Презентация, доклад по химии на тему Металдар адам физиологиясы мен экологиясында

мен экологиясының
металдармен бірлігі туралы түсінік беру; қоршаған
орта және ондағы өзгерістермен байланыстылығы
туралы ұғым қалыптастыру;
Дамытушылық : экологиялық ахуалдар туралы мәліметтер бере
отырып, металдар тақырыбы бойынша білімдерін
биология пәнімен ұштастыра отырып жетілдіру;
Тәрбиелік: химия мен биология пәндерін кіріктіру арқылы
оқушыға биологиялық - медициналық бағытта
кәсіби бағдар беру, қоршаған ортаны зерттей
отырып, табиғатты тануға, аялауға баулу.

бен арал

"Химиялық элементтердің периодтық жүйесі және атом құрылысы" жазығы

“Көсемдік” өзені

жанатын металл
3.Сары түсті металл
4.Су қыздыратын аппаратпен аттас металл?
5.Сумен өте тез әрекеттесетін металл?
6.Әрі жеңіл, әрі жұмсақ металл?
7.Қиын балқитын металл?
8.Термометрде қолданылатын металл
9.Көз тамырында кездесетін металл?
10 Грек құдайы атына қойылған металл?

ІІ топқа
1. Қиын балқитын металл?
2. Қанның құрамында болатын металл?
3.Ең жеңіл металл
4.Сынықты емдеуде қолданылаты металл?
5.Рентген сәулесінен қорғайтын металл?
6. Миф бойынша Тантал патшаның қызының атымен аталған металл?
7.Химиялық реакцияларды тездететін металл?
8.Мұхит суына ащы дәм беретін металл?
9. Қаңылтыр ретінде қолданылатын металл?
10. Ең ауыр металл?

элементтің ең көп концентрациясы көздің қарашығында жинақталған. Атомның сыртқы қабатының электрондық формуласы 6s2 . Осы элементің атын, таңбасын, рет санын, ұяластарын ата.
2.Солтүстік орхидеясы осы элементке бай топырақта өседі. Сыртқы қабабатының электрондық формуласы 4s2 . Қай элемент? Атын, таңбасын, рет санын, ұяластарын көрсет.
3.Ағзадағы осы элементтің мөлшеріне қарап адамның жынысын анықтауға болады.Әйел адамның ағзасында бұл элементтің мөлшері 2 есе көп. Атомының сыртқы қабатының электорондық формуласы 6s1 . Атын, таңбасын, рет санын көрсет.
4.Бұл элемент жетіспеген жағдайда өсімдіктің бойы өспейді, жемісінің жетілуі тежеледі. Сыртқы қабатының электрондық формуласы 3s2 3p3 Қай элемент? Атын, таңбасын, рет санын көрсет.
5. Райхан гүлінің қызғылт гүл күлтешесі бұл элемент көп болған жағдайда көкке , тіпті қара түске боялуы мүмкін. Бұл элементтің электрондық формуласы 1S2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2. Элементтің периодтық жүйедегі орнын сипатта.
6. Бұл элемент тілдің сілекей безінде жинақталған. Электрондық формуласы: 1s22s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p6 4d10 5s2 5p2.

жануары аконтарийдің қаңқа сүйегі құрамында 47,83%-к_стронций, 34,78% оттек, 17,39 % қүқірт болса, молекулалық формуласы қандай?
2. Сізді құмырсқа шаққанда шаққан жеріңіз құмырсқадан бөлінетін қышқылдың әсерінен ашиды. Ол қышқылдың құрамында:26,09%-көміртек, 4,35%-сутек, 69,50%-оттек болса формуласы қандай?
3. «Бари ботқасы» деп аталатын, асқазанды рентген арқылы тексеруде жегізетінпрепараттың құрамында 58,80% барий 13,73% күкірт, 27,47оттек болатыны белгілі болса, формуласы қандай?
4. Оңтүстік Африка мен Австралияда өсетін бір өсімдік құрамында тұз күйіндегі күшті у болады. Осы өсімдіктің 1 гр жапырағы қойды өлтіреді екен.Удың құрамында:16,38%-фтор,20,69% көміртек,1,73% сутек, 27,58 оттек, 33,62% калий болса, формуласы қандай болады?

Осындай металл алу үшін 10 А ток күшінде электролиз процесін қанша уақыт жүргізу керек?
2.Ас қорыту жүйесінен қан кетуді диагностикалау үшін 50,84 гр таза хром қажет. 100 мин осындай массадағы хром алу үшін хром сульфатының электролизін қандай ток күшінде жүргізу керек?

адамның ағзасында 150 мг мыс болу керек. Мыс ағзаға азық-түлік арылы түседі. Мыс теңіз өнімдерінде, бұршақ тұқымдастарда, капуста, картопта, қалақайда көп болады. 100г қиярда 8,4 мг мыс болады. Ас қорыту жүйесінде ағзаға түскен мыстың 95% сіңіріледі. Қанның құрамында, ағзада 12 - 17% дейін альбуминмен, 10 -15 % амин қышқылымен, 12-14% тасымалдаушы белокпен байланысады. Мыстың ағзаға түсу жиілігі 2-3 мг/күн.
Ағзаға қажеттігі 2 мг.
Тері күйген кезде мыс (ІІ) сульфатының 5% ерітіндісінің мол мөлшерімен дымдайды

МӘТІН-2 МАРГАНЕЦ
Марганец қосылыстары ағзаға негізінен азық-түлік құрамымен түседі. Марганец қара нанда, бидай мен күріштің кебектерінде , сояда, бұршақта, қызылшада (100 г қызылшада 0,65 мг) болады. Өсімдікке Mn2+ -ион түрінде cіңеді. Адам денесінде 2,2-1020 атом Mn болады. Адамның күндік қажеттілігі 5-9 мг. Марганецтің биосіңімділігі үлкен емес 3-5% ғана. Ағзаға түсу жиілігі 5-9 мг/күн ; жетіспеушілік тудыратын мөлшері 1мг/күн, ал зиян тудыратын мөлшері 40мг/күн.
Медицинада жараны жуу үшін калий перманганатының (ω=0.5%, d=1г/мл) еретіндісі қолданылады.

ІҮ гейм “Сен- маған, мен- саған”

есепте:
а) альбуминдегі
ә)аминқышқылындағы
б) тасымалдаушы белоктардағы
2-деңгей:
1. Ағзаның мысқа деген күндік мөлшеріне қажетті қиярдық массасын есепте.
2.Нарзан суында Fe 3+, Al3+ , Cl-,
I- , NO3- , SO42-, SO3 2- иондары бары анықталды. Осы иондардың қайсысы мыстың ағзаға сіңуіне әсер етеді деп ойлайсың? Неге? Себебін түсіндір.
3-деңгей:
1. Сіз өзіңізді аға фармацевт роліне қойыңыз. Көмекшіңізге терінің күйген жерін өңдеуге қажетті мыс (ІІ) сульфатының 5% ерітіндісінен 500 мл дайындауды тапсыруыңыз керек. Осы ерітіндіні қалай дайындау керектігі туралы нұсқауыңызды жазыңыз.

Тапсырма:
1-деңгей:
1. Адам ағзасындағы марганецтің зат мөлшерін есепте.
2.Адамның күндік қажетіне керекті қызылшаның массасын есепте.
2-деңгей:
1. Mn2+ ионының электрондық конфигурациясын жаз.
2.Адам ағзасы өзіне сіңіретін марганецтің массасын есепте.
3-деңгей:
1. Сіздің қолыңызда 10г калий перманганаты бар. Сізге жараны жууға қажетті ерітінді дайындау керек. Осы 10г препараттан, тығыздығы 1г/мл болатын ерітіндінің қандай көлемін дайындауға болатынын анықтаңыз.

бен арал

Жасанды теңіз біздің Қазақстанның тәжірибесінде бар іс-әрекет. Қапшағай теңізі негізінен құм көшкінін тоқтату мақсатында қолдан жасалынған теңіз екені белгілі.
Осы жағдайды ескере келе Талдықорған қаласындағы аккумулятор зауыты маңына, тиісті қашықтықта жасанды теңіз және арал жасалған.
Негізгі мақсат:
-Талдықорған аймағын мүмкіндігінше парниктік эффект тудыратын негізгі газ көмір қышқыл газының мөлшерін азайту;
-Өндіріс пен автокөліктерден бөлінген түтін құрамында болатын тіршілікке зиянды тұман түзетін кейбір металдарды аралдағы өсімдіктер арқылы биоэлементтерге айналдыру;
-экологиялық ахуалдың бір әдісі болып табылатын көгалдандыру ісін жүзеге асыру.
Жасанды теңіз суының пайдасы:
Жасанды теңіз суы әдетте өзен мен көл суынан суық болады. Сондықтан оның көмірқышқыл газын өзіне сіңіру қасиеті бар. Теңіз суында сондай-ақ карбонаттар мен гидрокарбонаттар көп болады. Теңіз суына сіңген көмір қышқыл газы осы карбонаттармен бейтараптанады, әрі заттар ион түрінде жүреді.
Жасанды аралдың пайдасы:
1. Аралдағы өсімдіктер фотосинтез процесіне қатысады, яғни ауадағы көмір қышқыл газының азаюына себеп болады.
2. Жан-жағы сумен қоршалғанөсімдіктер құрылықтағы өсімдіктерге қарағанда өздерінің өсуіне қажетті биоэлементтер мен микроэлементтерге зәру болады. Сондықтан өздеріне қажет биоэлементтерді ауадан алуға, автокөліктен бөлінген қалдық газ тұмандарында болатын элементтерді қорек етуге мәжбүр болады. Сөйтіп ауаны тазалауға қатысады.
3. Өсімдіктер шірігенде олардың бойындағы элементтер жерге сіңіп, аралдың топырағының жылдан жылға құнарлануын, белгілі элементтердің жиналуын тудырады.
Жасанды теңізден шығатын өзеннің қызметі:
Өзен суымен жасанды теңізде жиналған көмір қышқылының біраз мөлшері құрылыққа ағып шығады. Өзен суы құрлықа енген сайын жылына түседі. Ал көмір қышқыл газы жылы судан ауаға бөлінеді. Ол бөлінген газды сіңіру мақсатында өзен бойына жасыл ағаш көптеп егілу қажет

с е м д і к ө з е н і

қашан шықты?
2. Алғаш рет табиғатты қорғау туралы жарлық берген хандар?
3.Атмосфераның ластайтын обьектілер?
4. Отынды жағудың әсерінен ауа қалай ластанады?
5. Автомобильдің ауаға әсері қандай?
6. Қышқыл жаңбыр дегеніміз не?Ол қалай пайда болады?
7. Қаладағы түтін қалай пайда болады? Ол не деп аталады?
8.Жасанды теңіз суының қандай пайдасы бар?
9.Аралдағы жасыл өсімдіктің пайдасы неде?
10.Теңізден құрлыққа қарай ағып жатқан өзеннің қандай пайдасы бар?