Презентация, доклад по якутской литературе Е.С.Сивцев-Таллан Бурэ

ОСКУОЛАТА,,

Оºо-кини талаанын у»уктуута

Б¹т¼½ оскуолатын 6 кылаа»ын ¼¹рэнээччитэ
Сыромятникова Сардана ¼лэтэ.
Салайааччы: Новгородова М.Д.

2009

ырытарга холонуу; -муспут матырыйаалга олоªуран с¼р¼н т¼м¼г¼ та»аарыы;

ньымата: Оºоºо сы»ыаннаах матырыйаалы чинчийии, т¼м¼¼.

ту»аныллыбыт литература испии»эгиттэн турар.

¼лэªэ к¹дь¼¼»э, сыала-соруга чопчуланар. ,,Оªо – сирдээªи олох дьоло,, диэн 1т¼»¼мэххэ оªо ту»унан бэргэн этиилэри т¼мэн киллэрдим. 2т¼»¼мэххэ Таллан Б¼рэ оªоªо анаан суруйбут хо»ооннорун т¼мэргэ холоннум .  

баар аан дойду, ийэ сир инники кэскилэ, норуот сайдыыта, к¼ннээºи олох чуопчаарар чуораана,, П.Г.ПоПов

,,Оºо - ийэ, аºа дьоло, эбэ, э»э ¼¹р¼¼тэ.
К¹м¼с ньээкэ уйабыт дьиэбит к¹м¼стээх к¼¹рэгэйэ, к¼нд¼ чыычааºа, ¼р¼½ туллуга.
С.С. Сивцева

.

Бэрдин ини! Татат, таралыс-
Тас иэнинэн барда,
Хараºар хаара турулус-
Уол ха½кыга абарда.. .

,,Ха½кы»ыт,, Тиит

мичээрэр кыыс,
Кыыска поэт к¼н аатын ¼¹рэтэр:
,,К¼н! К¼н,, - кини хос-хос этэр.
Кыыс са½арбат. К¼н¼ ¹р одуулуур -
Уонна эмискэ:,,Дуаальти!,,- диир.
Ах барар манна тыл аптааºа,
Сирэйэ ¼¹р¼¼нэн сыдьаайа,
Са½а тылланан, поэт ааттааºа
Хат-хат эттэ:

,,Дуаальти!, Дуаальти!,,

Софья Ефремовна

Аа»ыа киммит с¼рэºэлдьии.
 
Эрбии манна мэлдьи ыллыыр,
Чохороон куруук суорар,
¬лэ б¹º¹ манна к¼нн¼¼р,
Дьиэбит мастерской буолар.
 
Биир уолум хараабыл тутар,
Иккис уол - мас саабыла,
Дьиэ орто иитинэн сытар
Мас сыы»а, эрбии кээбилэ...
 

,,Уус икки уолаттар,,
Илья уонна Степа

Уолаттар,
Дьиэни кытаатан сыы»ырды½,
¬лэºэ, сэриигэ ¼¹рэни½!
Баºар маамабыт кыы»ырдын...
Кини мичик гыныа, эрэни½!

да кэйиэ суоºа;
К¹м¼с кынаттардаах да
Кыайан к¹т¼¹ суоºа...
 

Икки кынат с¼гэhэрдээх,
Икки уhун ураа муостаах,
К¹м¼с таракаан эрэйдээх, -
Настенькаºа эрэ суостаах!

т¼»э-т¼»э
Э½ин к¹р¼дь¼¹стэри эттэ.

Кэпсээн хайа оºо тыллаах буолуоºун,
Хайа оºо тыла суоºун ту»унан,
(Ол аата ким эти»иитэ суоºун,
Ким баппатаºын тылынан.)

Онтон сорох оºо ¹»¼ргэнэр.
Сорох туран ки»иргэнэр,
Быыкаайкаан кыыс остуолу тула,
Оо, былтах гынна кы»ыл тыла!

Онно ¼¹рэн ийэтэ ымманыйда,
Кыы»ын т¹б¹т¼н имэрийдэ,
,,Чээн, оокком, тыллаах эбит!,,

,,Тыллаах кыыс,, Анастасия Ефремовна

кыыс баар,
Са½арара киниэнэ наар:
Как-куук!
Биhиэхэ кыhын кэºэ этэр,
Арыт киhилии кэпсэтэр:
Как-куук!
Онно к¹м¼с к¼н ¼¹hэ тахсар,
Ма½ан хаарга уота тохтор:
Как-куук!
Онно хаарым ¼рдэ к¹º¹р¹р,
Дьон к¼¹х сайыны баºарар:
Как-куук!

Таллан Б¼рэ оºоºо анаабыт хо»оонноро бэйэтин оºолоругар, сиэннэригэр эрэ анаммыт буолбатах. Бу хо»ооннор оºоºо барытыгар анаммыттар диэн бэлиэтиибин. Икки»инэн, Таллан Б¼рэ айар талаана оºону кытта ыкса ситимнээºин чопчулуубун. Оºо- кини дьоло, ¼¹р¼¼тэ, талаанын у»уктуута.

Т¬М¬К