Презентация, доклад Көміртек 10 сынып

аллотропиялық түр өзгерістерімен таныстыру. Көміртектің периодтық кестеде орналасуы, оның физикалық,химиялық қасиеттері, қолданылуы туралы толық мәлімет беру.
2.Тәрбиелік:Оқушыларды табиғат пен өнердегі сұлулықты түсінуге тәрбиелеу, мамандыққа бағдарлау.
3.Дамытушылық:Жеке тұлғаны, жалпы қабілеттілікті,танымдық қызығушылықты дамыту.

табиғатта таралуын біледі.

2.Мағынаны тану.
/жұппен және топпен жұмыс\
I топ «бор»
II топ «графит»
III топ «алмаз»
б/Қызықты тәжірибелер.
3.Ой толғаныс.
Деңгейлік тапсырмалар
а/Есептер келді.
б/Тест тапсырмалары
с/ Үлестірме қағазбен жұмыс жасау.
4.Қорытындыы.
а/Экологияны қорғау. /эссе жазу/

кіргендіктен,
б/тас көмір,шымтезек,мұнай құрамында болғандықтан
в/әктас,бор,мәрмәр құрамына кіргендіктен.
2.Мақалды аяқта:
а/Тат темір жейді,от ---- жейді.
б/Темір кессең қысқа кес,ұзартуға оңай,
---- кессең ұзын кес,қысқартуға оңай.
Жіп-жіңішке денесі, Ортасында шегесі. (............)
Жазу жазып жалықпаған, Жаза-жаза арықтаған. (…)
 Кейде тас тіледі, мықты боп болаттан да, Кейде жұмсақ қолға алсаң, қалар таңба, Барма элемент осындай табиғатта, Аташы тағы ойланып ұзақ таңға. (…..- ……)

“көміртегі”деген атауды аудармашы Р.Бөкейханов пайдаланды.
Көміртек жан-жануардың,өсімдіктің негізгі денесін құрайды,оның миллионнан астам химиялық қосылыстары бар.Периодтық система-
дағы басқа элементтер қосылыстары 100 мың ғана.Көміртек-көмір,күйе түрінде өте ерте заманнан белгілі,жер қыртысындағы жалпы мөлшері-0,1

латын сөзінен шыққан

Физикалық қасиеті

Көміртектің аллотропиялық
түр өзгерістері

алмаз

графит

көмір

зат. 2.105 атм.қысымда және бөлме температурасында бакминстерфуллерен алмазға айналады. 8000С температурада С60 фуллерен газға айналады , С60 молекуласы газ күйінде 18000-қа дейін болады.
1992 жылы фуллерен табиғатта кездесетін шунгит (аморфты көміртек) минералының құрамынан табылды, бұл минералдың аты Карелиядағы Шуньга поселкесінің атымен аталған. Бұл минералдың құрамында фуллереннің бар екенін осы уақытқа дейін байқамау оның өте аз мөлшері себеп болған сияқты, ол бар-жоғы 0,001% қана.С60,С70,С84

ЕРІГЕН СИЯ МОЛЕКУЛАЛАРЫН КӨМІР СІҢІРІП АЛАДЫ. МҰНДА:КӨМІР-АДСОРБЕНТ,СИЯ-АДСОРБАТ/

2СО
Металдарды тотықсыздандырады
С + СuO → CO + Cu

Металдармен, сутегімен
3С + 4Аl → Al4С3 (карбиды)

С + 2H2 → CH4

1) Сумен әрекеттескенде газдар коспасы (су газы) бөлінеді:
С + Н2О = CO + Н2 (су газы - бағалы отын)
Алынған газдардың екеуі жанғыш болғандықтан жылу көбірек белінеді. Сондықтан көмірді жаққанда сулау қажет.
2) Концентрлі күкірт және азот қышқылдарымен әрекеттескенде тотығады:
С + 4HNО3(конц)=СО2+4NO2+2Н2O
3) С+ 2H2SО4(конц) = СО2+2SO2+2Н2O

2) Хлормен әрекеттескенде көміртек тек жарықәрекеттескенде көміртек тек жарық сәулесінің әсерінен төрт хлорлы көміртек түзіледі:
С + 2Cl2= CCl4 (бағалы еріткіш) өрт сөндіруде қолданылады.

метан алуға болады?
2. Массасы 7,4 грамм кальций гидроксиді қанша көлем көмірқышқыл газымен әреккеттеседі?
3. Массасы 88 грамм көмірқышқыл газында қанша көмір бар?
4. Айналымды іске асыру
С→СО→СО2→Nа2СО3→ СаСО3→СаСІ2
Білімімізді тексерейік.
Тест тапсырмалары.

Б.көміртек В.қалайы
2.Алмаздан қандай қымбат тас алынады?
А.изумруд Ә.ақық Б.бриллиант В.маржан
3.Алмазды ауа қатыстырмай неше градуста қыздырса,графитке айналады?
А.500С Ә.400С Б.1000С В.300С
4.Иіс тию қай газдың әсерінен болады?
А.СО Ә.СО Б.СН В.Н
5.Тас көмір неден пайда болған?
А.жануар қалдықтары Ә.өсімдік қалдықтары
Б.табиғи газ В.тау жыныстары
6.Кейде тас көмір кендерінде метан жиналып қалады.Бұл газ шахтада жиналса,қалай әсер етеді?
А.әсер етпейді Ә.қауіпті жарылыс береді
Б.көмірдің сапасын арттырады В.белгісіз

сенбейсің бе?
(берілген сұрақтарға “иә” немесе “жоқ” деген
сұрақтармен жауап беру керек)

№2. «Экологияны қорғау»
тақырыбына ой толғаныс.
/Эссе жазу/

“эс”

Сенесің бе, сенбейсіңбе, - көміртек латынның
“карбениум” деген сөзі

Сенесің бе, сенбейсіңбе, - алмаз көміртектің
түр өзгерісі

Сенесің бе, сенбейсіңбе, - көміртектің
атомдық массасы 15

Сенесің бе, сенбейсіңбе, - периодтық кестеде
көміртек үшінші қатарда тұр.