Презентация, доклад по марийскому языку Глагол

Тÿналтыш формо (инфинитив) нерген умылымашым пуаш.
2) Шонен моштымашым, ойым лывыргын пидмашым вияндаш.
3) Йылме деке йöратымашым кушташ, пырля пашам ышташ кумыландаш.

– икгай член-влакым ойыра.
Предл. пов., воскл. огыл, кок сост., распр., тичмаш, икгай член-влак дене нелемдалтын.

категорийже-влак улыт.
Вашталтдыме пале – переходность, спряжений, залог, видовой значений.
Вашталтше пале – наклонений, лица, числа.
Предложенийыште глагол утларакшым сказуемый лиеш, подлежащий лийын кертеш.

лумда, мом ышташ? Мом ыштыман? йодышлан вашмутым пуа.
Мутлан: каяш - кайыман, толаш – толман, лудаш – лудман.
Тиде формо действийым лумда гына, числам, лицам, жап ден наклоненийым огеш ончыкто.

лиеш.
Ок вашталт. Но –аш суффиксан инфинитивын морфологический ойыртемже уло:
1) притяжательность категорий: тений чот тунемашна логалеш. Тыйже рвезе улат, тунемашет кулеш шуко.
2) действийын цельжым виянден ончыкташ –лан суффикс дене пырля каласалтеш: Григорий Петрович Чачим утарашлан шкенжымат чаманен огыл.
-ман форман инфинитивым ыштыме годым II спряжениян глаголыш =ы= ешаралтеш.

спряженийым ойырат:1- ше ден 2-шо.
1-ше спряжениян глагол – 1 лицаште шкет числаште –ам, -ям мутмучашан лиеш – лудам, коштам.
2-шо спряжениян глагол – 1 лицаште шкет числаште –эм, -ем мутмучашан лиеш - мурем, каем.

муро, шокта, чунга, кычалеш, кычкыралеш, петырналтын, ончалат, кудалеш, кая.