Презентация, доклад по татарской литературе на тему Писатели и поэты - лауреаты Государственной премии им. Г.Тукая

зур, бәя биреп бетермәслек рухи байлык калдырган: 10 мең шигырь, 50 дән артык чәчмә әсәр язган. Татар әдәбиятының алтын фондына кергән “Шүрәле”, “Су анасы”, “Кисекбаш” әле бүген дә иҗади кешегә илһам биреп тора.

белән дә без таныш. Музейлары хакында да күпләр белә. Габдулла Тукай - татар халкының күренекле улы. Аның исеме белән районнар, урамнар, аерым коллективлар атала. Казанда Тукай филармониясе, урамы, мәйданы, станциясе бар. Сыны һәйкәлләрдә гәүдәләнә, батырлыгы җырларда җырлана

комитеты карары нигезендә гамәлгә кертелгән. 1961 —1965 елларда тапшырылмый торганнан соң, 1965елда премияне яңадан булдыралар. 1975 елда премия шулай ук бирелмәгән. Тукай премиясе – ул югары дәрәҗәле Дәүләт премиясе.

бирелә. Премия лауреатлары һәр ел 26нчы апрель көнне- Габдулла Тукай туган көнне-игълан ителә һәм 30нчы август көнне бүләкләнә.

танылу тапкан, югары һөнәри осталыгы, авторлык стиле, яңалыгы һәм үзенчәлеге белән аерылып торучы, Ватан һәм милли мәдәният үсешенә өлеш керткән әдәбият һәм сәнгать әсәрләре (рәсем сәнгате, музыка, театр, цирк эстрадасы, кино, архитектура һәм шәһәр  төзелеше), шулай ук сәнгать белеме, әдәбият белеме өлкәсендә фәнни ачышлар өчен тапшырыла.

һәм шагыйрьләр Халкыбызның  әдәби  телен,  тарихын,  гореф-гадәтләрен  саклауда һәм халкыбызда әхлак сыйфатларын  тәрбияләүдә  үз  өлешләрен  керткән  язучылар, драматурглар, шагыйрьләр  арасында  Габдулла  Тукай  премиясенә  лаек  булучылар   шактый – 66,  шуларның 37е – язучылар,   5се – фольклорчылар, 24- шагыйрьләр. Болар арасындагы 42сенең генә әсәрләрен әдәбият дәреслекләреннән укыйбыз.

язмышы белән тыгыз бәйләп, олы тарихи вакыйгалар фонында тасвирлаган “Тукай” романы өчен Ә.Фәйзи 1958 елда язучылардан беренче буларак Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.

Әхмәт Фәйзи
(1903-1958)

районы Иске Аллагол авылында туа. Мәскәүдә, Казанда яши. Бөек Ватан сугышында катнаша. Сугыш елларында да, сугыштан соң да хикәяләр, повестьлар, романнар яза. Романнары:  «Алтын йолдыз» (1948), «Газинур» (1951),  «Агыла болыт» (1977), «Сүнмәс утлар» (1958), «Ак чәчәкләр» (1966), «Яшел яр» (1968).

ГАБДРАХМАН ӘПСӘЛӘМОВ
(1911-1979)

бәйләнештә әхлакый проблемаларны күтәргән әсәрләр дә байтак. Шулар арасында иң күренеклеләреннән берсе – «Сүнмәс утлар» (1958) романы. Бер эшче гаиләсенең буыннан буынга сузылган тарихын сурәтләгән бу әсәре өчен Г.Әпсәләмов 1959 елда Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.

исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.

Хәсән Туфан
(1900-1981)

3  томлы  хезмәте  өчен Тукай премиясе бирелә. Дәресләрдә «Татар халык мәкальләре», ике томлы «Татар теленең фразеологик сүзлеге», «Татар халык табышмаклары» белән кулланабыз.

Нәкый Исәнбәт
(1899–1992)

һәм поэмалар» китабы (1976) өчен Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була. Шагыйрьнең күпчелек шигырьләре яңа заман кешесенә төбәп языла.  Ул укучы белән ихлас әңгәмә алып бара, тормыш турындагы, кешелек язмышы турындагы борчылулары, күңелен биләгән уй-хисләре, өмет-идеаллары белән уртаклаша.

Равил Фәйзуллин
(1943)

«Шәвәли», «Тәмле йорт», «Кызык» һ.б. китаплары өчен бирелә.

булмаса, йолдыз бар» әсәрләре өчен бирелә. Туфан  Миңнуллинның 
Г.Камал  театрында гына  26  пьесасы  буенча  спектакль  уйнала.

өчен лаек.

менгән киртәгә» повестьлары өчен бирелә.

җирдә», «Бәхилләшү» повестьлары өчен бирелә.

1995 елда Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була. Дәресләрдә «Ак төнбоек», «Кояштагы тап», «Хәтерсез күке» хикәяләрен һәм шигырьләрен яратып укыйбыз.

Фәнис Яруллин
(1938-2011)

автор революциягә кадәрге татар авылының, халык тормышының, гореф-гадәтләренең, күркәм традицияләренең тулы бер картинасын күз алдына китереп бастыра һәм шул борынгы гореф-гадәт, күркәм традицияләр эчендә тәрбияләнгән хөр рухлы, саф әхлаклы ата-бабаларыбызның истә калырдай образларын иҗат итә. Без әдәбият дәресләрендә бу әсәрне яратып укыйбыз.  «И язмыш, язмыш» китабы өчен 1996нчы елда Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.

Гомәр Бәширов
(1901-1999)

була.  

була.

кылычтан үткен», «Яралы бүре» китаплары өчен;

(«По следам оборванной песни») китабы өчен лаек. Бу китап Муса Җәлилнең әсирлектә җәфаланганы, аннары дошман оясында куркыныч эш алып барганы, соңыннан елдан артык төрмәдә интеккән вакытында да рухлы әсәрләр язганы турында.

Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе ел саен Татарстан Республикасы Президенты Указы белән әдәбият, сәнгать, мәдәният һәм фән өлкәсендә ирешелгән уңышлар өчен бирелә. Иң мөһиме – халкың алдында күрсәтерлек эшең булсын. Кайчан да булса бу премия үзе эзләп табар. Хәтта бу дөньяда булмасаң да… Тукай премиясе ел саен бирелә. Лауреатлар саны һәр ел арта барачак Бүгенге көндә әлеге Дәүләт бүләгенә 200 әдәбият һәм сәнгать әһеле, шулай ук 2 коллектив –Татарстан Республикасының Дәүләт җыр һәм бию ансамбле(1960ел) белән Кол Шәриф мәчете проектын эшләгән иҗат төркеме (2014ел) лаек булды. Шулар арасындагы 42 лауреатның иҗатлары белән дәресләрдә танышабыз. Әдәбият дәреслекләреннән тыш премия лауреатлары арасында язучылар һәм шагыйрләр саны тагын да күп.