Слайд 1Пән аты: “Кремнийдің химиясы”
Оқытушы: Ерназарова Бағжан
Ерназарқызы
Слайд 2
Оқу тобы: ПДС-16о
Мамандығы: 1232000- “Шыныталшық және шыныдан
жасалған
заттар өндірісі”
Слайд 3Тақырыбы: Шынының
қасиеттері мен түрлері
Слайд 4Сабақтың мақсаты:
Шыны, шынының түрлері мен қасиеттері жайлы оқушылардың білімдерін арттыру. Сабақ
тақырыбын аша отырып, оқушыға шыны өндірісімен, шыны түрлерімен таныстыру. Оқушыларды ғылым негізімен таныстыру, болжам ұсына білуге білімін қалыптастыру, басқа пәндерді үйренудің негізін қамтамасыз ету.
Слайд 7
1. Ауада өздігінен тұтанатын, ұнамсыз иісі бар улы газ?
Слайд 82. Кремнийді металмен қосып қыздырғанда түзіледі?
Слайд 93. Табиғи силикаттарды атаңыздар?
Слайд 104. Кремний қышқылдарының тұздары қалай аталады?
Слайд 115. Ұсақталған тас не мағына береді?
Слайд 126. Цементтің ең көп тараған түрі?
Слайд 148. Бетон латын тілінен қандай мағына береді?
Слайд 159. Бейорганикалық заттардың ең негізгісін атаңыздар?
Слайд 1610. Бейорганикалық байланыстырғыш материалдар?
Слайд 1711. Саз және кремнезем жынысынан, өнеркәсіп қалдықтарынан күйдіру арқылы алынатын материал?
Слайд 1812. Электр пешінде кварц құмын кокспен қанша температурада алады?
Слайд 20Қарапайым шыны
Кремнезем
Кремний карбиді
Кремний оксиді
Кремний фториді
Магний силициді
Кремнийдің электрондық құрылысы
Натрий силикаты
Натрий гидросиликаты
Әктас
Слайд 21Қарапайым шынының химиялық формуласы Na2СО3*СаО*6 SiO2
Кремнезем SiO2
Кремний карбиді SiC
Кремний оксиді SiO2
Кремний
фториді SiF4
Магний силициді Mg2Si
Кремнийдің электрондық құрылысы
3s3 3P3
Натрий силикаты Na2CO3
Натрий гидросиликаты NaНCO3
Әктас СаСО3
Слайд 23Келісемін +
Келісемін+
Келіспеймін -
Келіспеймін -
Келіспеймін-
Келісемін+
келісемін+
Келіспеймін-
Келісемін +
Келісемін .+
Слайд 244) Ізденіс жұмыстарын презентациялау. Құрылыс материалдарын жарнамалау
Слайд 27Тақырыбы: «Шынының қасиеттері мен түрлері»
Шынының құрамы мен құрылысы
Шынының физикалық қасиеттері
Шынының түрлері
Слайд 28 1. Шынылардың құрамы мен құрылысы.
Шыны - бірқатар өзіне
тән қасиеттері бар, бейорганикалық аморфты термопластикалық материал (микроконгломераттар). Құрылысы мен құрамы бойынша ол қышқылдық және негіздік окситтердің химиялық қосылысынан жасалған, қатайған шын ерітінді типті гомогенді изотропты жүйе болып келеді. Шыны құрамына кіретін оксидтерді шартты түрде шыны түзгіштер мен модификаторлар деп бөледі.
Слайд 29 Шынының химиялық құрамын таңдау арқылы оксидтер қоспасын (шикізат материалдарын) — шихтаны
алдын ала дайындайды.
Силикат шынысын алу үшін шихтаны құрамында қажетті оксидтер бар түрлі шикізат материалдарынан дайындайды. Оларға кварц құмы, сода, немесе натрий сульфаты, поташ, ізбестас немесе бор, доломит, пегматит, каолин, дала шпаты және т.б. жатады. Аз мөлшерде шыны сынығын, бояғыштар (мыс, хром, кобальт, марганец және басқа да оксидтер), мөлдірлеткіштер (күшән үшоксиды, селитра және басқалары), тұншықтырғыштарды және т.б. қосады. Соңғы кездерде қалдықтарды да пайдаланады: домна шлактары, құрамында кварц бар материалдар, кальций тетрабораты және т.б. Шикізат материалдарының құрамында әдетте түрлі қоспалар болады, құрамы тұрақсыз болып келеді, сондықтан шыны өндіру кезінде, сонымен қатар шихтаның химиялық құрамын есептегенде осы жағдайларды ескеру қажет.
Слайд 302.Шынының физикалық қасиеттері
Химиялық қасиеттеріне шынының химиялық тұрақтылығы,
яғни әр түрлі бұзушы орта мен реагенттер әсеріне төтеп беру қасиеті жатады. Шыны химиялық төзімді материалдар қатарына жатады. Шынының физикалық қасиеттері: тұтқырлығы, тығыздығы, беріктігі, морт сынғыштығы, қаттылығы, термотұрақтылығы және т.б. Тұтқырлық әр шыны типі үшін белгілі температурада тұрақты болып келеді. Түрлі шыны тығыздығы 2,2 - 6,0 (Мг/м³) арасында болады. Ізбес-натрийлы шыны тығыздығы 2,5, ал хрустальдікі шамамен 3,0 және одан да жоғары.
Шыны беріктігі созғанда үлкен емес — 35 - 90 Мн/м², ал сықққанда — 500 - 2000 Мн/м². Сынғыштық — шынының созылмалы деформациясыз соққының әсерінен сыну қасиеті. Шыны өте морт сынғыш зат, МgО мен Аl2О3 оксидтері сынғыштықты төмендетеді. Қаттылық — шынының оған басқа бір дененің кіруіне қарсы тұру қасиеті. Минералогиялық бағанаға сәйкес шыны қаттылығы 4,5-7,5.
Слайд 313.Кварц шынысы.
Кварц шынысы, балқытылған кварц — таза кремний оксидінен тұратын бір компонентті
шыны, кремноземнын табиғи түрлерін — сутасты, кварц желісі мен кварц құмын, сонымен қатар синтетикалық кремний диоксидін балқыту жолымен алынады.
Өндірістік кварц шынысының екі түрі бар: мөлдір (оптикалық және техникалық) және мөлдір емес. Кварц шынысына мөлдір емес қасиет беретін оның құрамындағы жарықты шашырататын таралған ұсақ газ көпіршіктерінің көп мөлшері (диаметрі 0,03 мкм-ден 0,3 мкм-ге шейін). Біртекті сутасты балқыту арқылы алынатын оптикалық мөлдір кварц шынысының құрамында көзге көрінетін газ көпіршіктері болмайды.
Слайд 33Бекіту сұрақтары.
Шынының қолданылу аясы,
Шыны дегеніміз не?
Шыны түзуші оксидтерді атаңыздар
Кварц шынысы
дегеніміз не?
Өндірістік шынының түрлерін атаңыздар?
Шынының физикалық қасиеттері
Шынының балқу температурасы
Шихтаның қанша градусында силикат түзіледі?
Шыны түрлері атаңыздар?
Оптикалық шыны ерекшелігі неде?
Слайд 351. Шынының бағасы тым арзан болса....
2. Қызылорда қаласында шыны зауыты іске
қосылса....
3. Шыны түрлері шетелге эскпорттала бастаса...
4. Қызылорда облысында шыны өндірісі дами бастаса...
5. Шет мемлекеттен шыны импортталмаса
Слайд 36Мына сөздерден мәтін құрау керек
Витриналық шыны, кварц құмы, қалам
Мозайка, кремнезем, перде
Оптикалық
шыны, шыны талшығы, қағаз
Призмалық шыны
«Қазақстандағы шыны
өндірісінің дамуы»- Реферат