Презентация, доклад на тему Казахские национальные блюда

Ғ.Мұстафин

менің қолым бос,
Жүрегіме жылу қос.

мәні жоқ».
Тұз
«Бір сусын бар жұртымда,
Ішсең уыз ұртымда.
Бәрі содан шығады
Ірімшік, май, құртың да».
Сүт

– еркін жүреміз.

Нан –қасиет,
Нан береке, 
Нан- мереке.

Сорпа іштік,
Сорпа ыстық, 
Сондықтан қорқа іштік.

 
Жылқының еті – төсек салып жатқанша,
Сиырдың еті- таң сарғайып атқанша,
Қойдың еті – келесі күн батқанша

Ет тәп-тәтті –ақ,
Тәп-тәтті –ақ,
Тәп-тәтті еттен
Дәм келіп тат.

Қазы, қарта, жал, жая,
Сүр ет, шұжық, балдай-ә?
Қақтыратын тандайды,
Қуырдағы қандай-ды!

қанаты, ас –адамның қуаты
Конь для человека как крылья, а в еде сила человека
Тату үйдін тамағы тәтті
В дружном доме вся еда вкусная
Ықыласпен берген су да ас
И вода как еда, если она от души подана
Ас тұрған жерде ауру тұрмайды
Где хорошая пища обитает, там болезни не бывает
Нан – тамақтың атасы
Хлеб – отец всей пищи (Хлеб – всему голова)
Қарны ашқанға қара нан да май татыр, шөлдегенге қара су да бал татыр
Голодному – черный хлеб покажется маслом, жаждущему – сырая вода покажется мёдом
Ет жесең – тісіңе кіреді, жемесең түсіңе кіреді
Поешь мясо – в зубах застрянет, не поешь – приснится мясо
Алтын, күміс - тас екен, арпа, бидай - ас екен.
Просо, пшеница- это пища, золото, серебро – камни (ненужный хлам)

– обжаренное мясо
Бата – благословение
Қымыз – кобылье молоко
Шұбат – верблюжье молоко
Әзірлеу - приготовить 
Тамақ – пища, еда
Құрметтеу – уважать
Бала- шаға – дети
Қызарғанша – пока не подрумянится
Қазан – чугун
Үзілмейтін - непрерывный
Сусын – напиток
Үйіп тастады – насыпал
Қалағанша – вволю
Шөліміз қанғанша – пока утоляли жажду
Табиғат аясында – на фоне природы
Қазылар алқасы - жюри
 

Ашыған қамырдан майға қызарғанша пісірілетін дәмді өнім. Бауырсақ 130-дан астам ұлт тұратын қазақ жерінің сүйікті тағамдарының бірі. Қаламызда «Бауырсақ күні» мерекесі аталып өтілмекші.     Отбасыммен «Астана» алаңына келдік. Алаңға жеткенше жұрттың көп жиналғаны қуантты. Ортаға үлкен қазан қойылып, қызған майға бауырсақ пісіріп жатыр. Халық бауырсақтың піскенін күтіп кезекте тұр. Бауырсақ піскенше, сүт қосылған шай үлестірілді. Сүтті шай бауырсақпен қатар қазақтың дастарханында үзілмейтін сусынның бірі. «Шай ішпесем басым ауырады» деп әйелім айтқанша болған жоқ, сап-сары, ып-ыстық бауырсақтарды дастарханға үйіп тастады. Бала-шағамызбен қала+ғанша тәтті бауырсақ жеп, шөліміз қанғанша шай іштік. Өнерпаздардың әсем ән-күйлерін тыңдадық. Ең қызығы, аспаздар бауырсақ дайындаудан жарысқа түсіп, өз өнерлерін ортаға салды. Көрермендер мен қазылар алқасы тәтті бауырсақтарды бағалағанша, әншілер әнімен, күйшілер күйімен, бишілер әсем билерімен мерекенің сәнін кіргізді. Біз бала-шағамызбен көңіліміз көтеріліп, үйге әндетіп қайттық.

майсыз)

1.Менің досым ....... тамақты ұнатпайды.
2.Ерболдың атасы ........ тамақтарды жегенді жақсы көреді.
3.Оның көршісі ........ тамақтарды ішпейді.
4.Самал ........... тамақтарды ұнатады.
5.Жанардың құрбысы ....... тамақты жемейді.

ал...ан түрлі.
2) Дастар...андағы д...м, та...амнан а...ыз тимей кетуге болмайды.
2 топқа
1) Тамақ ішуге шақыр...анда, тама...ты к...п күтт...руге болмайды.
2) Қазақта дастар...аннан, д...мнен үлкен н...рсе жоқ.
 

Не ?
Ілік септік. Кімнің? Ненің?
Барыс септік. Кімге? Неге? Қайда?
Табыс септік. Кімді? Нені?
Жатыс септік. Кімде? Неде? Қайда ?
Шығыс септік. Кімнен? Неден? Қайдан?
Көмектес септік. Кіммен? Немен?

А.шұжық
І. қымыздың І .шұжықтың
Б. қымызға Б. шұжыққа
Т. Қымызды Т. шұжықты
Ж. қымызда Ж. шұжықта
Ш. қымыздан Ш. шұжықтан
К. қымызбен К. шұжықпен

құрт

Қазы, қарта, жал, жая
Қазақша ет, қуырдақ

Бауырсақ, тандыр нан, шелпек

А) сорпа дайындау  Б) палау дайындау  С) соғым сою   Д) кәуәп дайындау  2.Күздік дегеніміз не ?  А) Қыста сойылатын соғым  Б) Күзде сойылатын мал еті  С) Жазда таратылатын мал еті  Д) Күзде сойылатын мал  3.Қазақ халқы сыйлы қонақтарға не тартады?  А) малдың басын  Б) малдың сирақтарын  С) малдың етін  Д) малдың терісін  4.Соғым сойылғаннан кейін дайындалатын тағамның түрі  А) қазақша сорпа  Б) палау  С) қуырдақ  Д) кәуәп  5. Төмендегілердің қайсысы нан тағамдарына жатады  А) шұбат  Б) шұжық  С) тары  Д) бауырсақ 

6.Наурыз көжеге қанша түрлы дәм қосады?  А) бес  Б) екі  С) сегіз  Д) жеті 7.Қазақ халқы биенің сүтін не деп атайды?  А) сүт  Б) шұбат  С) айран  Д) қымыз  8.Түйенің сүті қалай аталады?  А) қымыз Б) айран  С) шұбат  Д) қаймақ 9.Көп нүктенің орнына керекті сөзді қойыңдар  Түйе маған ................. береді  А)сүт  Б) шұбат  С) айран  Д) қымыз  10 Берілген сөйлемде септеулік шылаудың қай септікпен тіркескендігін табыңдар .Біз сыныпта ұлттық тағамдар туралы оқыдық  А) атау  Б) барыс 

алыңдар. 3.Ұннан жасалатын тағамдарды таңдап алыңдар.

адам мен табиғат арасындағы бірлік мерекесі
3. Жылқы етінің қабырғасының астындағы деликатесі
4. Жылқы етінен жасалған дәм (ішектін ішінде)


Тігінен:
1.Қой етінен ыстық
2. Қышқыл сүт өнімі
3.Қуырылған қамырдан жасалған бұйым
фритюрде

байлығын берсін. Деннің саулығын берсін.

тағамдарына не жатады? 3.Сүт тағамдарына не жатады? 4.Ұннан жасалған тағамдарға не жатады?