Презентация, доклад по химии на тему Химиялық теңдеулер (8 класс)

Содержание

білімділік: оқушыларға сандық есептер шығару әдісін түсіндіріп, есептің негізгі типін шешуге әртүрлі әдіс және тәсілдерді пайдаланып, алгоритмдерді қолдануды үйрету.дамытушылық: оқытылатын ұғымдарды салыстыру, жалпылау, қорытындылауды үйрету, алған білімдерін өз бетінше пайдалана білуге дағдыландыру. тәрбиелілік: пәнге деген ынтасын

Слайд 1

Химиялық теңдеулер
бойынша есептеулер

Химиялық теңдеулер бойынша есептеулер

Слайд 2білімділік: оқушыларға сандық есептер шығару әдісін түсіндіріп, есептің негізгі типін шешуге

әртүрлі әдіс және тәсілдерді пайдаланып, алгоритмдерді қолдануды үйрету.
дамытушылық: оқытылатын ұғымдарды салыстыру, жалпылау, қорытындылауды үйрету, алған білімдерін өз бетінше пайдалана білуге дағдыландыру.
тәрбиелілік: пәнге деген ынтасын арттыру, өз бетімен жұмыс жасауды үйрету.
 

Сабақтың мақсаты

білімділік: оқушыларға сандық есептер шығару әдісін түсіндіріп, есептің негізгі типін шешуге әртүрлі әдіс және тәсілдерді пайдаланып, алгоритмдерді

Слайд 3Химиялық теңдеулер дегеніміз – химиялық реакцияны формулалар мен коэффициенттердің көмегімен өрнектеп

жазу. Химиялық теңдеулердегі формулалардың алдында тұрған коэффициенттер мына төмендегідей мәлімет береді:
молекулалар санын;
заттың моль санын;
газдар үшін газдың көлемін.
Химиялық теңдеулер бойынша есеп шығару зат массасының сақталу заңына негізделген; теңдеулер бойынша бірнеше түрлі есептер шығаруға болады ол есептермен бүгінгі сабақтың барысында танысамыз.

 


Химиялық теңдеулер дегеніміз – химиялық реакцияны формулалар мен коэффициенттердің көмегімен өрнектеп жазу. Химиялық теңдеулердегі формулалардың алдында тұрған

Слайд 4Химиялық теңдеулер бойынша есептеулер
1.Эквиваленттік мөлшерде реакцияға түсетін заттардың біреуінің мөлшері (массасы,

көлемі) бойынша реакция өнімдерінің мөлшерін (массаларын, көлемдерін есептеу және керісінше есептеулер.
2.Реакция өнімдерінің теорияға қарағандағы шығымдарын есептеу.
3. Құрамында белгілі бір қоспасы бар, бастапқы заттардың массалары (көлемдері бойынша реакция өнімдерінің массаларын (көлемдерін) есептеу.
4.Бірнеше тізбектес реакциялардың теңдеулері бойынша жүргізілетін есептеулер.
5.Орын басу реакцияларының теңдеулері бойынша есептеулер.
Химиялық теңдеулер  бойынша есептеулер 1.Эквиваленттік мөлшерде реакцияға түсетін заттардың біреуінің мөлшері (массасы, көлемі) бойынша реакция өнімдерінің

Слайд 5Химиялық реакция теңдеуін қолдана отырып сандық есептерді шығару алгоритмі.
1.Зейін қойып оқып,

есептің мазмұнын дұрыс түсініп алу керек. Мәтінді мұқият оқып шығыңдар.

2. Химиялық реакция теңдеуін құрыңдар.

3.Есептің шартына байланысты сәйкес келетін өлшем бірліктерін формуланың жоғарғы жағына көрсетіңдер.

4. Заттар формулаларының төменгі жағына реакция теңдеуі бойынша табылған сәйкес мәндерді көрсетіңдер.

5. Пропорционалды сәйкестікті құрып және оны шешіңдер.

6. Есептің жауабын жазыңдар.

Химиялық реакция теңдеуін қолдана отырып сандық есептерді шығару алгоритмі. 1.Зейін қойып оқып, есептің мазмұнын дұрыс түсініп алу

Слайд 6Химиялық теңдеулер бойынша жүргізілетін есептеулердің мүмкін болатын варианттарын жалпы түрде қарастырып

көрейік.
Мұндай есептерді шешудің ең оңай жолы мынадай: алдымен қалайда болса, есептің шартында берілген заттың зат мөлшерін тауып алу керек, сонан соң, реакция теңдеуі бойынша қажетті зат мөлшерін табу керек. Оcыдан есептің шартында сұралып отырған шамаларға (масса, көлем, және т.б.) көшу өте оңай:
m = n * M
V = n * Vm
N= n * NA

Химиялық теңдеулер бойынша жүргізілетін есептеулердің мүмкін болатын варианттарын жалпы түрде қарастырып көрейік. Мұндай есептерді шешудің ең оңай

Слайд 7Алгоритм 2. Реакцияға қатысушы заттардың біреуінің массасы белгілі болған жағдайда бөлінген

газдың көлемін есептеу. 1.Мысал
Массасы 40,5 г алюминий күкірт қышқылымен әрекеттескенде, реакция нәтижесінде бөлініп шыққан сутектің (қ.ж.) көлемін есептеңдер.
Алгоритм 2. Реакцияға қатысушы заттардың біреуінің массасы белгілі болған жағдайда бөлінген газдың көлемін есептеу.  1.Мысал Массасы

Слайд 9Берілгені:

n(H2) = 1,5 моль


n(Al) – ?
Шешуі:
x моль

1,5 моль
2Al + 6HCl = 2AlCl3 + 3H2↑
2 моль 3 моль
Пропорция құрамыз:









x = 1 (моль)

Жауабы: n(Al) = 1 моль

2 Мысал Тұз қышқылының алюминиймен реакциясы кезінде 1,5 моль сутек газы бөлініп шықты. Реакцияға қажетті алюминийдің мөлшерін есептеңдер.



Берілгені:n(H2) = 1,5 моль   n(Al) – ?Шешуі:x моль

Слайд 11
Реакция өнімі шығымының үлесі - «этта»
Реакция өнімдерінің
теориялық мүмкіндікке
қарағандағы

шығымын
есептеу

шығым =

mпрактика

mтеорея


* 100%

Реакция өнімі шығымының үлесі   - «этта»Реакция өнімдерінің теориялық мүмкіндіккеқарағандағы шығымынесептеу шығым = mпрактикаmтеорея*

Слайд 12Көптеген химиялық реакциялар соңына дейін жүрмейді.
Органикалық заттар қатысында жүретін реакцияларда көбінесе

бөгде заттар түзіледі.
Гетерогенді реакциялар кезінде заттардың бір бөлігі реакцияға қатыспай қалады.
Химиялық реакциялардың жүруіне құрал – жабдықтарда әсерін тигізеді.
Қосылыстарды дұрыс жабылған герметикалық ыдыстарда жинамау, газтәрізді заттар мөлшерінің азаюына әкеледі.

Неліктен?


Шындығында жүретін химиялық
реакцияларда өнімнің массасы
барлық уақытта есептеудегі массаға
қарағанда үнемі аз болады?

Көптеген химиялық реакциялар соңына дейін жүрмейді.Органикалық заттар қатысында жүретін реакцияларда көбінесе бөгде заттар түзіледі. Гетерогенді реакциялар кезінде

Слайд 13«Өнім шығымы» түсінігіне байланысты есептің үш типі

1.Реакцияға қатысатын бастапқы

заттар мен өнімнің массасы берілген жағдай. Реакциядағы өнім шығымын анықтау.

2. Бастапқы заттың массасы мен реакция өнімінің
шығымы берілген жағдай. Өнімнің массасын анықтау.

3.Өнімнің массасы мен реакция өнімінің шығымы берілген жағдай. Бастапқы заттың массасын анықтау.

«Өнім шығымы» түсінігіне байланысты есептің үш типі 1.Реакцияға қатысатын бастапқы заттар мен өнімнің массасы берілген жағдай. Реакциядағы

Слайд 14

Бірінші типтегі есептерді шығару алгоритмі
(реакция өнімінің шығымын есептеу)
1.Есептің шартын

мұқият оқып шығыңдар.
2. Жазып қойыңдар: «Берілгені» және «Табу керек».
3.Реакция теңдеуін құрыңдар (коэффициент қоюды ұмытпаңдар).
4.Реакция теңдеуі бойынша өнімнің теориялық массасын есептеңдер.
5.Есептің берілген шартына байланысты практикалық массасының теориялық массаға қатынасы бойынша өнімнің массалық үлесін есептеу.

Бірінші типтегі есептерді шығару алгоритмі(реакция өнімінің шығымын есептеу) 1.Есептің шартын мұқият оқып шығыңдар.2. Жазып қойыңдар: «Берілгені»

Слайд 15



4 Мысал Массасы 32,4г мырыш оксиді мен алюминийдің әрекеттесуі

нәтижесінде 24 г мырыш алынды. Реакция өнімінің шығымын есепте.

 
1.Есептің шартын мұқият оқып шығыңдар.

2.«Берілгені» және «Табу керек» деп жазыңдар.

4 Мысал Массасы 32,4г мырыш оксиді мен алюминийдің әрекеттесуі нәтижесінде 24 г мырыш алынды. Реакция

Слайд 16Берілгені: m(ZnO) = 32,4 г mпр(Zn) = 24 г

Табу керек:
шығым(Zn) -

?

Шешуі:

3. Коэффициенттерді қойып, реакция теңдеуін құрыңдар.

3ZnO + 2Al = 3Zn + Al2O3


Берілгені: 			 m(ZnO) = 32,4 г mпр(Zn) = 24 гТабу керек: шығым(Zn) - ? Шешуі:3. Коэффициенттерді қойып,

Слайд 17Берілгені: m(ZnO) = 32,4 г mпр(Zn) = 24 г

Табу керек:
шығым(Zn) -

?

Шешуі:

4.Реакция өнімінің теориялық массасын есепте.

32,4 г
3ZnO + 2Al = 3Zn + Al2O3


?

3 моль

3 моль



(ZnO) =

(Zn) =

m теор(Zn) = .M = 0,4 моль .65г/моль = 26 г

моль

Берілгені: 			 m(ZnO) = 32,4 г mпр(Zn) = 24 гТабу керек: шығым(Zn) - ? Шешуі:4.Реакция өнімінің теориялық

Слайд 19 Есептің шартын мұқият оқып шығыңдар.
«Берілгені» және «Табу керек» деп жазыңдар.
Реакция теңдеуін

құрыңдар (коэффициенттерін қоюды ұмытпаңдар).
Химиялық реакцияның теңдеуі бойынша теориялық массаны есептеңдер.
Кері формуланы қолдана отырып реакция өнімінің практикалық массасын есептеңдер.

Екінші типтегі есептерді шығару алгоритмі
(реакция өнімінің шығымын есептеу)
(«реакция өнімінің массасы» (практикалық)
анықтау)

 Есептің шартын мұқият оқып шығыңдар.«Берілгені» және «Табу керек» деп жазыңдар.Реакция теңдеуін құрыңдар (коэффициенттерін қоюды ұмытпаңдар).Химиялық реакцияның теңдеуі

Слайд 20 5. Мысал Егер теориямен салыстырғанда реакцияның шығымы 92% болса,

массасы 23,4 г алюминий гидроксидінен алынған алюминий оксидінің массасын есептеңдер.


Берілгені: Табу керек: m (Al(OH)3)= 23,4 г
шығ (Al2O3) = 92%

Табу керек:
m пр (Al2O3) - ?



1. Есептің шартын мұқият оқып шығыңдар.

2. «Берілгені» және «Табу керек» деп жазыңдар.


5. Мысал Егер теориямен салыстырғанда реакцияның шығымы 92% болса,  массасы 23,4 г алюминий гидроксидінен алынған

Слайд 224. Реакцияның өнімінің теориялық массасын есептеңдер.

Шешуі:
2Al(OH)3 = Al2O3 +3H2O
23,4 г
х
2

моль

1 моль

Теңдеу бойынша:

n(Al2O3) = ½ n(Al(OH)3= ½ =

m (Al(OH)3)

M (Al(OH)3)

23,4 г

78 г /моль


= 0,15 моль

mтеор. (Al2O3) = n M = 0,15 моль 102 г/моль = 15,3 г


4. Реакцияның өнімінің теориялық массасын есептеңдер.Шешуі:2Al(OH)3 = Al2O3 +3H2O 23,4 гх2 моль 1 моль Теңдеу бойынша: n(Al2O3)

Слайд 235) Кері формуланы қолдана отырып, реакция өнімінің практикалық массасын есептеңдер (теориялық

массаны шығымға көбейтіңдер)

?

Шешуі:

2Al(OH)3 = Al2O3 +3H2O

23,4 г

х?

2 моль

1 моль

Теңдеу бойынша:

n(Al2O3) = ½ n(Al(OH)3= ½ =

m (Al(OH)3)

M (Al(OH)3)

23,4 г

78 г /моль


= 0,15 моль

mтеор. (Al2O3) = n M = 0,15 моль * 102 г/моль = 15,3 г

m пр.(Al2O3) = 15,3 г * 0,92 = 14 г

Жауабы: 14 грамм


5) Кері формуланы қолдана отырып, реакция өнімінің практикалық массасын есептеңдер (теориялық массаны шығымға көбейтіңдер)? Шешуі:2Al(OH)3 = Al2O3

Слайд 251. Есептің шартын мұқият оқып шығыңдар.

6.Мысал Темірдің (ІІІ) оксидіне көміртегінің

(ІІ) оксидімен әсер ету арқылы массасы 11,2 г темір алынды. Егер теориямен салыстырғанда реакцияның шығымы 80% құрайтын болса, жұмсалған темірдің (ІІІ) оксидінің массасын есептеңдер.

2. «Берілгені» және «Табу керек» деп жазу қажет.

Берілгені:
m пр (Fe) = 11,2 г
шығ (Fe) = 80%
Табу керек:
m (Fe2O3) - ?

Шешуі:

1. Есептің шартын мұқият оқып шығыңдар. 6.Мысал Темірдің (ІІІ) оксидіне көміртегінің (ІІ) оксидімен әсер ету арқылы массасы

Слайд 263. Реакция теңдеуін құрыңдар (коэффициенттерін қоюды ұмытпаңдар).
Берілгені:
m пр (Fe) = 11,2

г
шығ (Fe) = 80%
Табу керек:
m (Fe2O3) - ?

Шешуі:

Fe2O3 + 3CO = 2Fe + 3CO2

3. Реакция теңдеуін құрыңдар (коэффициенттерін қоюды ұмытпаңдар).Берілгені:m пр (Fe) = 11,2 г шығ (Fe) = 80% Табу

Слайд 274. Кері формуланы қолдана отырып, (m пр / шығ) реакция

өнімінің теориялық массасын есептеңдер

Берілгені:
m пр (Fe) = 11,2 г
шығ (Fe) = 80%
Табу керек:
m (Fe2O3) - ?

Шешуі:

Fe2O3 + 3CO = 2Fe + 3CO2

mтеор = = =14 г

mпр (Fe)

шығ(Fe)

11,2 г

0, 8

4. Кері формуланы қолдана отырып, (m пр /  шығ) реакция өнімінің теориялық массасын есептеңдер Берілгені:m пр

Слайд 29


Құрамында белгілі бір қоспасы бар, бастапқы заттардың массалары (көлемдері бойынша реакция

өнімдерінің массаларын (көлемдерін) есептеу.

7. Мысал
Құрамында 10% жанбайтын қоспасы бар 20 г көмір жанғанда неше литр
(қ.ж.) көмірқышқыл газы бөлінеді?


Бер:


W(қоспа) = 10%
m (C) = 20 г

шешуі

С+ О2 = CO2

Массалық үлесі бойынша реакцияға түсетін таза заттың массасын есептеу:
100% - 10 % = 90% (С)


*100%

Құрамында белгілі бір қоспасы бар, бастапқы заттардың массалары (көлемдері бойынша реакция өнімдерінің массаларын (көлемдерін) есептеу.7. МысалҚұрамында 10%

Слайд 30m зат

m
Реакция теңдеуі бойынша бөлінген газдың көлемін есептейміз:

V = 1,5

* 22,4 = 33,6 л

Жауабы:V(CO2) = 33,6 л

m зат mРеакция теңдеуі бойынша бөлінген газдың көлемін есептейміз:V = 1,5 * 22,4 = 33,6 л Жауабы:V(CO2)

Слайд 31Әрекеттесуші заттардың біреуі артық мөлшерде
алынғанда түзілген заттың массасын есептеу.
8.Мысал
Массасы 15г

калий гидроксиді бар ерітінді мен массасы 30г алюминий хлориді бар ерітіндіні араластырғанда неше грамм алюминий гидроксиді түзіледі.

Бер: AlCl3 + 3KOH = Al(OH)3 + 3KCl
m (AlCl3) = 30 г
m(KOH) = 15 г
Табу керек: m(AlOH)3 - ?

Әрекеттесуші заттардың біреуі артық мөлшерде алынғанда түзілген заттың массасын есептеу.8.МысалМассасы 15г калий гидроксиді бар ерітінді мен массасы

Слайд 332.Олай болса, калий гидроксиді аз мөлшерде берілген 0,88 ˂ 0,22, ол

реакцияда толығымен жұмсалады. Енді реакция нәтижесінде түзілген заттың массасын есептейміз: m (Al(OH)3 = v * M m (Al(OH)3 = 0,089 * 78 = 6,9 г (Al(OH)3) Жауабы: m (Al(OH)3 = 6,9 г
2.Олай болса, калий гидроксиді аз мөлшерде берілген 0,88 ˂ 0,22, ол реакцияда толығымен жұмсалады. Енді реакция нәтижесінде

Слайд 34Тіркес теңдеулер бойынша есептер
Көптеген химиялық процестер бірнеше сатыда жүреді. Өндірістік тақырыптарға

есеп шығарғанда қосылыстар кластарының арасындағы генетикалық байланысты саналы түрде қолдана отырып, уақыттарыныңызды ұтымды пайдалана аласыздар.

9.Мысал
Құрамында 37% фосфор ангидриді бар 0,5 т фосфориттен тығыздығы 1,526 г/мл, массалық үлесі 70% болатын қанша фосфор қышқылын алуға болады?
 
w (P2O5) = 37%
m (Ca3(PO4)2 = 0,5 т
p(H3PO4) = 1,526 г/мл
w (Н3PO4) = 70%
т/к: V(H3PO4) =?




Тіркес теңдеулер бойынша есептерКөптеген химиялық процестер бірнеше сатыда жүреді. Өндірістік тақырыптарға есеп шығарғанда қосылыстар кластарының арасындағы генетикалық

Слайд 35Ca3(PO4)2 + 3SiO2 + 5C = 3CaSiO3 + 2P + 5CO 4P

+ 5O2= 2P2O5 P2O5 + 3H2O = 2H3PO4 Ca3(PO4)2 → 2P → P2O5 → 2H3PO4

Осы тізбектен бастапқы шикізаттан соңғы өнімге дейінгі есептеулерді жүргіземіз:

Ca3(PO4)2 → P2O5

Ca3(PO4)2 + 3SiO2 + 5C = 3CaSiO3 + 2P + 5CO 4P + 5O2= 2P2O5 P2O5 +

Слайд 38V=
Жауабы: (Н3РО4) = 239,12 мл
 

V= Жауабы: (Н3РО4) = 239,12 мл 

Слайд 3910. Мысал

10. Мысал

Слайд 41Үй тапсырмасы:
1 есеп
Массалық үлесі 66% -дық тығыздығы 1,403 г/мл

көлемі
1000 л азот қышқылын алу үшін қанша ауа керек. (

= 78%).


2 есеп

Екі валентті металл оксидінің эквиваленттік массасы 39,77 г болса, көлемі 5,6 л (қ.ж.) сутегімен әрекеттесетін массасын есептеңдер.

3 есеп

Массасы 20 г көмір жанғанда 33,6 л (қ.ж.) газ түзілетін болса, көмірдің тазалығы қандай?

Үй тапсырмасы: 1 есеп  Массалық үлесі 66% -дық тығыздығы 1,403 г/мл көлемі 1000 л азот қышқылын

Слайд 42Қолданылған әдебиеттер


2.М.Б.Усманова, К.Н.Сақариянова. Химия Сандық есептер шығару әдістемесі.
3.

Ковальчукова О.В., “Учись решать задачи по химии”, М.: “Поматур”, 2002.
4.Қ. Бекишев. Химия есептері.- Алматы: РБК, 1998
5. Шамова М.О., “Учимся решать расчетные задачи по химии”, М.: “Школа – Пресс” 1999.

1.Ерыгин Д.П., Шишкин Е.А. Методика решения задач по химии М. Просвещение, 1989;

Қолданылған әдебиеттер   2.М.Б.Усманова, К.Н.Сақариянова. Химия Сандық есептер  шығару әдістемесі.3. Ковальчукова О.В., “Учись решать задачи

Слайд 43Өзін өзі бағалау парағы:

Өзін өзі бағалау парағы:

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть