Презентация, доклад на тему Йод презентация 9 сынып

Содержание

Қош келдіңіздер!!!

Слайд 1 №49 Бел негізгі мектебі химия-биология пәнінің мұғалімі
Канайкулова

Камшат Оразкуловна

№49 Бел негізгі мектебі химия-биология пәнінің мұғалімі  Канайкулова Камшат Оразкуловна

Слайд 2
Қош келдіңіздер!!!

Қош келдіңіздер!!!

Слайд 3Адамнан ғылым айла асырмаған,
Құпиясын құлыптап жасырмаған.
Кел, бәріміз ғылымның тілін зерттеп,
Бір жұмбағын

ашайық ашылмаған .

Адамнан ғылым айла асырмаған,Құпиясын құлыптап жасырмаған.Кел, бәріміз ғылымның тілін зерттеп,Бір жұмбағын ашайық ашылмаған .

Слайд 4Йод тапшылығының алдын-алу

Йод тапшылығының  алдын-алу

Слайд 5ЙОД
(грекше- ιώδης, iodum — «күлгін»)

ЙОД (грекше- ιώδης, iodum — «күлгін»)

Слайд 6Йодты 1811Йодты 1811 ж. француз химигі Б.Куртуа ашқан

Йодты 1811Йодты 1811 ж. француз химигі Б.Куртуа ашқан

Слайд 7ЙОД (лат. Iodum)
Йод, I – №53 элемент. Элементтердің периодтық жүйесінің V,

I – №53 элемент. Элементтердің периодтық жүйесінің V периодында, VІІ топшасында орналасқан. Галогендер тобына жатады.Атом салмағы: 126,9045.
ЙОД (лат. Iodum)Йод, I – №53 элемент. Элементтердің периодтық жүйесінің V, I – №53 элемент. Элементтердің периодтық

Слайд 8 Табиғатта тұрақты бір изотобы бар (127J), бос күйінде кездеспейді. Қара

сұр түсті, күлгін жылтыр, өткір иісті қатты зат.
Табиғатта тұрақты бір изотобы бар (127J), бос күйінде кездеспейді. Қара сұр түсті, күлгін жылтыр, өткір иісті

Слайд 9Қанық көк немесе аспан
көк түсті кит – блювал. Массасы
150

тонна жəне дене ұзындығы 30 метр.
Əлемдегі бүгінгі ғылыми танылғандар
ішінде бұдан ірі жануар жоқ

Теңіз жануарлары арасында өмір сүру уақыттары
ұзақтығынан да рекордтар бар,
мысалы, теңіз тасқабалары 200–300 жыл өмір сүреді

Йод қоры көбінесе сулы ортада жинақталған

Қанық көк немесе аспан көк түсті кит – блювал. Массасы 150 тонна жəне дене ұзындығы 30 метр.Əлемдегі

Слайд 10Калифорнияның Тынықмұхиттық жағалауларында өседі жəне оның биіктігі 140–160 м, ал діңгегінің

диаметрі 10 м жəне одан да артық болады. Секвойя ағашы мыңдаған жылдар жасайды, қалай болғанда да, бұл ағаштың 4500 жыл жасаған даналары ғылымға танымал. Ғалымдар секвойя ағашы 9000 жыл жасауы да ықтимал деген байламға келіп отыр. «Бұл ғаламат алып ағаштардың өсуіне керекті жалғыз жағдайға йодтың буларына қаныққан теңіз тұманы жатады», – деп санайды биология ғылымының докторы, профессор В.О.Мохнач.

Гиганттық секвойя

Калифорнияның Тынықмұхиттық жағалауларында өседі жəне оның биіктігі 140–160 м, ал діңгегінің диаметрі 10 м жəне одан да

Слайд 11
Табиғатта лаутарит, дитцент минералдарында, мұхит суы, мұнай кендеріндегі ілеспе

суда, балдырларда кездеседі.
Табиғатта лаутарит, дитцент минералдарында, мұхит суы, мұнай кендеріндегі ілеспе суда, балдырларда кездеседі.

Слайд 12Йод организмде қандай роль атқарады?

Йод организмде қандай роль атқарады?

Слайд 13Адам организмі 60% судан, 34% органикалық қосылыстардан және 6% бейорганикалық қосылыстардан

тұрады.
Органикалық қосылыстар құрамына: Н,О,С,Р,N,S элементтері кіреді

Бейорганикалық қосылыстар құрамына; микроэлементтер-Ca, P, O, Na, Mg, S, B, Cl, K, V, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Mo, Cr, Si, I, F, Se кіреді
Адам организмі 60% судан, 34% органикалық қосылыстардан және 6% бейорганикалық қосылыстардан тұрады. Органикалық қосылыстар құрамына: Н,О,С,Р,N,S элементтері

Слайд 14Адам организмінде йод жеткілікті болған жағдайда, қанайналым жүйесінде, әрбір 17 минут

сайын йод адам организміне түскен микробтарды жойып отырады.
Адамның жүйке жүйесін жайландырады.
Ақыл-ойды дамытады.
Адам организмінде йод жеткілікті болған жағдайда, қанайналым жүйесінде, әрбір 17 минут сайын йод адам организміне түскен микробтарды

Слайд 15Қалқанша бездің қызметі бұзылған жағдайда туындайтын аурулар.

Қалқанша бездің қызметі бұзылған жағдайда туындайтын аурулар.

Слайд 16


микседема
зоб
Базедов
кретинизм


микседемазобБазедовкретинизм

Слайд 17Адам организмінде 25мкг йод болады.
Бұл өте аз мөлшерде болғанымен адам организмінде

атқаратын қызметі ерекше.
Йод тапшылығы қауіпті ауруларға әкеліп соғады.
Нәтижесінде ақыл –ойдың дамуы, адам денесінің қалыпты өсуі бұзылып, эндемиялық зоб ауруына ұшырайды.
Адам организмінде 25мкг йод болады.Бұл өте аз мөлшерде болғанымен адам организмінде атқаратын қызметі ерекше. Йод тапшылығы қауіпті

Слайд 18Зобты қалайша алдын алып емдеп жазуға және кретинизмді қайтіп болдырмауға болады:
Зоб

ауруы көп тараған аймақта тұратын адамдардың барлығы ішіп-жемінде йодталған тұзды қолданулары қажет. Бүл зобтан алдын-ала сақтандырғыш әрі оны емдеп жазатын дәрмек те болып табылады (қатайып, беріштеніп кеткен жемсауды тек қана хирургиялық жолмен алып тастауға болады, бірақ мұның қажеттілігі жоқ).
Зобты қалайша алдын алып емдеп жазуға және кретинизмді қайтіп болдырмауға болады:Зоб ауруы көп тараған аймақта тұратын адамдардың

Слайд 19 Базедов ауруы (Грейвс ауруы; уытты диффузды алқым ісігі) - алқым ісігі

мен экзофтальмен (бадырақ көз ауруы) қатар жүретін гипертиреоздың жиі кезедестін түрі (тиреоидты гормонныңшамадан тыс бөлінуі).
Гормонның артуы жүрек талмасына, жүрек соғысының жиілеуіне, тіпті жүректің тоқтап қалуына әкеліп соқтырады. Есеңгіреудің салдары денсаулықтың нашарлауына, циркуляторлы коллапсқа, тіпті өлімге бастауы мүмкін.
Грейвс ауруы аутоиммунды аурулар қатарына жатқызылады. Кейбір жағдайларда дәрі-дәрмектермен емделуге болады, ал ауыр жағдайда қалқанша безінің бір бөлігін немесе оны толықтай алып тастауға тура келеді.
Ауруды оған алғаш болып толықтай анықтама берген Р.Грейвс есімді дәрігердің есімімен атау құпталған.
Базедов ауруы (Грейвс ауруы; уытты диффузды алқым ісігі) - алқым ісігі мен экзофтальмен (бадырақ көз ауруы) қатар

Слайд 20Кретинизм
Кретинизм — Меңіреулік. Бала кемақыл, көбінде саңырау болып туатын жағдай. Бұл

әдетте, анасының диетасында йодтың жетіспеуінен болады.
КретинизмКретинизм — Меңіреулік. Бала кемақыл, көбінде саңырау болып туатын жағдай. Бұл әдетте, анасының диетасында йодтың жетіспеуінен болады.

Слайд 21
Микседема
Дене бітімінің ауытқушылығы

МикседемаДене бітімінің ауытқушылығы

Слайд 22Микседема (грек. myxa – шырышты сұйық және oіdema – ісік) –

қалқанша без қызметінің әлсіреуінен немесе мүлдем жойылуынан пайда болатын сырқат. Микседеманың туа бітетін (жиі) және жүре пайда болатын түрлері болады. Туа бітетін Микседема ұрықтың жатыр ішінде даму барысында әр түрлі инфекцияға (мысысалы, мерез ауруы) шалдығуынан немесе ұрықтың дұрыс дамымауы салдарынан қалқанша бездің дұрыс жетілмеуінен болады. Ал жүре пайда болатын Микседема қалқанша бездің жедел және созылмалы қабынуларынан, жарақатынан, немесе әр түрлі себептермен қалқанша безді хирургиялық жолмен алып тастағаннан кейін оның функционалдық жетіспеушілігінен дамиды. Микседеманың негізгі белгісі, ол тері астына шырышты сұйықтықтың жиналуынан туатын ісіну (аурудың аты осы белгіге негізделген). Ісік көбінесе тері астын, тіл, бет, мойын, кеуде тұсын қамтиды. Микседемамен ауырған адамның шашы түседі, қан қысымы төмендейді, жүрек соғуы (пульс) сирейді. Микседемаға шалдыққан ауру адамдар бірте-бірте ақыл - есінен айырылып, олардың жыныстық рефлекстері де төмен дәрежеде болады. Микседеманы емдеу үшін ауру адам қалқанша без шығаратын гормондарды (тиреоидин, дииодтирозин, т.б.) тұрақты түрде қолдануы керек. Бұл шара ауруды толық емдемегеннен, кейбір белгілерінің жойылуына әсер етеді де, ауру адамның жалпы жағдайын біршама жақсартады.
Микседема (грек. myxa – шырышты сұйық және oіdema – ісік) – қалқанша без қызметінің әлсіреуінен немесе мүлдем

Слайд 23Йодты тәуліктік тұтыну мкг/тәул
Бір жасқа дейінгі балалар 50

2-6 жас аралығындағы балалар

90

7-12 жас аралығындағы балалар 120

12 жастан жоғары балалар және үлкендер 150

Жүктілік уақытында 200

Қарт кісілер 100
Йодты тәуліктік тұтыну  мкг/тәулБір жасқа дейінгі балалар 502-6 жас аралығындағы балалар 90 7-12 жас аралығындағы балалар

Слайд 24Соңғы 10 жылдықта темекі шегудің қалқанша безі ауруына кері әсері бар

екені дәлелденді

Адам ағзасына ультракүлгін сәуленің тигізетін әсері зор. Ол күн энергиясы арқылы ағзаға енеді.

Соңғы 10 жылдықта темекі шегудің қалқанша безі ауруына кері әсері бар екені дәлелдендіАдам ағзасына ультракүлгін сәуленің тигізетін

Слайд 25Йод тапшылығының басқа аурулардан зардабы еш кем емес. Өткен жылғы денсаулық

сақтау ұйымының берген мәліметі бойынша, әлемде 650 млн адам осы дертпен күресуге мәжбүр екен.
Йод тапшылығының басқа аурулардан зардабы еш кем емес. Өткен жылғы денсаулық сақтау ұйымының берген мәліметі бойынша, әлемде

Слайд 26Шаштың түсуі
Кірпіктердің түсуі
Көз алмасының сыртқа шығуы

Шаштың түсуіКірпіктердің түсуіКөз алмасының  сыртқа шығуы

Слайд 27 Йод тапшылығының ең қауіпті зардаптары:
Кемтар балалардың туылуы
Балалардың өлі туылуы
Ұрықсыздық
Түсік

тастау
Балаларда ақыл-ой және өсудің тежелуі
Йод тапшылығының ең қауіпті зардаптары: Кемтар балалардың туылуыБалалардың өлі туылуыҰрықсыздықТүсік тастау Балаларда ақыл-ой және өсудің тежелуі

Слайд 28Зоб ауруын емдеу үшін мына дәрілер қолданылады

Зоб ауруын емдеу үшін мына дәрілер қолданылады

Слайд 29Егер йодталған тұзды таба алмасаңыз, йод ерітіндісін қолданыңыз. Бір тамшы йодты

бір стақан суға ерітіп, күн сайын 1 стақаннан ішіп отырыңыз. Алайда сақ болыңыз: йодтың дозасын аңдамай арттырып жіберген жағдайда уланып қалуыңыз мүмкін. Йодтың артық дозасы болып кетсе (бір стақан суға қосылатын йод 1 тамшыдан артық болып кетсе), ауруды одан әрі қоздырып жіберу қаупі бар. Йод құйылған құтыны баланың қолы жетпейтін жерде ұстау керек. Жалпы йодтың өзінен гөрі йодталған тұз қолдану анағұрлым қауіпсіз де ыңғайлы.
Зобқа қарсы қолданылатын үйдегі емдік нәрселердің көпшілігінің әсері әлсіз болып келеді. Бұларға қарағанда, құрамында йод мөлшері көп краб және басқа да теңіз жәндіктері мен өсімдіктерінің зоб ауруын емдеп-жазуға немесе оны болдырмауға тигізетін пайдасы зор. Сондықтан да асқа жеуге болатын теңіз балдырын қосып отырса да пайдалы. Дегенмен де зобтан құтылудың ең оңай жолы йодталған тұзды қолдану болып табылатынын қайталап айтамыз.

Егер йодталған тұзды таба алмасаңыз, йод ерітіндісін қолданыңыз. Бір тамшы йодты бір стақан суға ерітіп, күн сайын

Слайд 30Әрқашан йодталған тұз пайдаланыңыз
Сондай-ақ жас еменнің қабығымен мойын, қалқанша без маңын

күнделікті сүртіп отырған пайдалы. Емен қабығын жіпке тізіп, бездің көлемі кішірейгенше мойынға тағып жүру керек.
Егер қалқанша безі ұлғайған болса, үккіштен өткізілген лимон мен қант немесе қантқа қабығымен қоса үгітілген апельсинді қосып, күніне 3 рет 1 шай қасықтан қабылдап отырса, ем болады.

Алдын алу:

Әрқашан йодталған тұз пайдаланыңызСондай-ақ жас еменнің қабығымен мойын, қалқанша без маңын күнделікті сүртіп отырған пайдалы. Емен қабығын

Слайд 31Йод тапшылығын анықтау
Организмдегі йод мөлшерін анықтаудың қарапайым екі әдісін ұсынамын:
Денеңіздің

кез-келген жеріне йод торшасын жасаңыз,ертеңіне сол жерді тексеріңіз.Ешқандай із қалмаса,сіздің организміңізде йод тапшылығы болуы мүмкін.
Денеңіздің кез-келген жеріне йодты үш сызық сызыңыз.Алғашқысы- жіңішке, екіншісі- орташа ,үшіншісін- жуан етіп сызыңыз.Бір күн өткен соң тексеріңіз.Алғашқы сызықтың ізі қалмаса ,организміңізде йод мөлшері қалыпты деңгейде.
Йод тапшылығын анықтау Организмдегі йод мөлшерін анықтаудың қарапайым екі әдісін ұсынамын: Денеңіздің кез-келген жеріне йод торшасын жасаңыз,ертеңіне

Слайд 32Құрамы йодқа бай тағамдар:
Сарымсақ – 9 мг,
Соя – 8 мг,


Жүзім– 8 мг,
Қызылша – 7 мг,
Қызанақ – 6 мг,
Қой еті- 7,2мг
Сиыр бауыры - 6,3мг
Тауық еті- 6мг
Нан- 5,6мг
Сүтті шоколад- 5,5Г
Құрамы йодқа бай тағамдар:Сарымсақ – 9 мг, Соя – 8 мг, Жүзім– 8 мг,Қызылша – 7 мг,

Слайд 33Картоп – 5 мг,
Сәбіз – 5 мг,
Алма, апельсин- 2

мг;
Тауық жұмырқасында -20мг
Сиыр сүтінде– 16 мг
Картоп – 5 мг, Сәбіз – 5 мг, Алма, апельсин- 2 мг; Тауық жұмырқасында -20мгСиыр сүтінде– 16

Слайд 34Сіз білесіз бе?
Қан құрамындағы йод мөлшері жыл мезгілдеріне қарай өзгеріп отырады:қыркүйек

пен қаңтар аралығында йод мөлшері азаяды,мамыр және маусым айларында қан құрамындағы йод мөлшері шарықтау шегіне жетеді.
Сіз білесіз бе?Қан құрамындағы йод мөлшері жыл мезгілдеріне қарай өзгеріп отырады:қыркүйек пен қаңтар аралығында йод мөлшері азаяды,мамыр

Слайд 35Дені сау ұрпақты өмірге әкелу үшін алдымен ананың денсаулығы қалыпты жағдайда

болуы керек. Өмірге сәби әкелу үлкен дайындықты талап етеді. Йод жетіспеушілігін қалыпқа келтіру мақсатында дәрігер жазып берген дәрілер көмегімен емделіп барып қана бала көтергені дұрыс. Алайда, көпшілігі мұны есінде ұстай бермейді. Халықтың байлығы – дені сау ұрпақ. Демек, аналардың жауапкершілігі зор. Гипотириоз, яғни, йод жетіспеушілігі жүкті әйелдер үшін аса қауіпті. Аурудың асқынуынан сәбидің өлі туылуы да әбден мүмкін. Жалпы, бұл дерттің тартқызар азабы аз емес. Жүйке талшықтары шаршап, адамда әлсіздік пайда болады. Есте сақтау мүмкіндігі азаяды. Кейбір жағдайда жүректің минуттық соғу көлемінің кемуінің арты миокард гипоксиясы ауруымен жалғасып жатады. Көпшілік жағдайда йод тапшылығы қаназдықты тудырады. Ал, аурудың алдын алу үшін құрамында йоды көп өнімдерді күнделікті жеп тұрған пайдалы.

Қорытынды

Дені сау ұрпақты өмірге әкелу үшін алдымен ананың денсаулығы қалыпты жағдайда болуы керек. Өмірге сәби әкелу үлкен

Слайд 36Білім теңіз, мектепті кеме дейміз,
Білім мен тәрбиені егіз дейміз.
Әдебі мен тәлімі

үндесетін ,
Болашаққа жас ұрпақты жетелейміз.
Өмір күрес , жеткізе ме мұратын,
Жеңбедім деп,жеңілдім деп ренжімегін,
Қатысуда бір жеңіс, жан болсаң сен ұғатын.
Білім теңіз, мектепті кеме дейміз,Білім мен тәрбиені егіз дейміз.Әдебі мен тәлімі үндесетін ,Болашаққа жас ұрпақты жетелейміз. Өмір

Слайд 37Назар қойып тыңдағандарыңызға рахмет!!!

Назар қойып тыңдағандарыңызға рахмет!!!

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть