Презентация, доклад по Азербайджанскому языку на тему : ВШДЫ ГЛАГОЛА ПО ГРАММАТИЧЕСКИМ ЗНАЧЕНИЕМ

Содержание

AZƏRBAYCAN DİLİ VII sinif I bölmə : “FƏRD VƏ CƏMİYYƏT” Mövzu : MƏLUM, MƏCHUL VƏ ŞƏXSSİZ FEİLLƏR

Слайд 1Müəllif :məktəb-liseyin direktoru:
Rzayeva Rəfiqə Babaş qızı
Şirvan şəhər

S.Hüseynov adına 1№li tam orta məktəb-xüsusi istedadlı şagirdlər liseyi
Müəllif :məktəb-liseyin direktoru: Rzayeva  Rəfiqə  Babaş qızıŞirvan şəhər S.Hüseynov adına 1№li tam orta məktəb-xüsusi istedadlı

Слайд 2AZƏRBAYCAN DİLİ VII sinif
I bölmə : “FƏRD VƏ

CƏMİYYƏT”

Mövzu :
MƏLUM, MƏCHUL VƏ ŞƏXSSİZ FEİLLƏR


AZƏRBAYCAN  DİLİ VII sinif I bölmə :   “FƏRD VƏ CƏMİYYƏT”

Слайд 3Dərsin planı:
MƏQSƏD :
1.”Feilin qrammatik məna

növləri” anlayışı
haqqında ilkin təsəvvür yaratmaq;
2. Obyekt və subyekt münasibətlərinə, şəkli
əlamətlərinə görə feilin qrammatik məna növlərini
müəyyənləşdirmə bacarığını formalaşdırmaq ;
3.Məlum,məchul və şəxssiz fellərin xüsusiyyət -
lərini mənimsətmək.
STANDART :4.1.2.Sözləri ümumi qrammatik mənalarına görə
fərqləndirir.
TƏLİM NƏTİCƏSİ:Qrammatik formaya və kontekstə görə
feillərin qrammatik məna növlərini müəyyənləşdirir.



Dərsin planı:MƏQSƏD :      1.”Feilin qrammatik məna növləri”  anlayışı

Слайд 4
İnteqrqasiya : fəndaxili:hərəkətin obyekti və

subyekti.
İş forması :
böyük və kiçik qruplarla iş
Üsullar :
əqli hücum, venn diaqramı, klaster
RESURSLAR :
dərslik,MMV,İKT,kompüter,proyektor
İnteqrqasiya : fəndaxili:hərəkətin obyekti və

Слайд 5DƏRSİN MƏRHƏLƏLƏRİ:
Motivasiya,problemin qoyuluşu:
Tədqiqatın aparılması;
Məlumat mübadiləsi;
Məlumatların müzakirəsi;
Nəticələrin çıxarılması;
Ev tapşırığı;
Qiymətləndirmə

DƏRSİN MƏRHƏLƏLƏRİ:Motivasiya,problemin qoyuluşu:Tədqiqatın  aparılması;Məlumat mübadiləsi;Məlumatların müzakirəsi;Nəticələrin çıxarılması;Ev tapşırığı;Qiymətləndirmə

Слайд 6Motivasiya,problemin qoyuluşu
1.Sanki yarpaq ağaca yapışdırılmışdı.
2.Ertəsi gün Consi uzanmış

halda uzun müddət yarpağı seyr etdi.

TƏDQİQAT SUALI:
Verilmiş cümlələrin hansında hərəkətin obyekti mübtəda rolundadır, subyekt isə məlum deyil ?

Motivasiya,problemin qoyuluşu1.Sanki  yarpaq  ağaca  yapışdırılmışdı.2.Ertəsi gün Consi uzanmış halda uzun müddət yarpağı seyr etdi.TƏDQİQAT

Слайд 7TƏDQİQATIN APARILMASI :
Şagirdlər mətndən götürülmüş bu iki cümləni araşdıraraq onların

obyekt və subyektini müəyyənləşdirir, tədqiqat sualını cavablandırırlar: 1-ci cümlədə “yapışdırıldı” feilinin subyekti məlum deyil, “yarpaq” obyekti nə ?(adlıq hal) sualına cavab verdiyi üçün cümlənin mübtədası rolundadır.
TƏDQİQATIN APARILMASI :Şagirdlər mətndən  götürülmüş bu iki cümləni araşdıraraq onların  obyekt və subyektini müəyyənləşdirir, tədqiqat

Слайд 8Leyla Əliyeva çıxış edir.
Güclü yağış yağır.
Feillərin

məna növünü müəyyən edin.
Leyla  Əliyeva  çıxış  edir.Güclü  yağış yağır. Feillərin məna növünü müəyyən edin.

Слайд 9Hərəkətləri icra edən kimdir?
Feilin məna növünü
müəyyən edin .
Yazı yazılır
Qapı açılır
Şəkil çəkilir
Alma

dişləndi

Zəng çalındı

Hərəkətləri icra edən kimdir?Feilin məna növünümüəyyən edin .Yazı yazılırQapı açılırŞəkil çəkilirAlma dişləndiZəng çalındı

Слайд 10İNEPO –AVROASİYA sərgisinə baxılır.
Cümlənin mübtədası varmı?
Feilin qrammatik

məna növünü müəyyən edin.
İNEPO –AVROASİYA  sərgisinə baxılır.Cümlənin  mübtədası  varmı? Feilin qrammatik  məna növünü müəyyən edin.

Слайд 11Sənədə imza atıldı.
Feilin qrammatik məna növünü müəyyən edin.

Sənədə  imza atıldı.Feilin qrammatik məna növünü müəyyən  edin.

Слайд 12MƏLUMAT MÜBADİLƏSİ :
Şagirdlər 3 qrupa bölünərək slaydlardakı şəkillər və onlara

uyğun cümlələrdəki feillərin obyekt və subyekt münasibətlərini araşdıraraq subyektin məlum olduğunu, məchul olduğunu və obyektin mübtəda rolunda olduğunu və subyektin olmadığını və bərpasının da mümkün olmadığını müşahidə edirlər və bu məlumatları öz aralarında bölüşürlər.
Sonra diqqət dərslikdəki məlumata yönəldilir :
MƏLUMAT  MÜBADİLƏSİ :Şagirdlər 3 qrupa bölünərək slaydlardakı şəkillər və onlara uyğun cümlələrdəki  feillərin obyekt və

Слайд 13MƏLUM,MƏCHUL,ŞƏXSSİZ FEİLLƏR
İş görənlə(subyekt) üzərində iş icra olunan(obyekt) əşya arasındakı qarşılıqlı münasibət

feilin qrammatik məna növlərini yaradır.


Yadda saxla !

MƏLUM,MƏCHUL,ŞƏXSSİZ FEİLLƏRİş görənlə(subyekt) üzərində iş icra olunan(obyekt) əşya arasındakı qarşılıqlı münasibət feilin qrammatik məna növlərini yaradır. Yadda

Слайд 14Əldə olunmuş biliklərin möhkəmləndirilməsi:
Bu məqsədlə dərslikdəki 5,6,8 və 9-cu çalışmalar üzrə

iş aparılır.(hər qrupa 1 tapşırıq)
1.Mətndən məlum və məchul fellər seçilib cədvələ yazılr;(tapşırıq 5)
2.Verilmiş feillər məlum və məchul növlərdə cümlələrdə işlədilir.(Tapşırıq 6)
3.Verilmiş feillər cümlələrdə işlədilir, qrammatik məna növləri izah edilir.(tapşırıq 8)
4.Verilmiş feillər cümlələrdə işlədilir, suallar cavablandırılır.(tapşırıq 9)
Əldə olunmuş biliklərin möhkəmləndirilməsi:Bu məqsədlə dərslikdəki 5,6,8 və 9-cu çalışmalar üzrə iş aparılır.(hər qrupa 1 tapşırıq)1.Mətndən məlum

Слайд 15MƏLUMATLARIN MÜZAKİRƏSİ :
Qrupların çalışmalar üzrə nəticələri müzakirə olunur:
Hər qrup ona verilmiş

çalışmalar üzrə təqdimat aparır, öyrəndiyi bilik və bacarığı nümayiş etdirir.
Öyrənilmiş növlərin ümumi və fərqli cəhətləri üzrə VENN DİAQRAMI hazırlanır:
MƏLUMATLARIN MÜZAKİRƏSİ :Qrupların çalışmalar üzrə nəticələri müzakirə olunur:Hər qrup ona verilmiş çalışmalar üzrə təqdimat aparır, öyrəndiyi bilik

Слайд 16VENN diaqramını doldurun







məchul növ

şəxssiz növ

VENN diaqramını  doldurunməchul növ

Слайд 17Toxum səpildi.Həyət təmizləndi.Mahnı çalındı.
1.Feillərin quruluşunu müəyyən edin və tərkibə görə təhlil
edin:

_________________________________________
2.Feil düzəldən şəkilçiləri müəyyən edin :______________
3.Şəkilçilər necə feillərə qoşulur və necə feillər əmələ gətirir ?
_________________________________________________
4.Hərəkətin obyektini və subyektini müəyyən edin
_____________________________________________
5.İşi icra edən kimdir?____________________________

Nəticə çıxarın!
Bu cür feillər___________________________________
______________________________________________

İş vərəqi 1

Toxum səpildi.Həyət təmizləndi.Mahnı çalındı.1.Feillərin quruluşunu müəyyən edin və tərkibə görə təhliledin: _________________________________________2.Feil düzəldən şəkilçiləri müəyyən edin :______________3.Şəkilçilər

Слайд 18Sənədlərə baxıldı. Tapşırığa əməl olundu.
1.Feillərin quruluşunu müəyyən edin və tərkibə

görə təhlil
edin ______________________________________
2.Feil düzəldən şəkilçiləri müəyyən edin ___________________________________________
3.Şəkilçilər necə feillərə qoşulur və necə feillər əmələ gətirir _________________________________________
4.Hərəkətin obyektini və subyektini müəyyən edin
_____________________________________________
5.Cümlələrə mübtəda əlavə edin ____________________

Nəticə çıxarın!
Bu cür feillər___________________________________
______________________________________________

İş vərəqi 2

Sənədlərə baxıldı. Tapşırığa əməl olundu. 1.Feillərin quruluşunu müəyyən edin və tərkibə görə təhliledin ______________________________________2.Feil düzəldən şəkilçiləri müəyyən

Слайд 19NƏTİCƏLƏRİN ÇIXARILMASI:
1.Feilin qrammatik məna növləri iş görənlə(subyektlə) üzərində iş görülən

əşya(obyekt) arasındakı qarşılıqlı münasibəti əks etdirir.
2.İş görən (subyekt) məlum da ola bilər , məchul da.
Subyekt işi həm öz üzərində ,həm də başqa bir əşya üzə-rində görə bilər.İş iki və ya bir neçə subyekt tərəfindən, ya da danışan , haqqında danışılan deyil, başqa – 3-cü subyekt tərəfindən icra oluna bilər.
3.Məlum növün şəkilçisi yoxdur, məchul və şəxssiz növlər eyni şəkilçilərlə (-ın4, -ıl4) əmələ gəlir.
4.Məchul növ təsirli feildən düzəlir, nəticədə təsirsiz olur, şəxssiz növ isə təsirsiz feildən düzəlir və təsirsiz olaraq qalır.
NƏTİCƏLƏRİN ÇIXARILMASI:1.Feilin  qrammatik məna növləri iş görənlə(subyektlə) üzərində iş görülən əşya(obyekt) arasındakı qarşılıqlı münasibəti əks etdirir.2.İş

Слайд 20Felin qrammatik məna növləri
Məchul
növ
Qayıdış növ
Qarışılıq
növ
Birgəlik
növ
İcbar
növ
Məlum növ
Şəxssiz növ

Felin qrammatik məna növləriMəchul növQayıdış növQarışılıqnövBirgəlik növİcbarnövMəlum növŞəxssiz növ

Слайд 211.Həm təsirli , həm də təsirsiz ,həm sadə,həm də düzəltmə ola

bilir:
a)məlum növ; b)məchul nov; c) icbar növ.
2. Yazmaq feilindən hansı qrammatik növ düzəlməz?
a)məlum b)məchul c)şəxssiz
3.Feilin hansı qrammatik məna növündə obyekt mübtəda olur?
a)şəxssiz b)məlum c)məchul

1.Həm təsirli , həm də təsirsiz ,həm sadə,həm də düzəltmə ola bilir:a)məlum növ; b)məchul nov; c) icbar

Слайд 221. Qapı örtüldü cümlələrindəki felin növünü göstərin
a)məlum növ b)məchul növ
c)

şəxssiz növ
2.Məchul növdə olan fel hansı bənddədir?
a) yazildı; b)baxıldı; c) sürüşdü.
3.Hansı növ fellər işlənən cümlənin mübtədası olmur?
a) məlum növ; b) şəxssiz növ; c) qarşılıq növ

1. Qapı örtüldü cümlələrindəki felin növünü göstərina)məlum növ b)məchul növ c) şəxssiz növ2.Məchul növdə olan fel hansı

Слайд 231.Subyekt ismin hansı halında olur ?
a)təsirlik b) qeyri-müəyyən təsirlik c)

adlıq
2.Yarışmaq, dəyişmək,güləşmək felləri hansı qrammatik məna növündədir ?
a)məchul b)qarşılıq c) məlum
3.Məlum növdən başqa fellərin digər məna növləri quruluşca necə ola bilməz?
a)sadə b) düzəltmə c) tərkibi

1.Subyekt  ismin hansı halında olur ?a)təsirlik b) qeyri-müəyyən təsirlik c) adlıq2.Yarışmaq, dəyişmək,güləşmək felləri hansı qrammatik məna

Слайд 24 EV TAPŞIRIĞI : tapşırıq 7,səh.20 Feilləri məchul və ya şəxssiz

növdə işlətməklə mətni dəyişib dəftərinizə yazın. NÜMUNƏ !

İlkin variant :

Dəyişilmiş variant:

Onlar Hüseyn Cavid haqqında maraqlı tədqiqat aparırdılar.

Hüseyn Cavid haqqında maraqlı tədqiqat aparılırdı.

EV  TAPŞIRIĞI : tapşırıq 7,səh.20 Feilləri  məchul və ya  şəxssiz növdə işlətməklə

Слайд 25QİYMƏTLƏNDİRMƏ

QİYMƏTLƏNDİRMƏ

Слайд 26



DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ
SAĞ OLUN!

DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ SAĞ

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть