Слайд 1
“Қысым өлшегіш
аспаптарды жөндеу”
Слайд 2
Кысым туралы түсінік
Қысымның үш түрі болды: атмосфералық
Р атм – өзінде орналасқан барлық заттарға атмосферамен көрсетілетін гидростатикалық қысым (1 атм = 760мм рт. ст. = 100 кПа); артық Р арт - берілген нүктеде және арттыратын атмосфераға қатысты өлшенетін қысым; абсолюттік Р абс – ғарыштық вакуум аталатын абсолюттік нөлдік қысымнан бастап өлшенетін қысым және атмосфералық пен артық қысым жиынтығы абсолюттік қысым болып табылады. Яғни,
Р абс = Р арт + Р атм. Қысымның түрлі бірліктерінің арасында арақатынас 4.1 кестеде көрсетілген.
Слайд 3
Манометрлерді құрастыру ерекшеліктері және қысымды өңдегіштер
1. Көрсететін, өздігінен жазатын, дабылдағыш манометрлер
мен қысымды өңдегіштер вертикальды (тік) жағдайда арнайы кронштейндерге, тіреуіштерге, қақпаларға және пульттерге орнатылады.
Слайд 4
2.Өлшенетін сұйықтықтардың, булар мен газдардың қысым соғысын деңгейлестіру мен жою үшін
компрессорлы стацияларда, сораптарда, технологиялық құрылғыларда және құбырларда аспаптардың ауыстыратын механизмін қатардан шығаруға әкелетін ,деңгейлестірудің (тегістеу) келесі түрлері қолданылады: манометр штуцеріне өлшейтін ортаның тығыздығына байланысты манометрдің кіру ойығының диаметрі 2 ден 0,1 мм дейін кеміте алатын арнайы реттегіш қондыру; өлшенетін қысым мен манометрді іріктеуге қосымша сыйымдылық (2-5 л)(қазан) орнату.
Слайд 53. Технологиялық қондырғылардағы немесе құбырлардағы қысымды бақылау үшін қолданылатын орындарды сұрыптау
(импульс) қысымы деп атайды; сұрып қысымын манометрмен байланыстыратын жол импульсті сызық деп аталады.
Слайд 6Қысым өлшеу құралдарын пайдалану кезіндегі техника қауіпсіздігі
1. Оттектің қысымын өлшеуде пайдаланатын
импульсті сызықтар міндетті түрде төртхлормен май қалдықтарын тазалау керек. Нәтижесінде май қалдықтары мен оттек әрекеттесіп өздігінен жану немесе жарылыс туғызуы мүмкін.
Слайд 72. Оттектің қысымын өлшейтін манометр шкаласында « Оттек – май қауіпті»
белгі, ал ішкі жағы майсыздандылылған болу керек. Мұндай манометрлердің штуцерлерін тасымалдау және сақтау кезінде құралдың ішкі жағына май түспеуден сақтайтын арнайы бітеуіш (қуыс бекітетін қақпақша) болу керек.
Слайд 83. Манометрдің ішкі жағы мен импульсті сызықтарды майсыздандыру оған бір
рет (3-5 рет) еріткішпен толтырылған шприцпен және жұмыс бетін бірнеше минут шайқау. Жұмыс бетінен еріткішті алғанда қағаз бетінде май іздері қалмағанға дейін операцияны бірнеше рет қайталайды.
Слайд 94. Манометрді сызықтың орташа және жоғары қысымда (10кгс/см2 (1 МПа)
және жоғары – 10-600 кгс/см2 (1-60 МПа) тиекті құрылғысыз (вентиль) құрастыру мен пайдалануға болмайды.
Слайд 105. Өндірістік орындарда оттек, сутек, табиғи газ және улы газдар шыққан
жағдайда кез келген жөңдеу немесе құрастыру жұмыстарын жүргізуге болмайды. Ондай жағдайда бөлмені желдетіп, газоанализатор көмегімен қаншалықты жаздалғанын анықтап, газ кетуін тоқтату керек.
Слайд 116. Газдалған бөлмедегі өндірістік жұмыстарды аяқтағаннан кейін БӨА жөңдеушісі киімдерін таза
ауада 10-15 минут желдету керек; Бұл уақытта темекі тартуға немесе отты пайдалануға болмайды.
Слайд 127. Манометрдегі улы, жарылғыш және жанғыш газдардың шыққанын ашық немесе шырпымен
қарауға мүлдем тыйым салынады.
Слайд 13Қысымды өлшеуге арналған аспаптарды қосуға дайындау (Көрсететін, өздігінен жазатын, дабылдағыш манометрлер
мен қайта жасаушы)
1. Импульсті сызықтың барлық қосылыстарында, кран және манометрде бақылайтын ортаға (сұйықтық, газ, агрессивті орта) байланысты керекті төсеуіштер(фибра, прессшпан, паронит, фторпласт, алюминий, мыс) орнату керек.
2. Жолдың барлық қосылыстарын тарту жүргізу.
Слайд 143. Өлшеу қысымын таңдау кезінде тиекті вентильді ашып, газ шықпағандығын тексеріп,
кейін манометрдегі вентильді ашып, аспаптың өлшеу тілінен көрсеткішті анықтап жіне өлшенетін ортаның негізгі қысымымен тексеру.
4. Вентильді жауып, берілген манометрмен қысымның түсу шамасы мен уақытты белгілеу. Қысымның түсу шамасы орташа шамадан асып кетпеу керек.
Слайд 155.Қысым төмендеу нормасы көтерілген жағдайда барлық байланыстарды қарап, тығыздық емес типін
анықтау: импульсті сызықты сапасыз пісіру, сапасыз төсемелер қолдану.
6.Кранды ашып барлық қысымды өшіктіру. Сол кезде манометр нөлдік қысымды көрсету керек.
Слайд 167. Жұмыс істейтін манометрдің технологиялық қондырғысының категория мен қиындығына және қысымды
жаңартушыға байланысты мемлекеттік немесе ведомствалық тексерістен өткен белгі болу керек.
8. Мемлекеттік немесе ведомствалық тексерістен өткен белгі манометрді пайдалануда 1 жылға жарамды.
9. Өлшеу құралдарын жарамды тексеру белгісі болмаса пайдалануға мүлдем тыйым салынады
Слайд 17Серіппе манометрлері
Автоматты бақылау, дабылдағыш пен қысымды
реттеу мақсатында әр түрлі қысым өлшеу құралдары қолданады. Бақылау көрсететін манометрлермен жүзеге асады; қашықтан бақылау пульт пен щит арқылы диаграммалық қағазға жазбаны өздігінен жазатын манометрлер қолданылады; қысымның апаттық жағдайын автоматикалық дабыл мен бақылау электроқосу манометрлері қолданылады.
Міндеттеріне байланысты манометрлер әр түрлі белгілері болады: дірілтөзімді (виброустойчивые)- МТП, МВТП; тыми жоғары қысым – СВ; жарылыстан сақтайтын- ВЭ-16-Рб;
Слайд 19
Серіппе манометрдің басты жарамсыздығы мен оларды жою тәсілдері
Слайд 21
Манометрдің оң және теріс кемшіліктерді жою алгоритмі
Слайд 22
Манометрлердің пропорционалды ауқуларды жою
Слайд 28Өтілген тақырып мазмұнына сүйене отырып
тесттік тапсырма құрастыру
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА: