Презентация, доклад қазақ әдебиетінен Абайдың табиғат лирикасыЖелсіз түнде жарық айөлеңі

қамтып алады. Сөйтіп бізді табиғатпен барынша байланыстыра көрсетеді.

айту мен әдеби теориялық талдауға бейімдеу.

Оның пейзажы қимылға, адаммен қарым-қатынасқа, мағыналыққа толы. Абайдың пейзажы біздің қанымызға дарып, санамызға сіңіп кеткен. Көктем келсе, біз Абайдың сөгілген бұлтын, ойнаған найзағайын еске аламыз. Жаз шықса, біз Абайдың көкорай шалғынына аунағандай боламыз. Күз болса, біз Абайдың дымқыл су бүріккен тұманына шомылғандай әсерленеміз. Қыс түссе, біз қалтыраған ақ сақалды шалды көз алдымызға елестетеміз. Абайдың самалы, сағымы, желі, жаңбыры, үскірігі, аязы баяғы күйінде тұрғандай сезінеміз. Оның байлығы баршамызға жетіп жататындай. Абайдың бір ұлылығы осында.

де әсерлі бейнелеудің теңдесі жоқ шебері. Осындай шеберлікпен жазылған өлеңдерінің бірі - «Жазғытұры» өлеңі. Табиғат тақырыбына арналған бұл өлеңінде жылдың төрт маусымының бірі – көктем көркі суреттеледі.
Мал баққан қазақ халқы үшін табиғаттың жадыраған, қуанышты бір мезгілі көктем көркін көтеріңкі көңіл – күйімен масаттана жырлайды.
Жазғытұрым жадырап, жайнаған табиғат аясындағы қазақ даласының тіршілігі, ауыл – аймағы, мал –жаны, кәрі – жасының көңіл – күйі, дәулеті өнген шаруа, егін еккен диханшы – еңбек елінің бейнесі, айдын көліндегі аққу, қазы, сайда сайраған бұлбұлы, тастағы байғыз, көкегі – бәрі-бәрі көз алдыңа келеді.

мезгілдеріне байланысты болып отырған. Сондықтан Абайдың
өлеңінен «Жазғытұры», «Жаз» өлеңдеріндегі құлпырған әсем бақтардың, тамылжыған қуанышты өмір күйінің, адамдардың қимыл - қозғалыс әсемдігінің бірін де таппайсыз.Бұл ақынның көңілсіз күйінен туып отырған жоқ, күзгі жабырқау, сұрқай – суық табиғатқа тәуелді қырдағы елдің тұрмысы суреттеледі.

киімді, денелі, ақ сақалды» деп өлең қылғаны 1884 жылы қыс қатты болып, ел жұтаған. Қар сәуірдің басында кеткен. Соны өлең еткен” - делінген.

кемеліне келген кезі

«Қыс» өлеңі – суықтық, кәрілік

1. Абай Құнанбаев (1845 -1904ж.ж.)
2. Ақын, ұстаз, сазгер, аудармашы, философ;
3. Түнгі табиғат пен ғашықтық сезім туралы;
4. Жанры: поэзия (өлең);
5. Жазғы жайлаудағы бір түнгі тіршілік
6. Шумақ: 5 шумақ
7. Тармақ: әр шумағы төрт тармақтан тұрады;
8. Буын: 7-8 буынды;
9. Бунақ: 4 бунақты;
10. Ұйқас: шалыс және шұбыртпалы ұйқас;
11. Әдеби теориялық ұғым: лирикалық өлең.

кез;
Таймаңдамай – тартынбау, қаймықпау;
Дамыл – тыныш, тыныштық;
Тамылжу – ізеттілік пен сыпайылық білдіру, әдеп сақтау:

Сөздікпен жұмыс

’’’’ ’ ’’’ ’’ ’ ’’’ ’’




’’’’ ’’ ’’’’ ’’ ’’ ’’’ ’’ ’’




’’’ ’ ’ ’ ’’’ ’’’’




’’’’ ’’ ’’’’ ’’’ ’ ’’’ ’’ ’ ’’’

«Мен ұнататын жыл мезгілі» тақырыбына эссэ жазу.

2. Еркін тапсырма:
Қалаған табиғат лирикасына арналған өлеңін жаттау.