Слайд 1Физика пәнінен ашық сабақ:
Пән: Физика
Топ: 54
Күні: 28.02.2018 ж
Сабақтың тақырыбы: Қазақстанда электр
энергиясын өндіру және пайдалану
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға электр энергиясын өндіру, жеткізу және тиімді пайдалану туралы нақты мағлұмат беру. Электр энергиясын өндіретін жылу электр станциясы, су электр станциясы және атом электр станцияларын жұмыс істеу принциптерін түсіндіру.
Дамытушылық: Электр энергиясын өндіру, жеткізу және тиімді пайдаланудың өмірдегі маңызын ашу. Оқушылардың салыстырмалы түрде ойлануға, білімдерін тиянақты түрде айтуға, өз бетінше жұмыс істеуге үйрету.
Тәрбиелілік: Оқушылардың бойында отандық өндіріске болған көз қарасын арттыру, рухани жаңғыру аясында жан-жақтылыққа, отансүйгіштік рухында тәрбие беру.
Сабақтың түрі: ашық сабақ
Сабақтың әдісі: пікірталас
Сабақтың көрнекілігі: Компьютер. Электрондық оқулық, оқушылардың дайындап әкелген презентациялары. MS PowerPoint бағдарламасы. Интерактивті тақта.
Пән аралық байланысы: информатика, химия, электротехника.
Слайд 2Сабақтың жоспары:
I кезең. Ұйымдастыру. 3мин. Оқушылармен амандасып, сабақтың мақсатымен, жоспарымен таңыстыру.
Оқушылардың көңіл күйін, дайындығын қарап, сабақты бастау.
ІІ кезең. Үй тапсырмасы: Оқушылар өтілген сабақты қай дәрежеде түсінгенің анықтау үшін сұрақ-жауап ойының өткіземіз.
III-кезең: Жаңа сабақ: «Қазақстанда электр энергиясын өндіру және пайдалану» тарауы бойынша оқушылар 3 топқа бөлініп, әр топқа өз тақырыбы бойынша презентация жасап әкелу тапсырылған. Баяндамашылар кезек-кезек шығып жаңа сабақ бойынша жұмыстарын қорғайды. Баяндамаға 3-5 минут уақыт беріледі. Болған соң басқа топ мүшелері, мұғалім баяндама жасап тұрған топқа сұрақ қойып, білімдерін тексере алады.
Әр бір топ төменде көрсетілген шарттар бойынша жаңа сабақты слайд презентация арқылы түсіндіріп қорғайды.
Слайд 3Өтілген сабақтарды қайталау сұрақтары:
МКН асосий учта қоидаси.
Иссиқлик двигатели нима?
Абадий двигатель яратиш
мумкинми?
Кулон қонуни.
Электр токи нима?
Солиштирма қаршилик нима?
Қувват деганимиз нима?
Слайд 4Өтілген сабақтарды қайталау сұрақтары:
Плазма деганимиз нима?
Менделеев Клапейрон тенгламаси.
Газ қонунлари деганимиз нима?
Нисбий
намлик нима?
Ўтказгичларни кетма кет ва параллел улаш қонунлари.
Жоуль Ленц қонуни?
Суюқликларда электр токи нима?
Термоэлектрон эмиссия ҳодисаси?
Слайд 5Өтілген сабақтарды қайталау сұрақтары:
Деформация нима?.
Термодинамиканинг биринчи қонуни.
Занжирнинг бир қисми учун Ом
қонуни?
Электр сиғими нима?
Газларда электр токи деганимиз нима?
Вакуумда электр токи нима?
Яримўтказгичларда электр токи нима?
Трансформаторнинг тузилиши?
Электр энергетикасы — энергетиканың басты құрастырушысы, оның басты міндеті — электр энергиясының тұтынушыларын электрлік энергиямен жабдықтау үшін электр энергиясын тиімді жолмен өндіру, тарату және үлестіру. Бұл сала кез келген елдің әлеуметтік және эконономикалық дамуының маңызды бөлігі, себебі электр энергиясының энергияның басқа тасымалдаушыларынан көрі бірқатар ерекшеліктері бар: үлкен қашықтыққа таратудың, тұтынушылар арасында үлестірудің және энергияның басқа түрлеріне (механикалық, жылулық, химиялық, жарықтық және басқа да…) түрлендірудің салыстырмалы жеңілдігі.
Слайд 7Электрлік энергияның маңызды өзгешілігі — оны бір уақытта өндіріп, сол уақытта тұтынуға
болаты.
Слайд 8ЖАЛПЫ ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫН ӨНДІРУДЕ ЕЛІМІЗДІҢ ЭЛЕКТРСТАНСЫЛАРЫНЫҢ БӨЛІНУІ:
1) ЖЫЛУ ЭЛЕКТРСТАНСЫСЫ (ЖЭС);
2) СУ
ЭЛЕКТРСТАНСЫСЫ (СЭС);
3) АТОМ ЭЛЕКТРСТАНСЫСЫ (АЭС)
Слайд 9ТОПТЫ 3-КЕ БӨЛЕМІЗ:
Жылу электр станциясы.
Су электр станциясы.
Атом электр
станциясы
Хасанханов А.
Нуралиев Ж.
Зияматов И.
Салимбоев Ж.
Эргашов
Файзуллаев Ш.
Иристаев Ш
Собиров Х.
Халмуратов
Абдурахманов
Корганбаев
Икрамжанов
Илхамжанов
Арибжанов
Юлдашев
Рахимжанов
Хикматханов А
Рахманкулов О
Ирискулов Ж
Ниязкулов С
Юсупбаев Ж
Давронов Д
Муратханов С
Слайд 10I-топ. Жылу электр станциясы.
1. Қазақстанда жылу электр энергиясын өндіру.
2. Жылу электр
станциясын жұмыс істеу принципі.
3. Жылу электр станциясы және экология.
Слайд 11ЖЫЛУ ЭЛЕКТР ОРТАЛЫҒЫ (ЖЭО) – ТҰТЫНУШЫЛАРҒА БІР МЕЗГІЛДЕ ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫ МЕН
ЖЫЛУДЫ БУ ЖӘНЕ ЫСТЫҚ СУ ТҮРІНДЕ БІРГЕ ӨНДІРІП БЕРЕТІН БУ (ГАЗ) ТУРБИНАЛЫ ЭЛЕКТР СТАНСАСЫ. ЖЭО БЕРЕТІН ЖЫЛУ ҚЫЗҒАН БУ НЕМЕСЕ ЫСТЫҚ СУ ТҮРІНДЕ ТАРАТЫЛАДЫ. ҚАЗАҚСТАННЫҢ ІРІ ӨНДІРІС ОРЫНДАРЫ МЕН ЕЛДІ МЕКЕНДЕРІНІҢ КӨПШІЛІГІ ЖЭО ЖЫЛУЫМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛЕДІ. ОЛАРДЫҢ ІШІНДЕГІ ІРІЛЕРІ Ғ2 АЛМАТЫ ЖЭО (ҚУАТЫ 510 МВТ), АТЫРАУ ЖЭО (215 МВТ), Ғ2 АСТАНА ЖЭО (240 МВТ), Ғ2 ҚАРАҒАНДЫ ЖЭО (435 МВТ), Ғ3 ҚАРАҒАНДЫ ЖЭО (440 МВТ), МАҢҒЫСТАУ ЭНЕРГОКОМБИНАТЫНЫҢ ЖЭО (87 МВТ), Ғ1 ПАВЛОДАР (350 МВТ), Ғ3 ЖЭО (440 МВТ) ЖЭО, Ғ2 ПЕТРОПАВЛ ЖЭО (380 МВТ), ӨСКЕМЕН ЖЭО (241,5 МВТ). ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЭО-ЛАР САҒАТЫНА ШАМАМЕН 45000 Т-ДАН КӨП БУ ӨНДІРЕ АЛАДЫ, ОЛАРДЫҢ ЖАЛПЫ ҚУАТЫ 5694 МВТ-ҚА ЖЕТІП ОТЫР.
Слайд 14II-топ. Су электр станциясы тобы.
1. Қазақстанда су электр энергиясын өндіру.
2. Су
электр станциясын жұмыс істеу принципі.
3. Су электр станциясы және экология.
Слайд 15СУ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯСЫ - ЭЛЕКТР ГЕНЕРАТОРЫН АЙНАЛДЫРАТЫН ГИДРАВЛИКАЛЫҚ ТУРБИНАМЕН СУ АҒЫНЫНЫҢ МЕХАНИКАЛЫҚ ЭНЕРГИЯСЫН ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫНА
ТҮРЛЕНДІРЕТІН ЭЛЕКТР СТАНЦИЯСЫ. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЕҢ АЛҒАШҚЫ СЭС 1902 ЖЫЛЫ ЗЫРЯН КЕНІШІН ЭНЕРГИЯМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ МАҚСАТЫНДА ТҰРҒЫСЫН ӨЗЕНІНДЕ САЛЫНДЫ. ОНЫҢ ҚУАТЫ 1 МЫҢ КВТ БОЛДЫ. 1927 ЖЫЛЫ ЖОҒАРЫ ХАРИУЗОВСК СЭС-І (ҚУАТЫ 3,2 МЫҢ КВТ), 1934 ЖЫЛЫ ҮЛБІ СЭС-І (ҚУАТЫ 27,6 МЫҢ КВТ) САЛЫНДЫ. ҮЛКЕН АЛМАТЫ ӨЗЕНІННДЕ 10 КАСКАДТАН ТҰРАТЫН СЭС (ЖАЛПЫ ҚУАТЫ 47 МЫҢ КВТ) 1959 ЖЫЛЫ САЛЫНЫП БІТТІ. . СОҢҒЫ ЖЫЛДАРЫ КЕШЕНДІ МАҚСАТТА ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН БІРНЕШЕ ІРІ СУ-ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ТОРАПТАР ІСКЕ ҚОСЫЛДЫ: ЕРТІС ӨЗЕНІНДЕ ӨСКЕМЕН СЭС-І (КУАТЫ 331,2 МЫҢ КВТ) ЖӘНЕ БҰҚТЫРМА СЭС-І (ҚУАТЫ 675 МЫҢ КВТ), ІЛЕ ӨЗЕНІНДЕ ҚАПШАҒАЙ СЭС-І (ҚУАТЫ 434 МЫҢ КВТ) ЖӘНЕ Т.Б. ЕЛІМІЗДЕ СУ-ЭНЕРГЕТИКА ҚҰРЫЛЫС ОБЪЕКТІЛЕРІНЕН БАСҚА 200-ДЕН АСТАМ ШАҒЫН ЖӘНЕ ОРТАША СЭС САЛЫНҒАН. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ІРІ СЭС-ТЕРДІҢ БАРЛЫҒЫ ЭНЕРГИЯ ЖҮЙЕСІ ҚҰРАМЫНДАҒЫ ЖЫЛУ СТАНЦИЯЛАРЫМЕН ҮЙЛЕСТІРІЛЕ ПАЙДАЛАНЫЛАДЫ. БҰЛ ЖАҒДАЙДА ОЛАРДЫҢ ЖОҒАРЫ ДӘРЕЖЕДЕГІ КЕШЕНДІ ҮНЕМДІЛІГІ, ПАЙДАЛАНУДАҒЫ СЕНІМДІЛІГІ АРТАДЫ. СОНДЫҚТАН СЭС САЛУ ӨЗЕННІҢ АҒЫН СУЫН СУ КӨЛІГІ, ИРРИГАЦИЯ ЖӘНЕ СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ЖӘНЕ Т.Б. МАҚСАТТАРДА КЕШЕНДІ ПАЙДАЛАНУҒА МҮМКІНДІК БЕРЕДІ
Слайд 20Бернард Форест де Белидор
УИЛЬЯМ ДЖОРЖ АРМСРОНГ
Слайд 28III-топ. Атом электр станциясы тобы. 1. Атом электр энергиясын өндіру.
2. Атом
электр станциясын жұмыс істеу принципі.
3. Атом электр станциясы және экология.
Слайд 29ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ ӘЛЕМДЕ ЭНЕРГИЯ ТАПШЫЛЫҒЫ БАЙҚАЛУДА. БҰРЫННАН ПАЙДАЛАНЫП КЕЛЕ ЖАТҚАН КӨМІР,
МҰНАЙ, ТАБИҒИ ГАЗ СЫНДЫ ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІНІҢ САРҚЫЛУЫ НЕМЕСЕ ҚОРЫНЫҢ АЗАЮЫ, ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ТИГІЗЕТІН ЗИЯНДЫ ӘСЕРІНІҢ КҮН САНАП АРТУЫ АДАМДАРДЫ БЕЙ-ЖАЙ ҚАЛДЫРМАДЫ. БҮКІЛ ӘЛЕМ ЭНЕРГИЯ ТАПШЫЛЫҒЫНАН ҚҰТЫЛЫП, ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ЛАСТАМАЙТЫН АЛЬТЕРНАТИВТІ ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІНЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗУГЕ КІРІСІП КЕТТІ.
МІНЕ, СОЛ ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІНІҢ БІРІ РЕТІНДЕ АЭС- ПАЙДАЛАНЫЛУДА. АЭС - АТОМ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯСЫ, АТОМ ЭНЕРГИЯСЫН ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫНА АЙНАЛДЫРАДЫ. ӘЛЕМДЕ ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ ӨНДІРІСТЕ ЯДРО ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫН ПАЙДАЛАНУ БОЙЫНША АҚШ (836,63 МЛРД КВТ·САҒ/ЖЫЛ), ФРАНЦИЯ (439,73 МЛРД КВТ· САҒ/ЖЫЛ), ЖАПОНИЯ (263,83 МЛРД КВТ· САҒ/ЖЫЛ), РОССИЯ (160,04 МЛРД КВТ· САҒ/ЖЫЛ), КОРЕЯ (142,94МЛРД КВТ· САҒ/ЖЫЛ) ЖӘНЕ ГЕРМАНИЯ (140,53 МЛРД КВТ· САҒ/ЖЫЛ).
Слайд 345. «Үш тілдік» бағдарлама бойынша сөздік.
трансформатор-трансформатор-transformer
генератор-генератор-generator
жылу электр станциясы –тепловая электростанция-thermal elektro
station
Су электр станциясы-гидро элекростанция-hydroelektric power station
Атом электр-атомная электростанция-nuclear power plant
Слайд 366. Сабақты қорытындылау, бағалау.
Слайд 37Уйге тапсырма.
Күн және жел электр станциясы тақырыбына СӨЖ.
Слайд 38НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!