Презентация, доклад на тему М. Өтемісұлы Қызғыш құс (5 сынып)

ғибратымен, Махамбеттің жігерімен еңсе тіктеген әлеуметпіз. Бірі – рухани ұстазымыз, бірі – рухты ұранымыз.”

Тілекқабыл Боранғалиұлы

жалтыраған жасыл реңді, біршама ірі денелі (180-250 г, қанатының алымы 72 см шамасында) балшықшы құс. Қанаты дөңгеленген жиекті, күлгін жарқылды тұтас қара реңді болып келеді. Бастың екі жағы және мойнының сырт жағы – ақ, тамағының алдыңғы бөлігі, бастың беткі бөлігі және бөтегесі – қара. Бауыры, қапталдары және қолтық ойындысы – ақ. Құйрықүсті және құйрықасты сары түсті. Құйрығы ақ, құйрық ұшы қара жолақпен көмкерілген. Басында жіңішке қара айдары болады.
Қызғыш Еуразияда кеңінен орын тепкен. Қазақстанда сусыз кең жазира шөлден басқа жерлердің барлығына таралған. Ылғалды биотопты ұнатады. Сиретілген топпен ұялайды. Бұл ұжымдаса тыныштық сақтауға септігін тигізеді. Аздап тыныштық бұзылса, қызғыштар “қыз-ғы, қыз-ғы” деп шу көтереді, бұл дыбыс құс атауын білдіреді. Жерді шұңқырлап, аздаған құрғақ шөп төсеп, ұя жасайды.
Ақпанның ортасынан-ақ Қазақстанда пайда болып, қазан-қарашада ұшып кетеді. Республиканың қиыр оңтүстігінде жалғыз-жарымы қыстап та қалады.

батырмен бірге талай-талай жанқиярлық ерліктер жасады.”
Е.Ковалевский
(Махамбет туралы алғаш әңгіме жариялаған орыс зерттеушісі, 1843 ж.)

ж. 13 желтоқсан)

қадалып,
Антеннадай дір-р етті.

Тура келген мені сақтап ажалдан,
Әйел ме екен жанын қиған, апыр-ай?!
Сүңгідей боп қабырғаға қадалған
Жылан ба әлде, інге кірген жартылай?!

Ай кезбені жетектеген ой талай,
Біздің дәуір атом дәуірі емес пе ед?
Неге бүтін бүкірейген балтадай
Садақшылар оянады елес боп?!

Андрей Вознесенский

сіңірдің?

А)
Ә)
Б)
В)
Г)
Ғ)
Д)
Е)

Осы қасиеттердің қайсысы қазіргі жастар бойында кездеспейді?

А)
Ә)
Б)
В)
Г)
Ғ)
Д)
Е)

бүгін өтелген,
Әр ізің жатыр жаңғырып.
Азаттық туын көтерген,
Ақынның жыры мәңгілік!