Презентация, доклад на тему Ашық сабақ Тақырыбы: Альдегидтер

Содержание

Сабақтың мақсаты: а) Білімділігі: Карбонилді қосылыстар. Карбонил тобы. Альдегидтер мен кетондар және карбонил тобының құрылысы, қосылу, тотығу, орынбасу, полимерлену, поликонденсациялану реакциясы туралы түсініктерін тереңдетуб) Дамытушылығы: Карбонил тобының құрылысын, ондағы химиялық байланыс (π – байланыс) туралы білімін

Слайд 1Альдегидтер. Кетондар
Мақсұт Қаламқас Абылқызы
Ақтөбе қаласы Ойыл ауданы
Қаратал ауылы

Альдегидтер. Кетондар Мақсұт Қаламқас АбылқызыАқтөбе қаласы Ойыл ауданыҚаратал ауылы

Слайд 2Сабақтың мақсаты: а) Білімділігі: Карбонилді қосылыстар. Карбонил тобы. Альдегидтер мен кетондар және

карбонил тобының құрылысы, қосылу, тотығу, орынбасу, полимерлену, поликонденсациялану реакциясы туралы түсініктерін тереңдету
б) Дамытушылығы: Карбонил тобының құрылысын, ондағы химиялық байланыс (π – байланыс) туралы білімін дамыту.
в) Тәрбиелілігі: Салыстыруға, өздік пікір айтуға тәрбиелеу. Альдегидтердің тұрмыста алатын орнын маңызын түсіндіру, қоршаған ортаға, табиғатқа жауапкершілікке тәрбиелеу.


Сабақтың мақсаты: а) Білімділігі: Карбонилді қосылыстар. Карбонил тобы. Альдегидтер мен кетондар және карбонил тобының құрылысы, қосылу, тотығу,

Слайд 3В) Альдегид тобы
Б) Карбонил
Ә) Гидроксил
– ОН
Функционалдық топтарды сәйкестендіріңдер

– С –
‖
О

А) Карбоксил

4)

1)

3)

2)

В) Альдегид тобыБ) КарбонилӘ) Гидроксил– ОН Функционалдық топтарды сәйкестендіріңдер – С –

Слайд 4Карбонил тобы
Альдегидтер мен кетондар құрамында >С=О карбонил тобы болады. Альдегидтерде

карбонил тобы бір радикалмен және сутек атомымен, ал кетонда карбонил тобы екі радикалмен байланысқан.


CnH2nO

Альдегидтер

Кетондар

Жалпы формуласы

– С –
‖
О

Альдегид тобы

Карбонил тобы Альдегидтер мен кетондар құрамында >С=О карбонил тобы болады. Альдегидтерде карбонил тобы бір радикалмен және сутек

Слайд 5Пропион альдегиді
Акролеин альдегиді
Бензальдегид

Пропион альдегидіАкролеин альдегидіБензальдегид

Слайд 6Метаналь молекуласының шарөзекті және масштабты модельдері
Метаналь
Ацетонның (диметилкетон) молекуласының шарөзекті және масштабты

модельдері

Ацетон (диметилкетон
немесе пропанон)

Молекуланың моделі

Метаналь молекуласының шарөзекті және масштабты модельдеріМетанальАцетонның (диметилкетон) молекуласының шарөзекті және масштабты модельдеріАцетон (диметилкетон немесе пропанон) Молекуланың моделі

Слайд 7Атаулары – халықаралық атаулар жүйесі бойынша көмірсутектің атына – аль деген

жалғау қосып атайды.

3,4

-

диметилпентан

аль

3-метилбутаналь

Өзің оқып көр:

1

2

3

4

5

Атаулары – халықаралық атаулар жүйесі бойынша көмірсутектің атына – аль деген жалғау қосып атайды. 3,4-диметилпентаналь3-метилбутанальӨзің оқып көр:12345

Слайд 8Тривиальді атау бойынша альдегидтерді өздері тотыққанда түзілетін қышқылдардың атымен атайды.
1)

Н – СОН

2) СН3 – СОН

3) СН3 – СН2 – СОН

4) СН3 – СН2 – СН2– СОН

5) СН3 – СН2 –СН2 – СН2 – СОН

6) (СН3) 2СО

Құмырсқа альдегиді

Сірке альдегиді

Пропион альдегиді

Май альдегиді

Валериан альдегиді

Диметилкетон немесе пропанон, ацетон

Тривиальді атау бойынша альдегидтерді өздері тотыққанда түзілетін қышқылдардың атымен атайды. 1) Н – СОН 2)

Слайд 9Кетондарды – халықаралық атау бойынша карбонил тобының орнын көрсетіп, көмірсутектің атына

–он деген жалғау қосып атайды.

4

3

2

1

Бутанон-2

Кетондарды карбонил тобымен байланысқан радикалдардың атымен атайды.

метилэтилкетон

Кетондарды – халықаралық атау бойынша карбонил тобының орнын көрсетіп, көмірсутектің атына –он деген жалғау қосып атайды. 4321Бутанон-2Кетондарды

Слайд 10Альдегидтердің изомерленуі
1. Көмірсутек қаңқасының құрылысына байланысты
Бутаналь
2-метилпропаналь
Бутанон-2
2. Класаралық изомерлену

Альдегидтердің изомерленуі1. Көмірсутек қаңқасының құрылысына байланыстыБутаналь2-метилпропанальБутанон-22. Класаралық изомерлену

Слайд 11Кетондардың изомерленуі көміртек радикалының құрылысына және карбонил тобының орнына байланысты болады
Пентанон-2

(метилпропилкетон)

Пентанон-3 (диэтилкетон)

Кетондардың изомерленуі

Кетондардың изомерленуі көміртек радикалының құрылысына және карбонил тобының орнына байланысты болады Пентанон-2 (метилпропилкетон)Пентанон-3 (диэтилкетон)Кетондардың изомерленуі

Слайд 12Карбонил тобының құрылысы
Карбонил тобындағы көміртек атомы sp2-гибридтенген. Онымен байланысқан атомдар бір

жазықтықта жатады.

Арасындағы бұрышы 1200. Карбонил тобының қос байланысы алкендердегі сияқты бір σ (сигма) және бір π-байланыстан тұрады. Бұндағы қос байланыс электртерістігі әртүрлі атомдар арасында түзілген. Карбонил тобындағы электрон тығыздығы электр терістігі жоғары оттекке қарай ығысқан. Сондықтан полюстену пайда болады.

Карбонил тобының құрылысыКарбонил тобындағы көміртек атомы sp2-гибридтенген. Онымен байланысқан атомдар бір жазықтықта жатады. Арасындағы бұрышы 1200. Карбонил

Слайд 13Алынуы:
1.А) Өнеркәсіпте альдегидтерді ауадағы оттекпен көмірсутектерді тотықтырып алады.
Құмырсқа альдегиді
Б) Этиленді

тотықтырып сірке альдегидін алады.

Сірке альдегиді

Метан

Алынуы:1.А) Өнеркәсіпте альдегидтерді ауадағы оттекпен көмірсутектерді тотықтырып алады. Құмырсқа альдегидіБ) Этиленді тотықтырып сірке альдегидін алады. Сірке альдегидіМетан

Слайд 14 Б) Екіншілік спирттерді тотықтырғанда, кетондар түзіледі.
«Альдегид» деген атау «алкагольді

дегидрлеу» дегеннен шыққан.

[O]

Пропанол-2

пропанон (ацетон)

Алынуы:

[O]

Б) Екіншілік спирттерді тотықтырғанда, кетондар түзіледі. «Альдегид» деген атау «алкагольді дегидрлеу» дегеннен шыққан. [O]Пропанол-2пропанон (ацетон)Алынуы:[O]

Слайд 15Алынуы:
3.Спирттерді дегидрлеу арқылы алу
С2Н5ОН → СН3СНО + Н2↑
М. Г. Кучеров 1881жылы ацетиленнен

ацетальдегидті алуды ашты. Бұл әдіс өнеркәсіпте ацетальдегид алу үшін қолданып келді. Соңғы уақытта өршіткі ретінде зиянды сынап тұзы қолданылатындықтан бұл әдіспен алынбайды.
Алынуы:3.Спирттерді дегидрлеу арқылы алу С2Н5ОН → СН3СНО + Н2↑М. Г. Кучеров 1881жылы ацетиленнен ацетальдегидті алуды ашты. Бұл әдіс өнеркәсіпте

Слайд 16Ацетилен гомологтары, мысалы, пропинді гидратациялағанда кетон (ацетон) түзіледі, су Марковников ережесі

бойынша қосылады:

Алынуы:

Ацетилен гомологтары, мысалы, пропинді гидратациялағанда кетон (ацетон) түзіледі, су Марковников ережесі бойынша қосылады:Алынуы:

Слайд 176. Метанолды катализдік тотықтыру арқылы құмырсқа альдегиді алынады.
СН3ОН + CuO →

H – COH + Cu↓ + H2O

Метанол Қара түсті альдегид қызыл түсті

5. Альдегидтерді көмірсутектердің галоген атомдары бір көміртекте орналасқан дигалоген туындыларын гидролиздеп алуға болады:

Алынуы:

6. Метанолды катализдік тотықтыру арқылы құмырсқа альдегиді алынады. СН3ОН + CuO → H – COH + Cu↓ +

Слайд 18Альдегидтер тыныс жолдарын, көз қабықшаларын тітіркендіреді, жүйке жүйесіне зиянды әсерін тигізеді.
Физикалық

қасиеттері

1) Н – СОН

Газ

2) С2– С5

Сұйық

3) С5 – жоғарығылары

Қатты

Молекулалық массасы өскен сайын t балқу< tқайнау

С1 — С8-ге дейін өткір иісті болады.

Суда ерігіштіктері де біртіндеп радикалдағы көміртектің саны артқан сайын кемиді.

Альдегидтер тыныс жолдарын, көз қабықшаларын тітіркендіреді, жүйке жүйесіне зиянды әсерін тигізеді.Физикалық қасиеттері 1) Н – СОН

Слайд 19Химиялық қасиеттері
1. Қосылу реакциясы
Этаналь
Этанол
Қос байланысқа сутектің қосылуы. Альдегидтер мен кетондар карбонил

тобының қос байланысы бойынша металл катализаторлар (Ni, Pt.) қатысында сутекті қосып алып, тотықсызданады. Реакция нәтижесінде альдегидтер біріншілік спиртке, ал кетондар екіншілік спиртке айналады.
Химиялық қасиеттері1. Қосылу реакциясыЭтанальЭтанолҚос байланысқа сутектің қосылуы. Альдегидтер мен кетондар карбонил тобының қос байланысы бойынша металл катализаторлар

Слайд 20Химиялық қасиеттері
2. Тотығу реакциясы
Этаналь
Сірке қышқылы
Альдегидтер тотыққанда, сәйкес карбон қышқылдарына айналады:

Химиялық қасиеттері2. Тотығу реакциясыЭтанальСірке қышқылыАльдегидтер тотыққанда, сәйкес карбон қышқылдарына айналады:

Слайд 21Күміс оксидінің аммиактағы ерітіндісімен альдегидерді тотықтырғанда, күміс металл түрінде белініп, ыдыстың

қабырғасына жабысады. Бұл реакция күміс-айна реакциясы деп аталады:

Бұл рекцияны альдегидтерді анықтау үшін сапалық реакция ретінде пайдаланады.
Кетондарда мұндай реакция жүрмейді. Бұл альдегидтердің кетондардан өзгеше қасиеті болып табылады.

Химиялық қасиеттері

Күміс оксидінің аммиактағы ерітіндісімен альдегидерді тотықтырғанда, күміс металл түрінде белініп, ыдыстың қабырғасына жабысады. Бұл реакция күміс-айна реакциясы

Слайд 22Альдегидтерге сапалық реакция ретінде мыс (II) гидроксидімен жүретін реакцияны да қолдануға

болады. Алғаш сары тұнба-мыс (I) гидроксиді түзіледі. Содан кейін ол қызыл түсті мыс (I) оксидіне айырылады:

Химиялық қасиеттері

Альдегидтерге сапалық реакция ретінде мыс (II) гидроксидімен жүретін реакцияны да қолдануға болады. Алғаш сары тұнба-мыс (I) гидроксиді

Слайд 233. Орынбасу реакциясы.
Галоген атомы көмірсутек радикалындағы сутек атомының орнын басады:
4.

Формальдегидтің полимерленуі.
Формальдегидтің полимерленуі циклді және тізбекті қосылыстар түзе жүреді:
3. Орынбасу реакциясы. Галоген атомы көмірсутек радикалындағы сутек атомының орнын басады:4. Формальдегидтің полимерленуі. Формальдегидтің полимерленуі циклді және

Слайд 245. Поликонденсация реакциясы.
Формальдегид фенолмен әрекеттесіп, жоғары молекулалы қосылыс фенолформальдегид шайырын

түзеді. Функционалдық тобы бар мономерлер қатысып, кіші молекулалы қосылыс бөліне жүретін полимер түзілу реакциясын поликонденсация реакциясы деп атайды. Фенол мен формальдегидтің арасында осындай реакция жүреді:

Химиялық қасиеттері

5. Поликонденсация реакциясы. Формальдегид фенолмен әрекеттесіп, жоғары молекулалы қосылыс фенолформальдегид шайырын түзеді. Функционалдық тобы бар мономерлер қатысып,

Слайд 25Құмырсқа алъдегиді (формальдегид немесе метаналь) өткір иісті газ.
Карбонилді қосылыстардың жеке өкілдері

және олардың қолданылуы

Өндірісте формальдегидті катализатор қатысында метанды немесе метанолды тотықтырып алады.

Қолдануы.
Формальдегидтің 40%-тік ерітіндісін формалин деп атайды. Формалин дезинфекциялағыш зат ретінде кеңінен қолданылады. Құмырсқа альдегиді фенолформальдегид шайырын, карбамидті шайыр, органикалық бояулар, қопарылғыш заттар, лактар алуда, анатомиялық препараттарды консервациялауға, дезинфекциялауға, дәрі-дәрмек алуға және тері илеу өндірісінде қолданылады

Құмырсқа алъдегиді (формальдегид немесе метаналь) өткір иісті газ.Карбонилді қосылыстардың жеке өкілдері және олардың қолданылуыӨндірісте формальдегидті катализатор қатысында

Слайд 26Сірке альдегиді (ацетальдегид немесе этаналь)
Сірке альдегиді өткір иісті сұйықтык, суда жақсы

ериді. Сірке альдегидін Кучеров реакциясы бойынша ацетиленнен алады және этанолды тотықтырып та алады, қысқаша:

Қолдануы.
Сірке альдегидін сірке қышқылын, этил спиртін, күрделі эфирлер, бутадиен және т.б. маңызды органикалық қосылыстар алу үшін пайдаланады.

Сірке альдегиді (ацетальдегид немесе этаналь)Сірке альдегиді өткір иісті сұйықтык, суда жақсы ериді. Сірке альдегидін Кучеров реакциясы бойынша

Слайд 27Ацетон - түссіз сұйықтық, сумен кез келген мөлшерде араласады. Еріткіш ретінде

кең түрде қолданылады, органикалық синтезде изопрен, ацетат талшығын және т.б. алады. Әсіресе нитроцеллюлоза, ацетилцеллюлозаны еріту үшін пайдаланылады.

Ацетон

Ацетон - түссіз сұйықтық, сумен кез келген мөлшерде араласады. Еріткіш ретінде кең түрде қолданылады, органикалық синтезде изопрен,

Слайд 28 Көрсетілім № 3:
1) мыс (ІІ) оксидін қолданып, спиртті альдегидке

тотықтыру, альдегидтен карбон қышқылын алу;

2) альдегидтің «күміс айна» реакциясы

Көрсетілім № 3: 1) мыс (ІІ) оксидін қолданып, спиртті альдегидке тотықтыру, альдегидтен карбон қышқылын алу; 2)

Слайд 29ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША
АТАҢДАР
1) НСНО
Метаналь
2) СН3 – СН2 – СН2

– СНО

Бутаналь

4)СН3 – СН2 –СН2 –СН2 –СНО

Пентаналь

5)СН3 –СНО

3)СН3 – СН2 –СНО
ǀ
СН3

2-метилпропаналь

6)СН3 – СН2 – СН2–СНО
ǀ ǀ
СН3 СН3

Этаналь

2,3-диметилбутаналь

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША АТАҢДАР1) НСНОМетаналь2) СН3 – СН2 – СН2 – СНО Бутаналь4)СН3 – СН2

Слайд 30А) Мына тізбек бойынша жүзеге асатын реакция теңдеулерін жазыңдар.
Кім шапшаң?
С2H4

→ C2H6 → C2H5Cl → C2H5OH → CH3COH
А) Мына тізбек бойынша жүзеге асатын реакция теңдеулерін жазыңдар. Кім шапшаң?С2H4 → C2H6 → C2H5Cl →

Слайд 31 І – деңгей
1. есеп.
Белгісіз бір спирт буының ауамен салыстырғандағы тығыздығы

1,1-ге, сутегімен салыстырғандағы тығыздығы 16-ға тең. Сол спирттің молекулалық массасын табыңдар.

2. есеп.
Құрамында: а) 39,78% көміртек, ә) 6,79% сутек,
б) 54,43% оттек болатын заттың молекулалық формуласын табыңдар.

Деңгейлік тапсырмалар:

Жүйрік болсаң озып көр!

Жоламанның тобы

Нұрзаданың тобы

І – деңгей 1. есеп.Белгісіз бір спирт буының ауамен салыстырғандағы тығыздығы 1,1-ге, сутегімен салыстырғандағы тығыздығы 16-ға тең.

Слайд 32ІІ – деңгей
1. есеп.
Тізбектегі А затын анықтап, айналуларды жүзеге асыратын реакция

теңдеулерін жазыңдар, заттарды атаңдар:

2. есеп.
Заттың құрылымдық формуласын құрастыр С4Н8О; бұл зат мыс (ІІ) гидроксидімен әрекеттеседі және тотығуы нәтижесінде
2- метилпропанқышқылын түзеді. Заттарды анықтап, сәйкес реакция теңдеулерін жазыңдар.

ІІ – деңгей1. есеп.Тізбектегі А затын анықтап, айналуларды жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жазыңдар, заттарды атаңдар: 2. есеп.Заттың

Слайд 33ІІІ – деңгей
Массасы 13,8г этанол 28г мыс (ІІ) гидроксидімен әрекеттесекенде массасы

9,24г альдегид алынды. Өнімнің теориямен салыстырғандағы массалық үлесінің шығымын есептеңдер.
ІІІ – деңгейМассасы 13,8г этанол 28г мыс (ІІ) гидроксидімен әрекеттесекенде массасы 9,24г альдегид алынды. Өнімнің теориямен салыстырғандағы

Слайд 34Кім алғыр? ҰБТ есептерінен
 
І- топқа. 0006-нұсқа-2013ж. 25 есеп

(39 бет)
С3Н8 → С3Н6 → С3Н7ОН берілген тізбек бойынша, егер өнім шығымы 1-ші сатыда -80%, 2-ші сатыда - 75% болса, 132 г пропаннан алынатын пропанолдың массасы:
А)118г B) 128г C) 108г D) 148г E) 138г

ІІ- топқа. 0010-нұсқа-2013 ж. 25 есеп (59 бет)
Берілген өзгерістер тізбегіндегі
С2Н5ОН → СН3 – СОН → СН3 – СООН → СН3 – СОО – С2Н5 күрделі эфир түзілетін реакция теңдеуіндегі барлық заттардың молекулалық массаларының қосындысы:
А) 172 B) 182 C) 192 D) 202 E) 212

Кім алғыр? ҰБТ есептерінен  І- топқа. 0006-нұсқа-2013ж. 25 есеп (39 бет) С3Н8 → С3Н6 → С3Н7ОН

Слайд 35Ә) Венн диаграммасын толтырыңдар.

Ә) Венн диаграммасын толтырыңдар.

Слайд 36Үй тапсырмасы
§9.1.(1-4), §9.2

Үй тапсырмасы §9.1.(1-4), §9.2
Скачать презентацию

Похожие презентации

Соли: состав, классификация и области применения Соли: состав, классификация и области применения 312
Вклад химиков в Победу над фашизмом Вклад химиков в Победу над фашизмом 279
Презентация к уроку химии по теме : Применение этанола на основе свойств. Профилактика алкоголизма Презентация к уроку химии по теме : Применение этанола на основе свойств. Профилактика алкоголизма 180
Презентация по химии на тему Спирты (10 класс) Презентация по химии на тему Спирты (10 класс) 226
Гидролиз солей -презентация по химии Гидролиз солей -презентация по химии 232
Презентация по химии К уроку Реакции замещения Презентация по химии К уроку Реакции замещения 209

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.

Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть