Презентация, доклад по казахскому языку на тему Аралас құрмалас сөйлем

меңгерту.
Дамытушылық. Өз ойын жүйелі, дәлелді жеткізе білуге үйрету.
Тәрбиелік. Адамгершілікке, үлкенді сыйлауға, отансүйгіштікке тәрбиелеу.

Салаласа байланысқан құрмаластың түрі қандай болады?
Салаласа, сабақтаса байланысуына қарай құрмалас сөйлем нешеге бөлінеді?
Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?
Салалас құрмалас сөйлем қалай байланысады?
Салалас құрмалас сөйлем нешеге бөлінеді?

түрге бөлінеді:

Ыңғайлас
салалас

Қарсылықты салалас

Нежность

Талғаулы салалас

Кезектес салалас

Түсіндірмелі салалас

Себеп-салдар салалас

құрмалас сөйлем қандай тыныс белгілері арқылы жасалады?

Сабақтас құрмаластың сөйлемнің жасалу жолдары қандай болады?

Сабақтас құрмалас сөйлем нешеге бөлінеді?

Салалас құрмалас сөйлем қандай тыныс
белгілері арқылы жасалады?

түрге бөлінеді:

Мақсат бағыныңқы

Мезгіл бағыныңқы

Нежность

Қарсылықты бағыныңқы

Шартты бағыныңқы

Себеп бағыныңқы

Қимыл-сын бағыныңқы

Басыңқы жақ:
са _________________ түсінеді
Айт қан+да _______________ түсінетін еді
па+й (ынша) __________ түсінбейді
II. Бағыныңқы жақ: Басыңқы жақ:
са да _________________ түсінген жоқ
Айт қан+ша _______________ түсінсең еді
қан+мен+де ____________ түсінер емес
қанына қарамастан _____ түсініп алды

бағыныңқы, басыңқы, басыңқы.
2. Қорған кезінде топырақ араластыра тастан қаланған екен де, бұл кезде қорғанның үстіне жыңғыл мен шеңгел араласа шығып, өзінше ол да бір сән беріп тұр.
Сызбасы: басыңқы, бағыныңқы, басыңқы.

тұра бергенде, Шолақ құлағын төмен қарай тұқырта басып қалып еді – ат етпетінен түсті.
Сызбасы:
бағыныңқы, бағыныңқы, басыңқы, басыңқы.

бұзылмай,
Жас қуатың тозылмай,
Жалын жүрек суынбай,
Жан біткеннен түңілмей,
Жағалай жайлау дәулетің
Жасыл шөбі қуармай,
Жарқырап жатқан өзенің
Жайдақ тартып су алмай,
Жайдары жүзің жабылмай,
Жайдақтап қашып сабылмай,
Жан біткенге жалынбай,
Жақсы өліпсің, япырым-ай!

153 – жаттығу.

атқа ер салмай,
Егеулі найза қолға алмай,
Еңку-еңку жер шалмай,
Қоңыр салқын төске алмай,
Тебінгі терге шірімей,
Терлігі майдай ерімей,
Алты малта ас болмай,
Өзіңнен туған жас бала
Сақалы шығып жат болмай,
Ат үстінде күн көрмей,
Ашаршылық, шөл көрмей,
Өзегі талып ет жемей,
Ер төсектен безінбей,
Ұлы түске ұрынбай,
Түн қатып жүріп, түс қашпай,
Тебінгі теріс тағынбай,
Темір қазық жастанбай,
Қу толағай бастанбай,
Ерлердің ісі бітер ме?!

Мынау кім?
Қай жылы, қай жерде туылды?
Қандай еңбектері бар?

Ә) 2. Б) 1.
2. Аралас құрмалас сөйлем неше жай сөйлемнен тұрады?
А) 5. Ә) 3. Б) 1.
3. Аралас сөйлем әрдайым бағыныңқы болып келе ме?
А) иә. Ә) жоқ. Б) мүмкін.
4. Аралас құрмалас сөйлемнің сызбасын көрсет.
Күн шығып, ел тұра бастады, - Нұрлан әлі жоқ.
А) бағыныңқы, басыңқы, басыңқы.
Ә) басыңқы, басыңқы, бағыныңқы.
Б) бағыныңқы, бығыныңқы, басыңқы.