон æвзаджы уавæн и миногон æмæ номдар:

Арвы цъæх. (цъæх куыд номдар)
Арв цъæх у. (цъæх куыд миногон)

Номдар хицæн кæнынæн ис æрмæст семантикон æмæ синтаксикон бындур — грамматикæты фыссынц номы категорийы тыххæй[1]. Иу дзырдæн, йæ хъуыдыйады

Слайд 9НОМДАРТЫ ТАСЫНДЗÆГ
Н-чи? Цы?

2. Г – кæй? Цæй?

3.Д - кæмæн? Цæмæн?

4.

А -кæмæ? Цæмæ?

5.И - кæмæй? Цæмæй?

6. Æ-б – кæуыл? Цæуыл?

7. Ц – кæимæ? Цæимæ?

8. Х – кæйау? Цæйау?

Иууон

Бирæон

Æмбал

Æмбæлттæ

Æмбалы

Æмбæлтты

Æмбалæн

Æмбæлттæн

Æмбалмæ

Æмбæлттæм

Æмбалæй

Æмбæлттæй

Æмбалыл

Æмбæлттыл

Æмбалимæ

Æмбæлттимæ

Æмбалау

Æмбæлттау

НОМДАРТЫ ТАСЫНДЗÆГН-чи? Цы?2. Г – кæй? Цæй? 3.Д - кæмæн? Цæмæн?4. А -кæмæ? Цæмæ? 5.И - кæмæй?

Слайд 10НОМДАР
Хæс: Дзырдтæ дыууæ цæджындзыл адих кæнут. Фыццаг цæджындз – æнæуд предметты

нæмттæ. Дыккаг цæджындз – удджын предметты нæмттæ.

НАНА

СКЪОЛА

ÆФСЫМÆР

ГОРÆТ

АХУЫРГÆНÆГ

ЖУРНАЛ

ВЕТЕРАН

ПОСТХÆССÆГ

ФРАНК

АЛТЪАМИ

БÆРЗ

ДЗОНЫГЪ

КУЫРÆТ

ФЫЙЙАУ

ÆМБАЛ

НОМДАРХæс: Дзырдтæ дыууæ цæджындзыл адих кæнут. Фыццаг цæджындз – æнæуд предметты нæмттæ. Дыккаг цæджындз – удджын предметты

Слайд 11Æмбисæндты цухгонд номдартæ СÆвæрут.
1. Цæваг галæн йæ …. сæтты.
2. Æфсинты армæй

…тæдзы.

3. Хæдзары ….. æфсиныл баст у.

4. Лæг – иудзырдон, .. – сæдæдзырдон.

5.Ирон … чъылдым не здахы.

6. Æнæ кæрддзæм …. згæ кæны.

7. Бæсты - фидауц ………

(Сыкъа)

(Сой)

(Бæркад)

(Ус)

(Лæг)

(Кард)

Сылгоймаг)

Æмбисæндты цухгонд номдартæ СÆвæрут.1. Цæваг галæн йæ …. сæтты.2. Æфсинты армæй …тæдзы.3. Хæдзары ….. æфсиныл баст у.4.

Слайд 12Лингвистикон аргъау
  Морфологийы алæмæты бæстæйы цардысты номдартæ. Уыдон ахæм æмхуызон уыдысты,

æмæ сæ уыцы бæстæйы иннæ цæрджытæ кодтой хæццæ.*Æмхуызон та уыдысты цы асæй, цы æддаг бакастæй. Дзæвгар рæстæг хæццæ кодтой номдарты. Уыцы æмтъерыйы хъуыддæгтæм нал уыд Морфологийы бон кæсын æмæ сфæнд кодта æмхуызон номдартæн раттын нæмттæ. Алкæмæн дæр куыд уа йæхи сæрмагонд ном. Зæгъæм, чызг Алинæ, лæппу Алан,газет «Рæстдзинад» æ.а.д. Уыцы номдартæ æвæрд æрцыдысты бæрзонддæр къæпхæныл æмæ иннæ номдарты сæрты сæрыстырæй кастысты,уымæн æмæ фыст æрцыдысты стыр дамгъæтæй.
Лингвистикон аргъау  Морфологийы алæмæты бæстæйы цардысты номдартæ. Уыдон ахæм æмхуызон уыдысты, æмæ сæ уыцы бæстæйы иннæ цæрджытæ

Слайд 13Дзырдтæ фæпырх сты. Дыууæ цæджындзæй сæ ныффыссут. 1 – аг цаджындзы

– сæрмагонд номдартæ. 2 – аг цæджындзы – та иумæйаг.

Сæрмагонд.

Иумæйаг

Дзырдтæ фæпырх сты. Дыууæ цæджындзæй сæ ныффыссут. 1 – аг цаджындзы – сæрмагонд номдартæ. 2 – аг

Слайд 14Фыссæм æрбайсгæ дзырдтæ номдартæй
Шифанер,
Газет,
Клуб,
Библиотекæ,
Поезд.
Скъапп,
Кърандаш,
Расписани.

Студент,
Инæлар,
Пъол,
Скъола,
Закъон, Булкъон,
Къабуска.
Картæ

Фыссæм æрбайсгæ дзырдтæ номдартæйШифанер,Газет, Клуб,Библиотекæ,Поезд.Скъапп,Кърандаш,Расписани.Студент,Инæлар,Пъол,Скъола,Закъон, Булкъон,Къабуска.Картæ

Слайд 15Дзырдтæ фæпырх сты. Дыууæ цæджындзæй сæ ныффыссут. 1 – аг цæджындзы

– конкретон номдартæ, 2 – аг цаджындзы – иппæрдон кæнæ абстрактон номдартæ.

Конкретон

Абстрактон

Дзырдтæ фæпырх сты. Дыууæ цæджындзæй сæ ныффыссут. 1 – аг цæджындзы – конкретон номдартæ, 2 – аг

Слайд 16НОМДАРТÆ
Иумæйаг
Сæрмагонд
Космонавт
Юрий Гагарин
Нау
Восход - 1
Дукани
Нарт
Поэт
Къоста
Хох
Казбек
Цæугæдон
Терек
Лæппу
Амыран

НОМДАРТÆИумæйагСæрмагондКосмонавтЮрий ГагаринНауВосход - 1ДуканиНарт ПоэтКъостаХох Казбек ЦæугæдонТерекЛæппуАмыран

Слайд 17Дамгъæтæй сараз дзырдтæ
1. Дз æ ф б о ы у р

г к д

2. Г б о æ л р гъ ц д а у н т м

3. С р дз къ ы т л о а г у н æ

4. Ф гъ у х æ а т р е б

5. Б ф дз и а д р æ ы н

6. Т г б л у р æ г а ы п и

Дамгъæтæй сараз дзырдтæ1. Дз æ ф б о ы у р г к д2. Г б о

Слайд 18Хæдзармæ куыст.
НОМДАРЫ ТЫХХÆЙ ÆРХЪУЫДЫ КÆНЫН ЧЫСЫЛ ГРАММАТИКОН АРГЪАУ (СОЧИНЕНИ-ÆРФЫСТ)
НОМДАР

Хæдзармæ куыст.НОМДАРЫ ТЫХХÆЙ ÆРХЪУЫДЫ КÆНЫН ЧЫСЫЛ ГРАММАТИКОН АРГЪАУ (СОЧИНЕНИ-ÆРФЫСТ)НОМДАР

Слайд 19АРФÆГОНД УТ!

АРФÆГОНД УТ!

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть