Слайд 1
Ақтоғай ауданы Еңбекші орта мектебі
Тақырыбы: Мағжан Жұмабаевтің лирикасы
Өнербек Жібек
9қазақ сынып оқушысы
Слайд 2
Мағжан Жұмабаев
.
Мағжан Бекенұлы
Жұмабаев (1893-1938) — қазақ әдебиетінің көгіндегі XX ғасырды басында жарқырай жанған жарық жұлдыздарының бірі, текті ақыны. Туған жері — бұрынғы Ақмола губерниясының Ақмола уезіндегі Полуденовский болысы (қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы Булаев ауданы). Әкесі Бекен (Бекмағанбет) орта дәулетті, өзінің әділдігі.мен адамгершілікті ггарасатымен ел арасында беделі жоғары адам болған. Соған орай оны бір: сайлауда болыс етіп сайлаган көрінеді.
Слайд 3
Аңдатпа
Бұл еңбекте кеңес дәуірі кезіндегі шығармаларға бүгінгі
көзқараспен қайта баға беру, образдардың сомдалу ерекшеліктері, орыс әдебиеті шығармаларымен салыстыру жасау, жазушылық шеберлік, оның ішінде детальдарға, астарлы сөздерге көңіл аудару мәселелері сөз болды. Мағжан лирикаларының барлық мерезін пышақтап отырып көрсетілген, оның жұқпалы зиянды «күштерін» әшкерленген, ХХ ғасырдың басынан бергі әр түрлі сын, зерттеулер қарастырылды. Жұмыстың құрылымы Кіріспеден, екі тараудан, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Жалпы жұмыстың көлемі -22 бет.
Слайд 4
Өзектілігі: Еліміз отарлық құрсаудан босағалы асыл жәдігерлеріне зер сала, тарих қойнауын
зерттеп,кол жеткен мұраның берер ғибратын зерделеу бақытына ие болды. Осы мақсатта игі істер атқарылып жатыр.Оның негізгі дәлелі–бүгінде осы салаға арналған ғылыми еңбектердің күннен-күнге молайып келе жатуы. Сол еңбектерге сүйене отырып, көркем әдебиетте өзіндік орны бар Мағжан Жұмабаевтің шығармашылығын қарастырылды. Жұмыстың өзектілігі – автордың табиғат, махаббат, философия лирикасының ең үздік үлгілеріне әдеби шолу жасалынды. Салыстыра зерттеу арқылы Абаймен ұқсастығына көз жеткіздік. Сонымен қатар Мағжан өз шығармашылығының негізгі бөлігін жыраулар поэзиясы, ауыз әдебиеті үлгісінде құрған. Өзектілігін шешу жолдары: Ақынның еңбектеріне сүйене отырып, табиғат, махаббат, философия лирикасының ең үздік үлгілеріне әдеби шолу жасау. Мағжан Жұмабаевтің шығармашылығын зерттеу. Нысаны: Мағжан Жұмабаев Мақсаты мен міндеті: Мағжан Жұмабаевтің сөз қолдану шеберлігін, яғни теңеулердің, метафоралардың, меңзеу мен психологиялық егіздеу қолданысын көрсету,сол арқылы ақындық талантын дәлелдеу. Мағжан Жұмабаевтің шығармашылығымен қалың жұртшылықты таныстыру. Ақынның өмірден алынған, етене таныс шығармаларын оқырманға жеткізу. Әдіс-тәсілдері: жұмыста талдау, жинақтау, жүйелеу, салыстыру қолданылды. Жұмыстың ғылыми жаңалығы: Мағжан Жұмабаевтің қазақ әдебиетінде өзіндік орны бар өлеңдері фольклорлық материалдары,сондай-ақ мақалалары сынды еңбегі зерделенді. Сонымен қатар бұл жұмыста шығармаларының идеялық-тақырыптық негіздері мен оларды жазудағы автордың өзіндік сөз қолдану шеберлігі жеке тараушаларға бөлініп қарастырылған.
Слайд 5
Мазмұны
Кіріспе
1. Мағжан Жұмабаев шығармашылығының зерттелуі
1.1. Жүсіпбек Аймауытовтың Мағжанды тануы
1.2.
Әбділдә Тәжібаевтың Мағжанды тануы
1.3.Абай мен Мағжан
2. Мағжанның лирикасы
2.1. Мағжанның табиғат лирикасы
2.2. Мағжанның махаббат лирикасы
Қорытынды
Слайд 6
Жүсіпбек Аймауытовтың Мағжанды тануы
Слайд 7
Әбділдә Тәжібаевтың Мағжанды тануы
Слайд 11
Қорытынды
Қорыта айтқанда ақынның күнделікті, мезгілдік, науқандық, тіпті анығын айтқанда, таптық
күрес, тартыс талабына орайлас, елгезек, үгіттік, насихаттық шығармалар жазудан бойын мүлде аулақ салуы таңғалдырады; тақырып таңдау, өлең объектісіне келгенде ерекше талғампаздық, өзін-өзі саналы түрде шектеуді көреміз. Ал, бірақ әлем поэзиясындағы ұлы шайырлар үнемі жыр еткен мәңгілік тақырыптар, мәңгілік образдар, мәңгілік сарындар қазақ ақынның жанын мазалайды: жарыса бейнелеу бой теңестіру үстінде туған туындылар өз алдына, аршынды дарын асқақ шабытпен еркін көсілген кейбір тұстарда адам таңғаларлық ғашықтық, сүйіспеншілік, ізгілік, мұңлы қайғы, текті қасіретте толғаған сом алтындай саф дүниелерді бұрқыратып жазып тастайды. Мағжанның табиғат лирикасы ақынның стилін айғақтай түседі. Табиғат лирикасына ақынның өз бояуын қосқаны, ешкімге ұқсамайтын суреткерлік бай қиялы аңғарылады. Табиғат жұмбағы мол тылсым дүние болса, Мағжанның табиғат лирикасы да сол табиғаттың өзі секілді. Бұл салада қазақ әдебиетіне Мағжанның жаңалық қосқаны даусыз. Өз ортасынан үздік шығып, уақыттан озып, кезеңінде замандастарына танылмай, жұмбақ болып, көп жыл өткесін, көп дүние өзгергеннен кейін жаңа қауыммен емірене табысқан өнер иелері әр халықта, әр топырақта, әр ғасырда бар болса, Мағжан поэзиясының бірқыдыру сыры осы арнадан табылса керек.