Презентация, доклад к уроку внеклассного чтения по якутской литературе Семен Капитонов - Амма айылгатын туойар

Содержание

Амма

Слайд 1ЫРЫА КУТТААХ ПОЭТ - СЕМЕН КАПИТОНОВ
Кыттааччы: Данилов Андрей,
11 кылаас үөрэнээччитэ


Салайааччы: Ноговицына Анна Семеновна,
нуучча тылын уонна литературатын учуутала
ЫРЫА КУТТААХ ПОЭТ - СЕМЕН КАПИТОНОВКыттааччы: Данилов Андрей, 11 кылаас үөрэнээччитэ Салайааччы: Ноговицына Анна Семеновна,нуучча тылын уонна

Слайд 2
Амма кэрэ айылҕатын, Сырдык таптал ыраас кыымын, Ырыаҕа-хоһооҥҥо хоһуйан, Тыыннаахтыы арыйан көрдөрбүт, “Кэрэ Амма

дуо?” дэтэн, Аар-саарга аатырдыбыт Ырыа куттаах поэппыт –
Семен Спиридонович Капитонов!

Слайд 3Аҕата Капитонов Спиридон Спиридонович, ийэтэ Евдокия Алексеевна оҕолорунаан Раисалыын, Сэмэнниин

Аҕата Капитонов Спиридон Спиридонович, ийэтэ Евдокия Алексеевна оҕолорунаан Раисалыын, Сэмэнниин

Слайд 4Семен Капитонов 1951 сыл бэс ыйын 8 кунугэр Амма улууһун Сулҕаччы

нэьилиэгэр төрөөбутэ. Аҕата, Капитонов Спиридон Спиридонович, сааьын тухары колхозка, совхозка советскай- партийнай салайар улэгэ улэлээбитэ. Ийэтэ, Васильева Евдокия Алексеевна, Сулгаччыга медпуҥҥа сэбиэдиссэйинэн улэлээбитэ.
Семен Капитонов 1951 сыл бэс ыйын 8 кунугэр Амма улууһун Сулҕаччы нэьилиэгэр төрөөбутэ. Аҕата, Капитонов Спиридон Спиридонович,

Слайд 5Капитоновтар дьиэ кэргэн

Капитоновтар дьиэ кэргэн

Слайд 6 Онтон аҕатын Соморсуҥҥа биригэдьииринэн анааннар, онно көспуттэрэ. Онон кыракый Сеня уол

Соморсунна “нулевой» кылааска үөрэнэ киирбитэ уонна 1968 сыллаахха Соморсун 8-с кылаастаах оскуолатын үөрэнэн бүтэрбитэ.
Онтон аҕатын Соморсуҥҥа биригэдьииринэн анааннар, онно көспуттэрэ. Онон кыракый Сеня уол Соморсунна “нулевой» кылааска үөрэнэ

Слайд 7Соморсун орто оскуолата.

Соморсун орто оскуолата.

Слайд 8Кини суруйааччы буоларыгар саха тылын, литературатын учуутала, суруйааччы Василий Федотович Гольдеров

өҥөтө улахан. Кэлин Семен Капитонов саныыра:«Василий Федотович суруйааччы буолар дьоҕурбун сайыннарбыт эбит. Ис айылгыбын уһугуннарбыт. Кинилэр мин дьоммун кытта дьукаах олорбуттара. Онно Василий Федотович кинигэтэ элбэгин сөхпүтүм. Дьэ мин ол кинигэлэри аах да аах. Сэттис кылааьы бутэрэрбэр саха литературатын бастыҥ айымньыларын барытын аахпытым. Суруйааччыларга ытыктабылым, саха уус-уран тылыгар умсугуйуум итинтэн саҕаламмыт буолуон сөп», диэн бэлиэтиир.
Кини суруйааччы буоларыгар саха тылын, литературатын учуутала, суруйааччы Василий Федотович Гольдеров өҥөтө улахан. Кэлин Семен Капитонов саныыра:«Василий

Слайд 9Семен Капитонов учуутала уонна поэзияҕа уһуйааччыта

Семен Капитонов учуутала уонна поэзияҕа уһуйааччыта

Слайд 10 “Соморсун оскуолатыгар үөрэнэр сылларбар суруйааччылар Василий Егорович Васильевы-Харысхалы, Дмитрий Федосеевич Наумовы

кытта үөрэммитим. Кинилэр миигиттэн үрдүкү кылааска үөрэммиттэрэ. Онон Соморсун оскуолатыттан 3 суруйааччы үүнэн тахсыбыта».
“Соморсун оскуолатыгар үөрэнэр сылларбар суруйааччылар Василий Егорович Васильевы-Харысхалы, Дмитрий Федосеевич Наумовы кытта үөрэммитим. Кинилэр

Слайд 11Суруйаачы, драматург Василий Егорович Васильев – Харысхал

Суруйаачы, драматург Василий Егорович Васильев – Харысхал

Слайд 12Биир дойдулааҕа суруйаачы, политик Дмитрий Наумов

Биир дойдулааҕа суруйаачы, политик Дмитрий Наумов

Слайд 13Семен Капитонов Хо-Ши-Мин аатынан Иркутскайдааҕы омук тылларын уэрэгин бутэрэн француз, немец

тылларын баьылаан учуутал идэтин ылбыта. Төһө даҕаны төрөөбут дойдутуттан тэйэн сырыттар кини поэзиятын сүрүн тематынан ытыктыыр, сүгүрүйэр Амма эбэтигэр ахтылҕана буолар.
Семен Капитонов Хо-Ши-Мин аатынан Иркутскайдааҕы омук тылларын уэрэгин бутэрэн француз, немец тылларын баьылаан учуутал идэтин ылбыта. Төһө

Слайд 14Хо Ши Мин

Хо Ши Мин

Слайд 15Хо Ши Мин аатын сугэр омук тылларын үөрэтэр Иркутскайдааҕы институт

Хо Ши Мин аатын сугэр омук тылларын үөрэтэр Иркутскайдааҕы институт

Слайд 161990 сыллаахха “Аналым – Кыыс Амма” бастакы хоьооннорун хомуурунньуга бэчээттэнэн тахсыбыта.

1992 сыллаахха “Хатыҥнар сайыны түһүүллэр”, онтон 1997 сыллаахха «Үҥкуулуур үрүҥ түүн» хомуурунньуктар субуруччу бэчээттэнэн тахсыбыттара. Кини поэзията хас да түһүмэххэ арахсар, ол курдук ийэ дойдуга бэриниилээх буолуу, айылга кэрэтин туойуу, таптал лириката.
1990 сыллаахха “Аналым – Кыыс Амма” бастакы хоьооннорун хомуурунньуга бэчээттэнэн тахсыбыта. 1992 сыллаахха “Хатыҥнар сайыны түһүүллэр”, онтон

Слайд 17Библиотекаҕа баар Семен Капитонов хомуурунньуктара

Библиотекаҕа баар Семен Капитонов хомуурунньуктара

Слайд 18Аммага анаммыт бэрт үгүс хоьооннору айбыта: “Аммага тапталым”, “Сайынны киэһэ”, “Сардаана”,

“Аммам хатын чараҥнара” уонна да атыттар. Бу хоһооннорго кини кыыс Амма кэрэ айылҕатын, ыраас дьэҥкир уутун, хатыҥнардаах чараҥнарын туойбута. Кырдьык даҕаны “амма - мин дьылҕам, мин тапталым” диирэ сэптээх. Биирдэ Уйбаан Корякин-Бөтүүнүскэй кинини «саха Есенина» диэн этэн турардаах.
Аммага анаммыт бэрт үгүс хоьооннору айбыта: “Аммага тапталым”, “Сайынны киэһэ”, “Сардаана”, “Аммам хатын чараҥнара” уонна да атыттар.

Слайд 20Поэт суруйбут хоһоонноро үгүстэрэ ырыа буолан ылланар аналлаахтар, ол кини поэзиятын

сүрүн уратыта буолар. Кини лирическай уонна патриотическай жанрдарга олоҕуран, төрөөбут дойдуга, айылҕаҕа, таптал темаларыгар сүрэҕин аһан, дууһатын анаан ырыанньык-поэт аатын ылар.
Поэт суруйбут хоһоонноро үгүстэрэ ырыа буолан ылланар аналлаахтар, ол кини поэзиятын сүрүн уратыта буолар. Кини лирическай уонна

Слайд 22Ып-ыраас ырыаны, Сып-сырдык санааны, Нап-нарын тапталы, Санатагын, сардаана.   Сардаана, сардаана, Аммам кунду чэмуугэ, Сардаана, сардаана, Самаан

сайын сурэгэ.
Ып-ыраас ырыаны,  Сып-сырдык санааны,  Нап-нарын тапталы, Санатагын, сардаана.   Сардаана, сардаана, Аммам кунду чэмуугэ, Сардаана,

Слайд 23Сардаана – кыһыл кинигэҕэ киирбит кэрэ сибэкки. Сардаана уобараһа Сэмэн Капитонов

элбэх хоьоонноругар баар. Сардаана сибэкки сырдык санаа, ыраас таптал туоһута, кэрэһитэ буолар.
Сардаана – кыһыл кинигэҕэ киирбит кэрэ сибэкки. Сардаана уобараһа Сэмэн Капитонов элбэх хоьоонноругар баар. Сардаана сибэкки сырдык

Слайд 25Семен Капитонов маннык диэн суруйан турардаах: “Сайын аайы сардаана сибэкки бирахсан

тырымныы тыллыбытын аан бастаан көрдөхпунэ, мин мэлдьи өйдүү түһэбин оҕо сааһым саамай дьоллоох, долгутуулаах күннэрин”.
Семен Капитонов маннык диэн суруйан турардаах: “Сайын аайы сардаана сибэкки бирахсан тырымныы тыллыбытын аан бастаан көрдөхпунэ, мин

Слайд 26Онтон “Эн үүнүүй, сардаана, үйэ –саас” диэн хоһоонугар тоҕус мелодист ырыа

суруйбута, бу ырыата Российскай телевидение 1 каналыгар иһиллибитэ.
Онтон “Эн үүнүүй, сардаана, үйэ –саас” диэн хоһоонугар тоҕус мелодист ырыа суруйбута, бу ырыата Российскай телевидение 1

Слайд 27Амма хатын чараннарын, сайынны нурал киэьэтин элбэх хоьоонноругар кэрэхсии туойар.

Амма хатын чараннарын, сайынны нурал киэьэтин элбэх хоьоонноругар кэрэхсии туойар.

Слайд 28Поэт Семен Капитонов хоһоонноро ааҕыллара чэпчэкитинэн, ааҕааччыга тиийимтиэтинэн, киһин нарын поэзия

абылаҥар киллэримтиэтинэн уратылаахтар.
Поэт Семен Капитонов хоһоонноро ааҕыллара чэпчэкитинэн, ааҕааччыга тиийимтиэтинэн, киһин нарын поэзия абылаҥар киллэримтиэтинэн уратылаахтар.

Слайд 29Соморсуҥҥа айар куттаах поэты чиэстээһин.

Соморсуҥҥа айар куттаах поэты чиэстээһин.

Слайд 30Сулҕаччыга литературнай биэчэр 2015c.

Сулҕаччыга литературнай биэчэр 2015c.

Слайд 31Семен Капитонов Россия суруйааччыларын союһун чилиэнэ, Саха Республикатын культуруратын туйгуна, Амма

улууһун, Соморсун нэьилиэгин бочуоттаах гражданина. Билигин Семен Капитонов 100 ырыа буолбут хоһоонноох республика үрдүнэн биллэр ырыанньык-поэт буолар. Кини хоьоонноругар суруллубут ырыалары Саха Сирэ бары кэриэтэ ыллыыр.
Семен Капитонов Россия суруйааччыларын союһун чилиэнэ, Саха Республикатын культуруратын туйгуна, Амма улууһун, Соморсун нэьилиэгин бочуоттаах гражданина. Билигин

Слайд 32Тумуккэ, тус бэйэм санаабын эттэххэ, Семен Капитонов тылларыгар суруллубут хит ырыалар

киниэннэрэ буоларыттан олус астынным уонна киэн тутта санаатым!
Тумуккэ, тус бэйэм санаабын эттэххэ, Семен Капитонов тылларыгар суруллубут хит ырыалар киниэннэрэ буоларыттан олус астынным уонна киэн

Слайд 33Туһаныллыбыт литература: 1. Капитонов С.С. Аналым – кыыс Амма. Дьокуускай: Саха республикатын

национальнай кинигэ издательствота, 1990с. 2. Капитонов С.С. Хатыҥнар сайыны түһүүллэр. Дьокуускай: Саха республикатын национальнай кинигэ издательствота, 1992с. 3. Капитонов С.С. Үҥкүүлүүр үрүҥ түүн. Дьокуускай: Бичик, 1997с. 4. Слепцов С. Кини таптала, дьоло – кыыс Амма//Амма олоҕо. № 64-65, 2011с. 5. Стручкова В.И. Аммаҕа тапталам. Саҥарар кинигэ. Амматааҕы киин библиотека. 2013с. 6. Захарова М.Н. Сценарийдар. Хаартыскалар.
Туһаныллыбыт литература: 1. Капитонов С.С. Аналым – кыыс Амма. Дьокуускай: Саха республикатын национальнай кинигэ издательствота, 1990с.

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть