Презентация, доклад на тему Күн - жұлдыз. Жарықтың таралуы. Күннің және Айдың тұтылуы

Жарық дегеніміз не?
3. Көрінетін сәулелену деп нені атайды?
4. Вакуумдегі жарық жылдамдығы дегеніміз не?
5. Жарық бөлшектеріне неле жатады?
6. Жылулық жарық көздеріне нелер жатады?
7. Люминесценциялық жарық көздеріне нелер жатады?
8. Плазмалық жарық көздеріне нелер жатады?

алғанда 750 есе үлкен.
Радиусы Күннің радиусы болып саналатын Күннің көрінетін беті фотосфера деп аталады. Бұл радиус 109 Жер радиусына тең. Күннің көлемі Жердің көлемінен 1,3 млн есе артық.
Күн затының орташа тығыздығыρ=1410 кг/м3. g=274 Н/кг тең.
Күннің сәуле шығару қуаты 4*10(23) кВт. Күннің тиімді температурасы шамамен 6000 К тең.

аталады. Фотосфераның сыртқы қабаттарының температурасы 8000 К-нен 4000 К-ге дейін қатты салқындайды.
Бірақ атмосферадағы осы температура, алдымен жайлап, сонан тез жоғарылай бастайды. Күн атмосферасының бұл аймағы хромосфера деп аталады.
Оның температурасы ондаған және жүздеген мың кельвинге жетеді.
Күн дискісінің жиегінде газ бұлты – протуберанц байқалады. Протуберанцтардың спектрі Н, Са, Не және металдардың әлсіз сызықтарынан тұрады. Олардың ұзындығы кейде 1 млн. км-ден асады. Протуберанцтар жарқыраған газдардан құралады. Олар әр түрлі пішінде (тамшылар, фонтандар, бұлттар, доғалар, т.б. түрінде) кездеседі; Күн бетінен орташа биіктігі 30 мың км-ден 50 мың км-ге дейін жетеді.

жарық көзі көрінбейтін болады. Бұл біртекті ортада жарық сызық бойымен – түзу түзусызықты тарайтынымен түсіндіріледі.
Жарық көзінен келген жарық энергиясы бойымен тарайтын сызық жарық сәулесі деп аталады.
Берілген әрі шектелген бағытта тарайтын жарық сәулелерінің жиынтығы жарық шоқтары деп аталады.

жарық көзінің өлшемін елемеуге болады. Мұндай көзді нүктелік жарық көзі деп атайды.
Егер бірнеше жарық шоқтары әр түрлі көздерден таралып, бір-бірімен өзара қиылысса, онда олар ешқандай әсер етпейді. Бұл жарықтың жарық сәулелерінің немесе шоқтарының тәуелсіздігі деп аталады.
Жарық көзінен жарық түспейтін мөлдір емес нәрсенің сыртындағы кеңістіктің бөлігін көлеңке деп атайды.
Жарық көзі нүктелік деп есептеуге болмайтын үлкен шам болса, онда экрандағы толық көлеңкенің айналасында өте қараңғы емес екі аймақ – алакөлеңкелер пайда болады.

келіп қалса, онда ол Күннің бетін жауып қалуы мүмкін, онда Күн тұтылады. Ай Жерге көлеңке мен алакөлеңке түсіреді. Жерге Ай көлеңкесі түскен нүктелерінде Күн толық тұтылады; Жер бетінің алакөлеңке аймағындағы нүктелерінде ол тұтылу жартылай болады.

тек Ай толған кезінде, яғни Ай аспанның Күнге қарсы нүктесі маңайында болған кезінде байқалады. Бұл уақытта Ай Жерге өзінің барлық жарықталған жарты шарымен қарайды. Егер толық Ай өзінің Жерді айнала қозғалысында толығымен Жердің көлеңкесіне енсе, онда Айдың толық тұтылуы болады. Егер ол көлеңке шетін жанап өтсе, онда тұтылу жартылай болады.

суретте қандай құбылыстарды байқадыңдар?

қалай пайда болады?
Күннің тұтылуы қалай орындалады?
Айдың тұтылуы қалай орындалады?

тұтылуы