Презентация, доклад на тему Фольклор Бишек җырлары Презентация ученика Сабирова Амира к уроку ФГОС

“20 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе”
5 нче А сыйныфы укучысы
САБИРОВ ӘМИР

Консультант : Рәшитова Нәзифә Мөхлисулла кызы

бишек җырлары турында. Бишек җырлары барыбыз өчен дә кадерле мирас.
Халыкның мирасын барлау хезмәтемнең актуальлеген билгели.
Тикшеренү объекты булып төрле типтагы бишек җырлары тора.
Хезмәтемне укытучылар һәм балалар бакчасында тәрбиячеләр дәресләрдә һәм сыйныф сәгатьләрендә куллана алалар. Бу хезмәтемнең практик яктан кыйммәтен күрсәтә.

ана булуга .
Хатыннарның бөтен матурлыгы,
Бөтен күрке - ана булуда.
Һади Такташ

борынгы жанр икәнлеген ачыклау.
Бурыч : Бишек җырларын өйрәнү. Анага карата мәхәббәт хисләре тәрбияләү.
Ананы олылыйк.

бала йоклатыр өчен кулланалар.
Бишек җырларында ананың балага мәхәббәте, өмете, теләкләре чагыла.
Ул фольклорда иң онытылган , ләкин бик мөһим жанр.

аның «бәбием» дигән назлы сүзен, аннары аның бишек җырларын ишетә. Бу җыр баланы еракларга- еракларга алып китә.
Элек бишек җырлары буыннардан- буыннарга тапшырылып килгән. Ә бүген яшь аналар балаларына бишек җырларын җырламыйлар. Сәбәбе бер генә, аның эчтәлеге белән кызыксынмыйлар. Ә җыр бала өчен бик кадерле , чөнки аны йомшак тавышлы ана көйли. Бала җыр аша анасы белән “сөйләшә”. “Серләшә”
Халык авыз иҗаты җәүһәрләренең бу төре нәни кешегә көч бирә, аны халкы белән таныштыра.

берсе. Балаларны йоклатыр өчен барлыкка килгән көй яки җыр. Күбесенчә аны бала бишеге янында ана көйли яки җырлый. Әни кеше бала тибрәткәндә салмак кына яңгырый торган, матур сүзле җырлар җырларга икәнлеген тоя. Бишек җырлары ананың үзенчәлекле догасы ул.

бишек җырларын башкару өчен уен коралларының булуы мәҗбүри түгел, тавыш һәм моң җитә.
Татар халык фольклорыннан :
Улым, улым, улкаем!
Улкаем, солтанкаем!
Күктәге йолдызкаем,
Йомшагым, куянкаем.

кешеә килде. Өйгә, гаиләгә ямь, юаныч, бәхет – сөенеч өстәлә.



Йокла, углым, йом күзең Гыйззәтем син, кадрем син,
Йом, йом күзең, йолдызым, Минем йөрәк бәгърем , син
Кичтән йокың кала да, Куанычым, шатлыгым,
Еглап үтә көндезең. Тик син минем, синсең, син!

гули гулевать
Да стал мой милый засыпать

Вы коты, коты, коты,
У вас желтые хвосты.
Вы коты, коты, коты,
Принесите дремоты

Ана баласын назлап, иркәләп нинди генә матур, иркәләү сүзләрен әйтми.

Кыйгач кашым, Алмакаем,
Асыл ташым! Аппаккаем,
Йоклаек икәү! Йоклаек икәү!
Йокла, иркә, Йокла, иркә,
Йокла, бәбкә, Йокла, бәбкә,
Бәүкәй, бәллү- бәү! Бәүкәй, бәллү- бәү!

мешая, Ночь идет большая, Что же ты, глупышка, не спишь? Спят твои соседи Белые медведи, Спи скорей и ты, малыш. Мы плывём на льдине, Как на бригантине, По седым, суровым морям. И всю ночь соседи, Звездные медведи Светят дальним кораблям.

гасырлар дәвамында тупланып безнең көннәргә кадәр килеп җиткәннәр. Бу җырларда аналарның ышанычлары, баласын игелекле, мәрхәмәтле итеп күрү теләге чагыла.
Бишек җырлары баланы тынычландыру, тирбәтеп йоклату өчен хезмәт иткән. Ул барлык халыкларның фольклорында бар.
Бишек җырларына мәшһүр татар классиклары Дәрдемәнд, Нәҗип Думави, Габдулла Тукай да мөрәҗәгать иткән.
Ана телендә яңгыраган бишек җырлары- бернәрсә белән алмаштырмаслык хәзинә ул.
Бишек җырлары – бала тормышында беренче музыкаль әсәр.
Әнисенең изге теләкләрен тыңлап, бала кешеләргә ихтирамлы булырга өйрәнә.

Әсәрләр / Һади Такташ .- Казан : тат.кит.нәшр., 2010.
3. Габдулла Тукай Әсәрләр /Габдулла Тукай10 -Казан :Тат.кит.нәшр. 2011.
4. Интернет-ресурслар.