Презентация, доклад Куортук - туоһу экспонат историята

историяны дьон оҥорор диэн этэллэр. Кинилэр кимнээҕий диэн ыйытыы хас биирдии киһини интэриэһиргэтэр.

экспонат историята”

2017 сыл
Улууска - История
Төлөйгө - Сомоҕолоһуу сыла

үөрэтии;
Төлөй нэһилиэгин түмэлигэр сылдьыы, матырыйаал хомуйуу;
Е.А.Борисов- Ил Дархан Төлөйү кытта быстыспат ситимин быһаарыы;

Үлэм солун өрүтэ:
Билиҥҥи кэлэр кэнчээри ыччаты Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын о.д.а. тумус туттар дьонун туһунан чинчийэр, үөрэтэр үлэни ыытыы сонун.
Саҥаны киллэрии:
“Мин Ил Дарханныын” диэн хаартыскаҕа түспүт умнуллубат түгэн акциятын нэһилиэккэ ыытыы.

а государство работает над сохранением, изучением и представлением исторического, художественного, культурного, духовного наследия народа.”

2017 сыл улууска История, Төлөйгө Сомоҕолоһуу сыла

Биһиги нэһилиэккэ 2017 сылга Төлөй историятын кэпсиир түмэл аһыллыбыта. Түмэлгэ ааспыт кэмҥэ олорон ааспыт дьон олоҕун туттубут мала-сала, суруйбут ахтыылара, саһарбыт хаартыскалара баар. Саҥата суох сытар экспонаттар элбэҕи кэпсиир, ааспыт олоҕу санатар курдуктар.
Биһиги Егор Афанасьевич Борисов туһунан матырыйаал төһө баарын билээри нэһилиэк түмэлигэр сырыттыбыт.

Кыдаала диэн киһи оҕуһун өлөрбүт. Ол иһин Кыдаала Баҕарыынньаны саҥарбыт, үөхпүт. Баҕарыынньа чаҕардарынан туттараары гыммытын Кыдаала куоракка күрүүр. Онно киирэн, биир нуучча тойонугар куучар буолбут. Ол тойон дьыалатын оҥорон биэрбит. Кыдаала куоракка сүрэхтэнэн Федот Борисов диэн буолбут. Сүрэхтэнэн баран үҥсэн, нэһилиэк арахсан, кинээс буолан, бэчээт ылан тахсыбыт. Нэһилиэгэ Төлөй диэн ааттаммыт. Төлөй арахсалларын саҕана 25 буруо эбиттэрэ үһү. Төлөй нэһилиэгэ сурукка 1769 сыллаахтан ыла биллэр. ..” ( 5стр)

“Төлөйтөн төрүттээхпит” 2002с.тахсыбыт кинигэ5э “Өбүгэлэрбит кимнээхтэрий?” диэн түһүмэххэ киирбит документальнай очеркаттан ылылынна.

Куортук. аат. (эргэр.) революция иннинэ нэһилиэк кинээһэ куругар иилинэр кынчаала. (Саха тылын кылгас быһаарыылаах тылдьыта)
Куортугу кинээс эрэ барыта ылбата, туох эмэ ураты үтүө дьыаланы оҥордоҕуна тиксэрэ.
Федот Борисов Төлөй нэһилиэгэр 1767-1795 сс. кинээстээбитэ, ыраахтааҕыттан 1771с. ылбытын туоһулуур сурук куортукка сурулла сылдьар.

Васильевич Смирников 60 сааһын туолуутугар ананан 2014с. тахсыбыт кинигэҕэ киирбит хаартыскалар

“Сылгыны үөрдээн иитии бопуруоһугар министр А.И.Степанов ол кэмнҥэ СР правительствотын баһалыга Е.А.Борисовтыын киэҥ кэпсэтии ыыпыттара. Егор Афанасьевичтыын өрдөөҕүттэн алтаһабыт. Кини оруйуон Сэбиэтин салайар эрдэҕинэ мин Мугудай нэһилиэгиттэн депутат этим. Оҕо сааһа Мээндийэҕэ ааспыта. Дьонун уһаайбатын кимиэхэ даҕаны биэрбэппэтигэр көрдөһөн барбыта. Сайылык туттарын сэмээр күүтэбит “Дойдум салгынын тыыннахпына чэпчиибин” диэбитэ...” В.В.Смирников.

Уҥаттан хаҥас тураллар: Г.В.Смирников, И.Н.Аммоосов, Е.А.Борисов, М.Д.Гуляев, В.В.Смирников. Мээндийэ сайылык

хаартыска хомуйуу) проекка киирбит үлэлэр.

Гуляев С.С., Захарова В.П., Сивцев С.Е., Сивцева А.И., Максимова Е.Е., Васильева М.Д., Нестерева А.М.
Иккис эрээт: Емельянова А.Н., Захваров И.Д., Смирников Е.А., Крюкова Л.М., Борисов Е.А., Попов Д.С., Сивцева А.М., Попова Е.М., Гуляева К.И., Адамова Т.А.
Үһүс эрээккэ: Смирникова М.Н., Захарова Е.Н., Ксенофонтова Е.С., Степанов А.Р., Петров Д.Е., Гоголева Л.М., Гоголев , Васильев А.К.
Төрдүс эрээккэ: Адамов Е.Е., СмирниковГ.В., Аммосов Н.И., Смирниов М.В., Максимов С,Е.
Төлөй, 2017с. Тохсунньу 2 күнэ.

Егор Афанасьевич Борисов Төлөй нэһилиэгин кырдьаҕастарын кытта

сыл.

Е.Е.Адамов, В.А.Штыров. 2003с.

М.И.Корякина, Т.А.Адамова, Е.А.Борисов. 2014с.

эрээккэ тураллар: Е.И.Нестерева, Е.Е.Попова, Л.Г.Смирникова, В.И.Аммосова, И.Н.Крюков, В.И.Нестерев, Оконешников, Д.А.Толстоухова, В.В.Гуляев, Т.А.Адамова, Л.Н.Игнатьева, П.Е.Христофорова.
Үһүс эрээккэ тураллар: А.Ф.Максимов, Т.Нестерва, Н.Д.Лаврентьева, .., А.Р.Степанов, Ф.Л.Степанова, М.Челбердиров, В.В.Смирников,

үрүҥ көмүс чаһы уонна грамота. 2012с.

В.С.Смирников, Г.В.Смирников, П.Борисова, Е.А.Борисов, Н,Н.Крюков, Н.И.Аммосов. 2015с. Эдэр фермердэри кытта көрсүһүү

2017с.Төлөй СК.