Презентация, доклад по бурятской литературе Нарата юртэмсэ

Зорилгонууд:Цырендулма Дондогойн зохеолнуудтай үргэнөөр танилсаха;Поэдэй ажамидаралай эхин – Эхэдэ, эхэнэртэ зорюулhан шүлэгүүдые удхынь ба уран шэнжынь талаар шүүлбэрилэн эмхидхэхэ;Турэлхи хэлэнэйнгээ баялигые, арадайнгаа еhо заншал, урдын түүхые мэдэхэ, шэнжэлэн үзэхэ.Эхэнэр хүнэй нарата юртэмсэЦ. Дондогойн уянгата шүлэгүүдэй

Слайд 1 Буряадай эрдэм hуралсалай министерство Хэжэнгын аймагай эрдэм hуралсалай таhаг В. С. Мункинай нэрэмжэтэ

Хэжэнгын лицей ЭХЭНЭР ХҮНЭЙ НАРАТА ЮРТЭМСЭ Цырендулма Дондогойн уянгата шүлэгүүдэй үлхөөнүүд Бэлдэгшэд: Шагдарова Оюна 9 ангиин hурагша Хүтэлбэрилэгшэ:Цыренова Галина Раднаевна 2016
Буряадай эрдэм hуралсалай министерство Хэжэнгын аймагай эрдэм hуралсалай таhаг В. С. Мункинай нэрэмжэтэ Хэжэнгын лицей

Слайд 2Зорилгонууд:
Цырендулма Дондогойн зохеолнуудтай үргэнөөр танилсаха;
Поэдэй ажамидаралай эхин – Эхэдэ, эхэнэртэ зорюулhан

шүлэгүүдые удхынь ба уран шэнжынь талаар шүүлбэрилэн эмхидхэхэ;
Турэлхи хэлэнэйнгээ баялигые, арадайнгаа еhо заншал, урдын түүхые мэдэхэ, шэнжэлэн үзэхэ.


Эхэнэр хүнэй нарата юртэмсэ
Ц. Дондогойн уянгата шүлэгүүдэй үлхөөнүүд

Зорилгонууд:Цырендулма Дондогойн зохеолнуудтай үргэнөөр танилсаха;Поэдэй ажамидаралай эхин – Эхэдэ, эхэнэртэ зорюулhан шүлэгүүдые удхынь ба уран шэнжынь талаар

Слайд 3 Цырендулма Дондогой
(1932 ондо түрэһэн)

Дуулажа

ябаhан дуунуудни
Дурдан шэбшэhэн шүлэгүүдни-
Дууhан шамдаа, Буряадни.
Баян тала байгаалидаа,
Бархан уула, Байгалдаа
Баринаб дуугаа, Буряадни.

Шамдаа, Буряадни

Цырендулма Дондогой    (1932 ондо түрэһэн)Дуулажа ябаhан дуунуудниДурдан шэбшэhэн шүлэгүүдни-Дууhан шамдаа, Буряадни.Баян

Слайд 4Хүрьhэтэ дэлхэйн шэгшэгхэн
Эгэтэ Үдын уулзадха дээрэ Эгэтын Адаг тосхон бии. Үхибүүн бага наhаяа

Үнгэргөө hэнби тэндэ. («Эхэ тухай поэмэ»)
Хүрьhэтэ дэлхэйн шэгшэгхэнЭгэтэ Үдын уулзадха дээрэ Эгэтын Адаг тосхон бии. Үхибүүн бага наhаяа  Үнгэргөө hэнби тэндэ.

Слайд 5Эльгэ зүрхөөрөө ойлгооб даа
Тохойн шэнээн байхадаа Тохоног, гарыеш дэрлээд

Тонхон амар унтадаг hэм. Толгойем таалан
энхэрhээр Томохон болгоош, эжыхэм. Энээхэн бэеэ бэелээд, Элдинхэн дэлхэй дээр
ябахадам,
Эгээл зөөлэхэн дэрэшье Эжым альганда хүрэнэгүйл.
Эльгэ зүрхөөрөө ойлгооб даа   Тохойн шэнээн байхадаа  Тохоног, гарыеш дэрлээд  Тонхон амар унтадаг

Слайд 6Эхэ тухай поэмэ








Утаhан хучирай
аялгааршье бэшэ, Уянгата лимбын гунигааршье бэшэ, \
Буряад хэлэнэйнгээ


баялиг уудалан,
Буурал эхэдээ
магтаал дуулахам. Бултанда үзэгдөөгүй эди шэдеэр Бусажа намдаа гэнтэ ерээл hааш, Альган дээрээ ямбалан бөөмэйлжэ,
Ашыеш харюулха hэм даа, эхэмни!...
Эхэ тухай поэмэУтаhан хучирай 	аялгааршье бэшэ, Уянгата лимбын  	гунигааршье бэшэ, \Буряад хэлэнэйнгээ

Слайд 7Басаган тухайдаа дуун
Алтанхамни, мүнгэнхэмни –
Амар заяа үзүүлдэггүйхэн
Басагахамни.
Мүнгэнхэмни, эрдэнимни –
Мүшэн шэнгеэр

ялардагхан
Басагахамни.
Эрдэнимни, зэндэмэнимни –
Энэл наhанайм жаргал
болоhон
Басагахамни.


Басаган тухайдаа дуун  Алтанхамни, мүнгэнхэмни –Амар заяа үзүүлдэггүйхэнБасагахамни.Мүнгэнхэмни, эрдэнимни –Мүшэн шэнгеэр ялардагханБасагахамни.Эрдэнимни, зэндэмэнимни –Энэл наhанайм жаргал

Слайд 8.
Хүнэй дайда хүйтэхэн
байдаг юм-
Хүндэлхэжэ ябаарай.
Эжын наhан мүнхэ
бэшэ юм-
Энхэржэ ябаарай.
Энхэ

hайхан
үреэлтэ үгэдэнь
Этигэжэл ябаарай.

Захяа дуун

.Хүнэй дайда хүйтэхэн 		байдаг юм-Хүндэлхэжэ ябаарай.Эжын наhан мүнхэ 		бэшэ юм-Энхэржэ ябаарай.Энхэ hайхан

Слайд 9Шэнэ бэридэ



Альганай шэнээн торгоор
Арбан захатые

бүтээдэг,(...)
Үлбэр хүниие аргалмаар
Үнжэгэн hайхан сэдьхэлтэй
Үгы юумэ бии болгодог
Үнэр арьбан гартай-
Зохидхон бэри гэлсүүлээд,
Зондоо хүндэтэй ябаарай.
Шэнэ бэридэАльганай шэнээн торгоорАрбан захатые

Слайд 10Бэhэлигэй дуунай аялга
Альгаа дэлгээжэ харахадам,
Алтан бэhэлиг – хургандам.
Алтан бэhэлигээ харахадам,
Абам ехээр

hанагдаа.

Эльбээд гэзэгэеэ үзэхэдэм,
Эжым үгэhэн туйбахан.
Энэ алтан туйбаhаам
Эжын үнэр гаранал даа.
Бэhэлигэй дуунай аялгаАльгаа дэлгээжэ харахадам,Алтан бэhэлиг – хургандам.Алтан бэhэлигээ харахадам,Абам ехээр hанагдаа.Эльбээд гэзэгэеэ үзэхэдэм,Эжым үгэhэн туйбахан.Энэ алтан

Слайд 11Эмээлтэмни үүрhэнэ

Энжэ хүлэгни инсагаална,
Эжэлхэн адуугаа

hанаал даа. (...)

Эреэхэн зүрхэмни уйдана,
Эжыгээ барhаниие
hанаал даа.
Эдихэш, уухашье дурамгүй,
Эжынгээ айрагые
ууhайб даа.
Эмээлтэмни үүрhэнэЭнжэ хүлэгни инсагаална,Эжэлхэн адуугаа          hанаал даа. (...)Эреэхэн

Слайд 12 Үри бэеэ урдаа хараха гээшэмни Үйлын үриин хатуу

журамhаа гү?(…) Эсэгым нэрые нэрлүүлхэ, угынь залгаха Энгэр сэлиhэн зээтэй болгоод заагүй, Энэ дэлхэйгээ орхихо гэhэн байгаагши?

Мүнхэ бэшэ - хогоосон

Үри бэеэ урдаа хараха  		гээшэмни Үйлын үриин хатуу

Слайд 13

Энээхэн ногоон
дэлхэй дээрээ Эхэнэр боложо
түрэhэн бэеэрээ Эхын жаргал
эдлэжэл

ябахаhаа
Эрхим юумэн
байха юм гү?

НАРАТА ЮРТЭМСЫН ЖАРГАЛ

Энээхэн ногоон 	дэлхэй дээрээ Эхэнэр боложо 	түрэhэн бэеэрээ Эхын жаргал  эдлэжэл ябахаhааЭрхим юумэн	байха юм гү? НАРАТА

Слайд 14Хэр угhаа хори буряад хатад арадайнгаа туhада бэеэ зорюулhан байдаг. 2013

ондо табигдаhан «Хориин хатан эжы» гэhэн хүшөө Хэжэнгэ, Хори, Яруунын уулзуур дээрэ нютаг зоноо, холын айлшадаа угтан байдаг. Алдар суута шүлэгшэ басагадайнгаа ялас гэмэ бэлигынь энэ хүшөө гэршэлнэ.

Нэрэнь мүнхэрөө

Хэр угhаа хори буряад хатад арадайнгаа туhада бэеэ зорюулhан байдаг. 2013 ондо табигдаhан «Хориин хатан эжы» гэhэн

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть