Презентация, доклад на тему Химиядан презентация тақырыбы Фосфор және оның қосылыстары(9 сынып)

Физикалық қасиеттері ;
Алынуы ;
Химилық қасиеттері ;
Қолданылуы;
Қосылыстары;
Білімдерін тиянақтау;
Есептер;

дәрежесі + 5.
Атомдағы электрондардың орналасуы
+15P)2е )8е)5е
Электрондық формуласы:1s2 2s2 2p6 3s2 2p3

және апатитте кальций фосфаты Ca3(PO4)2түрінде болады.Қазақстанда Жамбыл облсындағы Қаратау маңында фосфорит кенінің мол қоры бар екені 1935 жылдан белгілі.Қазір Қаратау бассейні негізінде ”Жаңатас байыту комбинаты” жұмыс істейді.Ақтөбе облыснда фосфорит кен орын игеру жоспарланып отыр.Осы кен орындары негізінде фосфорды өңдейтін зауыттар Таразда,Шымкентте және Ақтөбеде бар.

жетіспесе өсімдіктің өсуі баяулайды.Өсімдік фосфорды топырақтан алады,дәніне,сабағына жинап адамға,жануарға азық болады.Сөйтіп,топырақтың фосфоры азаяды,сондықтан топыраққа фосфор тыңайтқыштарын:суперфосфат,преципитет шашады.Оларды өсімдік тамыры арқылы сіңіріп жасушаларында жинайды.

өзгерісін түзеді.Оның маңыздылары ақ және қызыл фосфор.Ақ фосфор улы және тез тұтанатын болғандықтан аса ұқыптылықты қажет етеді.Оның буымен демалуға болмайды.Ақ фосфорды шыны ыдыста су астында сыртынан құм салынған металл банкаға орналастырып сақтайды.Ақ фосфор ауасыз кеңістікте қыздырғанда қызыл фосфорға ,ал жоғары қысымда қара фосфорға айналады.Қара фосфор аз кездеседі

г/cм3
2.Қараңғыда жарқырайды.
3.Кәдімгі жағдайда 30- 40ºC температурада ауадағы оттекпен тотығады.
4.От алғыш қауіптілігіне байланысты су астында сақтайды.
5.Суда ерімейді,(CS2)күкірткөміртекте ериді.
6.Өте қауіпті,улы.
7.44ºCта балқиды,280ºCта қайнайды.

1.Аморфты зат,кристалды емес,тығыздығы2,20 г/см3
2.Қараңғыда жарқырамайды.
3.Ауадағы оттекпен 260ºC- та тотығады.
4.Отқа қауіпті емес.Қыздырғанда от алады.
5.Суда да,күкірт көміртекте (CS2)де ерімейді.
6,Улы емес.
7.400ºC-та балқиды

мен C қосып қыздырады.Бөлінген фосфордың буын су астында ақ фосфор түрінде бөліп алады.Реакция теңдеуі
2Ca3(PO4)2+6SiO2+10C=P4+6CaSiO3+10CO
Бөлініп шыққан фосфор буы салқындатылып , қатты
куйге аударылған фосфор, судың астына жиналады

белсенді бейметалдармен реакцияға түседі.
1.Фосфор оттекте жанып,пентаоксид түзеді:
4Pº+5Oº2 =2P2O5
2.Фосфор металдармен фосфоридтер түзе әрекеттеседі.
3Caº+2Pº=Ca3 P2 Кальций фосфиді
3Znº+2Pº=Zn 3 P 2 Мырыш фосфиді

әрекеттесіп,фосфин түзеді.
2P+3H2=2PH3
5.Күрделі заттармен әрекеттесуі.
5KClO3+6P=3P2O5+5KCl
Шырпының басын қорапқа үйкегенде,қызыл фосфор бертолле тұзынан от алып,тез тұтанады.

Жарылғыш заттар алу үшін (ақ фосфор)

улы химикаттар алу үшін

оны газдар мен сұйықтарды ылғалдан құрғату үшін қолданады.P2O5 қышқылды қасит көрсетіп,сумен,сілтілермен және негіздік оксидтермен реакцияға түседі.
Фосфор қышқылы.Сумен фосфор P2O5 әрекеттескенде,судың мөлшеріне қарай әртүрлі фосфор қышқылдары түзіледі.
P2O5+H2O=2HPO3 Метафосфор қышқылы
P205+2H2O=H4P2O7 Дифосфор қышқылы
P2O5+3H2O=2H3PO4 Ортофосфор қышқылы
Фосфор қышқылдарының ішіндегі аса маңыздысы,ортофосфор қышқылы H3PO4,оны көбіне фосфор қышқылы деп те атайды.

қатарына жатады.
Алынуы.Лабораторияда P205-ке су қосып,фосфор қышқылын алуға болады:
P2O5+3H2O=2H3PO4
Өнеркәсіпте кальций фосфатына күкірт қышқылын қосып қыздыру арқылы алады.
Ca3(PO4)2+3H2SO4=3CaSO4 +2H3PO4
Фосфор қышқылы суда ерігенде,сатылап диссоцияцияланады:
H3PO4 H++H2PO-4 Дигидрофосфат ион
H2PO4- H++HPO-24 Гидрофосфат ион
HPO-24 H++PO-34 Фосфат ион

емес.
3.Фосфор ...... элементі.
4.Фосфордың сутегімен қосылысы ...... деп аталады.
5.Фосфор қышқылының тұздары.......деп аталады.

қажет болатынын есептеңдер.
2.Массасы 12,4г фосфордан фосфор v оксидінің неше грамы түзілетінін табындар.
3.Массасы 34,5г бертолле тұзы фосфордың қанша зат мөлшерімен әрекеттесе алады?

x л
4Р + 5 O2 = 2P2O5
4моль 5моль
31г/моль 22,4г/моль
124 г 112л
124г ----------------112л
3,1г-----------------x л
х= 3,1* 112\ 124=2,8л

Жауабы: V( O) = 2,8л

xг
4Р + 5 O2 = 2P2O5
124 г 220г
12,4г ----------------хг
124г-----------------220г
х= 12,4* 220\ 124=22г

Жауабы: m (Р2O5)=22г

xмоль
5KClO3 + 6P=3P2O5+5KCI
314,5 г 6моль
34,5г ----------------хмоль
314,5г-----------------6моль
х= 34,5* 6\ 314.5=0.6моль

Жауабы: V (P) =0,6моль