- Главная
- Разное
- Образование
- Спорт
- Естествознание
- Природоведение
- Религиоведение
- Французский язык
- Черчение
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, фоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
Презентация, доклад на тему Қазақ тілінен ашық сабақ 9-сынып
Содержание
- 1. Қазақ тілінен ашық сабақ 9-сынып
- 2. Сабақтың мақсаты: 1. Киіз үй туралы түсінік
- 3. Киіз үй — Орталық және Орта Азия
- 4. Киіз үй — көшпенділердің тез жығып, шапшаң
- 5. Сабақтың түрі: танымдық Сабақтың әдіс-тәсілдері: әңгімелеу, сұрақ- жауап, іздендіру, қорытындылау Сабақтың көрнекілігі: суреттер, үлестірмелі материалдар, слайдтар
- 6. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.ІІ. Үй жұмысын тексеру.
- 7. Үй жұмысы1. Отбасы дегеніміз не?2. Қара шаңырақ дегеніміз не?
- 8. Отбасы дегеніміз не?Отбасы дегеніміз туысқандық байланыста болатын
- 9. Қара шаңырақ – үлкен үй, әке-шеше үйі.Қара
- 10. Ата -әкенің әкесіӘже –әкенің шешесіНемере –ұлдың баласыЖиен
- 11. Немере – ұлдың баласыШөбере – немеренің баласыШөпшек
- 12. Жеті атасын білмеген – жетесіз.1. Әке –
- 13. 1.Әке – атамның баласы2.Әкеме мен баламын3.Атама
- 14. ІІІ. Жаңа тақырып.
- 15. Киіз үйге кіріп, болмаса құруға көмектескендерің
- 16. Слайд 16
- 17. Киіз үйдің ағаш қаңқасыКереге Уық Шаңырақ Сықырлауық
- 18. Шаңырақ
- 19. Кереге
- 20. Слайд 20
- 21. Үй тігу
- 22. Слайд 22
- 23. Сықырлауық – киіз үйдің есігі Төр –құрметті
- 24. Слайд 24
- 25. Слайд 25
- 26. Слайд 26
- 27. Слайд 27
- 28. Баспана –үйҚара шаңырақ –әке-шеше үйіТүндік – шаңырақты
- 29. Баспана
- 30. Мәтінмен жұмыс.Мәнерлеп оқу.Қарамен берілген сөздердің септік жалғауларын анықтау.
- 31. Киіз үйді тігу үшін, ең
- 32. СықырлауықтыОң босаға жақтанКереге Бақанмен Шаңырақты Уық Киіз үйді тігугеСептік жалғауларын анықтау.
- 33. Слайд 33
- 34. Слайд 34
- 35. Слайд 35
- 36. Слайд 36
- 37. Слайд 37
- 38. Қосымша мәліметтер Сұрақ – жауап
- 39. Үй жиһаздары. Абажа – тамақ пен ыдыс-аяқ
- 40. Төсеніштер туралы. Алаша – әр түрлі түске
- 41. Слайд 41
- 42. Слайд 42
- 43. Слайд 43
- 44. Слайд 44
- 45. Слайд 45
- 46. Слайд 46
- 47. Слайд 47
- 48. Слайд 48
- 49. Слайд 49
- 50. Қазақтың ұлттық киімдері, қолөнері көне заман тарихымен бірге дамып келе атқан бай қазынасы.
- 51. 2.Грамматикалық жаттығу. Киіз үй
- 52. ІV. Қорытындылау.
- 53. ІV. Қорытындылау. ШаңырақУықСықырлауықКерегеТуырлық Үзік ТүндікЕсік киіз Босаға
- 54. Сынақ
- 55. Слайд 55
- 56. Слайд 56
- 57. . V. Үй тапсырмасы. Сөздік жаттау. Киіз
- 58. Слайд 58
- 59. Слайд 59
- 60. Слайд 60
Сабақтың мақсаты: 1. Киіз үй туралы түсінік қалыптастыру, сөздік қорды байыту, грамматикалық тұрғыда бекіту.2. Ауызекі тілде сөйлеу дағдыларын жетілдіру, дүниетанымдарын кеңейту.3. Қазақ халқының тарихын, мәдениетін, қолөнерін дәріптей отырып, оқып-үйренуге, танып-білуге, елжандылыққа тәрбиелеу, ата-бабаларымыздан мирас болып келе жатқан салт-дәстүрімізді, асыл
Слайд 2Сабақтың мақсаты:
1. Киіз үй туралы түсінік қалыптастыру, сөздік қорды байыту,
грамматикалық тұрғыда бекіту.
2. Ауызекі тілде сөйлеу дағдыларын жетілдіру, дүниетанымдарын кеңейту.
3. Қазақ халқының тарихын, мәдениетін, қолөнерін дәріптей отырып, оқып-үйренуге, танып-білуге, елжандылыққа тәрбиелеу, ата-бабаларымыздан мирас болып келе жатқан салт-дәстүрімізді, асыл мұраларымызды сақтап, ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуге баулу.
2. Ауызекі тілде сөйлеу дағдыларын жетілдіру, дүниетанымдарын кеңейту.
3. Қазақ халқының тарихын, мәдениетін, қолөнерін дәріптей отырып, оқып-үйренуге, танып-білуге, елжандылыққа тәрбиелеу, ата-бабаларымыздан мирас болып келе жатқан салт-дәстүрімізді, асыл мұраларымызды сақтап, ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуге баулу.
Слайд 3Киіз үй — Орталық және Орта Азия халықтарының негізгі баспанасы.
Киіз
үй — қазақ халқының ертеден келе жатқан баспанасы.
Слайд 4Киіз үй — көшпенділердің тез жығып, шапшаң тігуге ыңғайлы үйі.
Көшпенділердің
киіз үйі — тарихымыздағы ең бірінші сәулеттік құрылыс.
Киіз үйдің іші қыста жылы, жазда салқын. Сондықтан, шопандар да, туристер де пайдаланады.
Киіз үй жер сілкінісінде (при землетрясениях) де ыңғайлы, өйткені ол оңайлықпен бұзылмайды.
Киіз үйдің іші қыста жылы, жазда салқын. Сондықтан, шопандар да, туристер де пайдаланады.
Киіз үй жер сілкінісінде (при землетрясениях) де ыңғайлы, өйткені ол оңайлықпен бұзылмайды.
Слайд 5Сабақтың түрі: танымдық
Сабақтың әдіс-тәсілдері: әңгімелеу, сұрақ- жауап, іздендіру, қорытындылау
Сабақтың көрнекілігі: суреттер, үлестірмелі
материалдар, слайдтар
Слайд 8Отбасы дегеніміз не?
Отбасы дегеніміз туысқандық байланыста болатын /атасы, әжесі, күйеуі, әйелі,
балалары, т.б./ бірлесіп, әлеуметтік-тұрмыстық өмір сүретін адамдар.
Отбасы – адам баласының өсіп-өнер ұясы, алтын бесігі.
Слайд 9Қара шаңырақ – үлкен үй, әке-шеше үйі.
Қара шаңырақ дегеніміз не?
Кенже бала
– қара шаңырақ иесі.
Қара шаңырақ үлкен үй болып саналады, себебі осы үйге туыстары, балалары жиналады.
Слайд 10Ата -
әкенің әкесі
Әже –
әкенің шешесі
Немере –
ұлдың баласы
Жиен –
қыздың баласы
Нағашы –
шешесінің
туыстары
Нағашы ата –
шешенің әкесі
Нағашы әже –
шешенің шешесі
Слайд 11Немере – ұлдың баласы
Шөбере – немеренің баласы
Шөпшек – шөберенің
баласы
Немене – шөпшектің баласы
Туажат – немененің баласы
Немене – шөпшектің баласы
Туажат – немененің баласы
Слайд 12Жеті атасын білмеген – жетесіз.
1. Әке – ... баласы
2.
Әкеме мен ...
3. Атама мен ...
4. Немере баласы – ...
5. Шөбере баласы – ...
6. Шөпшектің баласы – ...
7. Немененің баласы – ...
3. Атама мен ...
4. Немере баласы – ...
5. Шөбере баласы – ...
6. Шөпшектің баласы – ...
7. Немененің баласы – ...
Слайд 131.Әке – атамның баласы
2.Әкеме мен баламын
3.Атама мен немеремін
4.Немере баласы –
шөбере
5.Шөбере баласы – шөпшек
6.Шөпшектің баласы – немене
7.Немененің баласы – туажат
5.Шөбере баласы – шөпшек
6.Шөпшектің баласы – немене
7.Немененің баласы – туажат
Жеті атасын білмеген – жетесіз
Слайд 14ІІІ. Жаңа тақырып.
Киіз үй.
1. Ой шақыру.
2. Жаңа сөздер.
3. Мәтінмен жұмыс.
4. Қосымша мәліметтер.
5. Тапсырмалар орындау.
6. Қорытындылау.
7. Сынақ.
1. Ой шақыру.
2. Жаңа сөздер.
3. Мәтінмен жұмыс.
4. Қосымша мәліметтер.
5. Тапсырмалар орындау.
6. Қорытындылау.
7. Сынақ.
Слайд 15 Киіз үйге кіріп, болмаса құруға көмектескендерің бар ма?
Киіз үйдің құрылысы
жайлы не білесіңдер ?
Киіз үйдің қандай түрлері болған?
Слайд 23Сықырлауық –
киіз үйдің есігі
Төр –
құрметті орын
Босаға –
кіреберіс
Бақан
–
шаңырақты көтеретін таяқ
Есік киіз –
есікті жабатын киіз
Ши –
қамыстан тоқылған төсеніш
Жаңа сөздер.
Кебеже, абажа, әбдіре, асадал –
сандықтың түрлері
Адалбақан –
киім ілетін ілгіш
Слайд 28Баспана –
үй
Қара шаңырақ –
әке-шеше үйі
Түндік –
шаңырақты жабатын киіз
Үзік –
уықты жабатын
киіз
Туырлық –
керегені жабатын киіз
Төр –
құрметті орын
Босаға –
кіреберіс
Бақан –
шаңырақты көтеретін таяқ
Ши –
қамыстан тоқылған төсеніш
Сықырлауық –
киіз үйдің есігі
Есік киіз –
есікті жабатын киіз
Слайд 29Баспана шаңырақты жабатын киіз
Қара шаңырақ үй
Түндік кіреберіс
Үзік шаңырақты көтеретін таяқ
Туырлық киіз үйдің есігі
Есік киіз құрметті орын
Сықырлауық уықты жабатын киіз
Төр қамыстан тоқылған төсеніш
Босаға әке-шеше үйі
Бақан керегені жабатын киіз
Ши есікті жабатын киіз
Слайд 31 Киіз үйді тігу үшін, ең алдымен, ауыл азаматы сықырлауықты
құрып ұстап тұрады. Одан соң оң босаға жақтан бастап кереге керіліп байланады. Кереге құрып болған соң ауыл азаматының бірі (ер адам болу керек) бақанмен шаңырақты ортаға көтеріп ұстайды. Осы кезде қыз, келіншектер уық шаншып байлай бастайды. Киіз үйді тігуге ауылдағы бар жастар ұйымдасқан түрде қатысады.
Слайд 32Сықырлауықты
Оң босаға жақтан
Кереге
Бақанмен
Шаңырақты
Уық
Киіз үйді тігуге
Септік жалғауларын анықтау.
Слайд 39Үй жиһаздары.
Абажа – тамақ пен ыдыс-аяқ сақталатын кебеженің үлкен
түрі. Ағаштан жасалып, киізбен, былғарымен қапталған.
Кебеже – сүр ет, құрт, шай салып сақтау үшін ағаштан жасап, өрнектеген үй жиһазы.
Әбдіре – зат сақтайтын үлкен сандық. Сырты қаңылтырмен әшекейленіп қапталады.
Ағаш төсек – жату үшін пайдаланатын үй жиһазы.
Асадал-тамақ пен ыдыс-аяқ сақталатын кебеже.
Жастықағаш – ерте кезде жастықтың астына салынатын ағаш тиянақ.
Адалбақан – киім ілуге арналған үй жиһазы.
Жүкаяқ – үйде жүк астына қоятын ағаш зат.
Сандық – киім-кешек т.б. зат салуға арналған үй жиһазы.
Кебеже – сүр ет, құрт, шай салып сақтау үшін ағаштан жасап, өрнектеген үй жиһазы.
Әбдіре – зат сақтайтын үлкен сандық. Сырты қаңылтырмен әшекейленіп қапталады.
Ағаш төсек – жату үшін пайдаланатын үй жиһазы.
Асадал-тамақ пен ыдыс-аяқ сақталатын кебеже.
Жастықағаш – ерте кезде жастықтың астына салынатын ағаш тиянақ.
Адалбақан – киім ілуге арналған үй жиһазы.
Жүкаяқ – үйде жүк астына қоятын ағаш зат.
Сандық – киім-кешек т.б. зат салуға арналған үй жиһазы.
Слайд 40Төсеніштер туралы.
Алаша – әр түрлі түске боялған жүннен тоқылған
төсеніш.
Бөстек – малдың не аңның жұмсақ терісіне киізден астар салып жасалынады.
Киіз – қой жүнінен, еденге төсейтін төсеніш.
Сырмақ – киізден сырып, оюлап жасалған төсеніш. Ақ-қара киіздер бөлек-бөлек даярланып бір-біріне беттестіріп, қиюластырып тігеді.
Түскиіз – сәндік үшін төсектің тұсына тұтатын үй бұйымы. Киіз үстіне барқыт, шұға, жібектерден ою-өрнектер тігіледі.
Көрпе – матаның арасына мақта немесе жүн салып тіккен төсеніш. Бетін ою-өрнек салып әшекейлейді.
Бөстек – малдың не аңның жұмсақ терісіне киізден астар салып жасалынады.
Киіз – қой жүнінен, еденге төсейтін төсеніш.
Сырмақ – киізден сырып, оюлап жасалған төсеніш. Ақ-қара киіздер бөлек-бөлек даярланып бір-біріне беттестіріп, қиюластырып тігеді.
Түскиіз – сәндік үшін төсектің тұсына тұтатын үй бұйымы. Киіз үстіне барқыт, шұға, жібектерден ою-өрнектер тігіледі.
Көрпе – матаның арасына мақта немесе жүн салып тіккен төсеніш. Бетін ою-өрнек салып әшекейлейді.
Слайд 50Қазақтың ұлттық киімдері, қолөнері көне заман тарихымен бірге дамып келе атқан
бай қазынасы.
Слайд 53 ІV. Қорытындылау.
Шаңырақ
Уық
Сықырлауық
Кереге
Туырлық
Үзік
Түндік
Есік киіз
Босаға
4, 6, 8, 12
қанат
Ақ орда, салтанатты
Отау
Абылайша, жолым
Асхана
Тез жығып, шапшаң тігуге ыңғайлы
Қазақ халқының ертеден келе жатқан баспанасы
Ауасы таза, салқын
Слайд 57
.
V. Үй тапсырмасы.
Сөздік жаттау. Киіз үй жасау. Киіз үй
туралы толық мәлімет жинау, әңгімелеу
VІ. Бағалау
VІ. Бағалау
