Презентация, доклад на тему Ежелгі дәуір әдебиеті

бір тарихиадамға арналып шығарылған. Ертеректе қадірлі адам өлген кезде ауыл киіз үйдің төбесіне немесіне жапсарына аза туын іліп қоятын. Егер өлген адам жас адам болса – қызыл жалау, орта жастағы адам болса – қара жалау, қарт адам болса – ақ жалау іліп қоятын болған. Жоқтауды айтудың бірнеше созылған ғасырлық сарыны болған. Ең соңғы жоқтау үлгісі ретінде шыққан жоқтау Жамбылдың «Алғадайы», Кенен Әзірбаевтың «Базар - Назарындағы» ырғақтар – ежелгі халықтың үлгісімен жазылған туындылар.

шежіресін аңыздар мен тарихи деректер негізінде баяндайтын қаһармандық жыр. Бұл дастанның кейбір үзінділері ғана бізге жеткен.
Дастанның басты кейіпкері – Алып Ер Тоңа. Алып Ер Тоңа – түркі елінің аты аңызға айналған билеушісі, батыры, қаһарманы, оны парсылар Афрасиб деп атайтын. Дастаңда ол түркі тайпаларының көсемі, қол бастаған ержүрек батыры. Бұл жайында Фирдауси өзінің атақты «Шаһнамасында» кеңінен жырлайды. Алып – деген түркі тайпаларында әскери атақ болып қосылған. Бұл көбіне түрік тайпалары ұғымында «Алып» - ер, батыр, қаһарман деген сөз.

елінің әскері қайта-қайта шабуыл жасап, тыныштық бермейді. Тұран елінің сұлу қыздарын, асыл бұйымдарын, қонды малдарын әкетіп жатады. Сол заманда Тұран елінде «арыстандай айбарлы, жолдарыстай жүректі» Ер Тоңа деген жігіт бар екен. Ер Тоңа елден көп әскер жинап, иран еліне қарсы шығады. Ақыл айласымен, күшімен жаудан елін қорғаған. Ол қайтыс болғанда, артында қалған елі жоқтау шығарған.