Сөйлемнің
түрлері
(виды предложений по
цели высказывания)
- Главная
- Разное
- Образование
- Спорт
- Естествознание
- Природоведение
- Религиоведение
- Французский язык
- Черчение
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, фоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
Презентация, доклад на тему Айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлері тақырыбына қазақ тілінен презентация
Содержание
- 1. Айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлері тақырыбына қазақ тілінен презентация
- 2. Сөйлем айтылу мақсаты мен интонациясына қарай хабарлы, сұраулы, бұйрықты және лепті сөйлем болып бөлінеді.
- 3. 1.Хабарлы сөйлем (повествовательное предложение) - айтылу мақсаты
- 4. 2.Сұраулы сөйлем(вопросительное предложения) - жауап алу мақсатымен
- 5. 3.Бұйрықты сөйлем(побудительное предложение) - біреуге бұйыру, тілек
- 6. 4.Лепті сөйлем - айтушының көңіл күйін (қуану,
Сөйлем айтылу мақсаты мен интонациясына қарай хабарлы, сұраулы, бұйрықты және лепті сөйлем болып бөлінеді.
Слайд 2Сөйлем айтылу мақсаты мен интонациясына қарай хабарлы, сұраулы, бұйрықты және лепті
сөйлем болып бөлінеді.
Слайд 31.Хабарлы сөйлем (повествовательное предложение) - айтылу мақсаты хабарлау, суреттеу, баяндауды білдіретін
сөйлемнің түрі. Мысалы: Мен жалақы алдым.
Слайд 4
2.Сұраулы сөйлем(вопросительное предложения) - жауап алу мақсатымен қарай айтылған сөйлем.
Сұраулы
сөйлемдер мынадай жолдармен жасалады:
а) Сөйлемде сұрау есімдігінің қолданылуы арқылы. Мысалы, Не үшін?
ә) ма, ме, ба, бе, па, пе, ша,ше шылауларының қолдануы арқылы. Мысалы, Жерім жаман ба?
б) ғой, қой, ау, еу шылауларының , ә, сірә сияқты оқшау сөздердің; болар, шығар, қайтеді, білемін деген көмекші сөздердің сұрау мәнінде қолданылуы арқылы:
Мысалы, – Осы ғой алған жоспары? – Иә, осы.
в) Сұрау интонация арқылы. Мысалы, Япырай, ие бермей кетпесе?
Слайд 53.Бұйрықты сөйлем(побудительное предложение) - біреуге бұйыру, тілек – өтініш ету мақсатында
айтылған сөйлем.
Бұйрықты сөйлемде интонация біркелкі бола бермейді: бірде хабарлы сөйлем интонациясымен айтылса, бірде лепті сөйлем интонациясымен айтылады да, соған сәйкес сөйлем соңында нүкте(.) я леп белгісі(!) қойылады. Бұйрықты сөйлемнің баяндауышы етістіктің бұйрық рай тұлғасынан және бұйрық не шартты рай тұлғасына тілек-өтініш мәнді –шы, -ші жұрнағының үстеуі арқылы жасалады. Мысалы, Бар! Шап! Жиып кел тегіс! – деді...
Слайд 6
4.Лепті сөйлем - айтушының көңіл күйін (қуану, ренжу, зеку, алу, өкіну
т.б.) білдіретін сөйлем.
Лепті сөйлем ерекше әуенмен айтылып, дауыс ырғағы сөйлем соңында да көтеріңкі қалыпта болады. Соған сәйкес сөйлем соңында леп белгісі (!) қойылады. Мысалы, Құнанбай қатты зекіп қалып:
– Жә тоқтат! – деді. (М.Ә.)
