Презентация, доклад по казахскому языку на тему Қазақтың қол өнері (9 класс)

мектеп Сабақтың тақырыбы: “Қазақтың қол өнері”

Ұйымдастыру кезеңі: 1-2 мин түгелдеу Жаңа тақырыпты түсіндіру: Қазақтың ұлттық бұйымдарының түрлері:киіз, тұскиіз, текемет, сырмақ, қоржын, алаша, аяққап, тұтқыш. Ағаш бұйымдары: сандық, кебеже, адалбақан. Зергерлік бұйымдар: сырға, білезік,сақина, бойтұмар. Қазақ халқы «Өнер-өмірдің өзіңдей мәңгілік» демекші өнер өмірмен бірге ұштасып келеді.

Оны жасау үшін нығыз басылған жұқа киіз таңдалып алынады. Тұскиізді безендіріп, әшекейлеу үшін түсті барқыттар, жібек, шұға т.б. маталардан бетіне ою-өрнектер тігіледі. Текемет- бетіне түрлі түсті ою-өрнек басылған киіз. Оның бетіне жүнді бояп, ою-өрнек жасап, киіз басқан әдіспен басады. Сырмақ- киізден сырып оюлап жасалған төсеніш. Екі түсті киізден оймалаған немесе үстіне матадан ою басқан тігістеріне жиек басып, сырып жасайды. Қоржын- өрмек құрып тоқылатын бұйым. Ұзындығы 120 см, ені 50 см болады. Ердің артына бөктеріп жүру үшін екі басты етіп жасалған қапшық. Аяққап – ыдыс-аяқ салуға арналған қапшық.
Ол көбінесе киізден жасалады. Алаша- әр түрлі жүннен немесе түрлі түске боялған мақта мен жүннен тоқылған төсеніш.
Алаша терме және қақпа алаша деп екіге бөлінеді. Төсеніш ретінде қолданады.

арналған ағаштан жасалған бұйым. Кебеже ағаштан жасалған әшекейлі сандық. Оған тамақ, ыдыс-аяқ салып сақтаған. Адалбақан- төрде тұратын киім ілетін өрнектелген бұтақты, не бұтақтарын қолдан жасаған сырық.

құлаққа салынатын сәнді зат, алтын, күмістен, асыл тастардан жасалған.Алқа – алтын, күміс, маржанмен әшекейленген омырауша, өңір, өңірше.

....(Өнерсіздің бір саусағы кем.) 2.Еңбексіз өмір жоқ ...(Ауырсыз жеңіл жоқ) 3. Шын шеберде … (мін жоқ) 4. Жаңбырменен жер көгерер ....(еңбекпенен ел көгерер) 5. Еңбек өмірді ұзартады ... (ұят бетті қызартады) 6. Байлықтың атасы еңбек ... (Анасы жер) 7. Еңбегіне қарай құрмет ... (жасына қарай ізет) 8. Өмір үйретеді .... (еңбек ширатады) 9. Өрнегі көптің .... (ермегі көп)