Презентация, доклад по осетинскому языку на тему Лексика

уæздандæр фæзилæнтæ равдисынмæ чи арæхсы, ахæм æнаипп, рæвдз æмæ коммæгæс хотых. Ирон æвзаг у тынг тасаг æмæ рæсугъд, хъæздыг æмæ цардхъом».
Абайты Васо

Цас фылдæр – уый бæрц хуыздæр.

1.Лексикæ
2. Лексикон нысаниуæг
3. Иууон æмæ бирæон нымæц
4. Комкоммæ æмæ ахæсгæ нысаниуæг
5. Омонимтæ
6. Синонимтæ
6. Антонимтæ
7. Фразеологион дзырдбаст

базонут. Цæмæ гæсгæ базыдтат, цы нысан кæнынц, уый?

1.Сæрд уæлæмæ цæуы, зымæг – дæлæмæ
2. Уырызмæгыл фондзыссæдз хæдоны
3. Нæ уæлхæдзар – гуыдыны æрдæг

(кæрдæг)

(къабуска)

(мæй)

ис цæгъдæн?

2. Цавæр уидаг нæ зайы зæххы?

3. Цавæр æвзаг бахæрæн ис?

4. Цавæр уæнг бахахх кæнæн ис?

Цæх-джын, æ-дзæх, цæх-дон

Дидинаг зайы быдыры.

дæн. Æрдиаг ма мыл хъæуы».

2) «Куыд стут?» - «Куыд æмæ лæдæрст»

3) «Цы ми кæнут?» - «Цыми конд фестæм, Бæлтамæ бавнæлдтам».
4) «Уары, уары…»
«Цы уары?»
«Хидыхъусы цæхх уары».

5) Кæд нæ комы – дур йæ комы.

дзæбуг доны аны…уылди,
3) чызг алцы æмбæр…та,
4) мит зæхх æмбæр…та,
5) фæндыры хъа…т,
6) хъа..т кодта, хъыллист кодта.

Рафыссут, къæлæттæ гом кæнгæйæ:

(Уы, у)дæгас адæймаг, доны (уы,у)дайын, фæлмæн (у,уы)ддзæф, (у,уы)рсзачъе зæронд лæг, хæххон (уы,у)гæрдæн; рог (рæуæг) дымгæ, хъæды (онг, уæнг) бацæуын, бæрзонд уæбау (обау).

æвдисой, архайд лæмæгъæй лæмæгъдæр куыд кæны, уый:
Мæстæй цæхæртæ калын, мæстæй бахъынцъым кæнын, смæсты уæвын, мæстæй тъæппытæ хауын;

1. Синонимтæ афтæ ныффыссут, цæмæй æвдисой, архайд тыхджынæй тыхджындæр куыд кæны, уый:
Дзыназын, тъизын, кæуын, ниуын, богъ-богъ кæнын;

(дзуапп: кæуын, тъизын, ниуын, богъ-богъ кæнын, дзыназын)

(дзуапп: мæстæй тъæппытæ хауын, цæхæртæ калын, смæсты уæвын, мæстæй бахъынцъым кæнын)

къордтæ аразынц, уыдон. Цæмæй бæрæг у, синонимтæ сты, уый?

Æрттивын – цæхæр калын, тæрсаг – тæппуд, чысыл – гыццыл, зарæг – зарын, карст – кæрдын, хæлар – хæларзæрдæ, згъорын – лидзын.

Дзуапп: Æрттивын – цæхæр калын, чысыл – гыццыл, згъорын – лидзын.

Æмбисæндтæ антонимтæй баххæст кæнут.

1. Хорзæн бын ма скæн, … бын ма ныууадз (æвзæрæн).

2. Сусæг зарæг … нæ фæкæнынц (хъæрæй).

3. Зæрдæ гуыдыр у, æвзаг - … (дæгъæл).

4. Дзыхджын – бæхджын, æнæдзых - … (фистæг).

5. Чи хом зæгъы, чи - … (фых).

Дзургæ – къаддæр, хъусгæ - … (фылдæр).

7. Хуыцау – уæлейы, зæхх - … (бынæй).

– узын,
уыд – уд,
мигъ – мих.