Презентация, доклад на тему Габдулла Тукай балаларга

башлангыч мәктәбе укытучысы

Кыш

булып кайтып килә безнең бабай,
Безгә төрле-төрле уенчык алган да.
Шатланышып без әйтәбез: “Рәхмәт, бабай,
Сиңа тагын күп ел гомер бирсен ходай!”
Бабай, мескен, кар, яңгырга карамыйча,
Безне шатландырмак өчен йөри шулай.

Ак бабай.
Бөтен дөнья ап-ак булып кар яуганда,
Ишек алды, урам, түбә агарганда,
Ап-ак булып кайтып килә безнең бабай,
Безгә төрле-төрле уенчык алган да.
Шатланышып без әйтәбез: “Рәхмәт, бабай,
Сиңа тагын күп ел гомер бирсен ходай!”
Бабай, мескен, кар, яңгырга карамыйча,
Безне шатландырмак өчен йөри шулай.

әйтеп кара.

бездән инде кошлар,
Алар бездән ерак җирләрдә кышлар.
Мисале зәгъфыран саргайды урман,
Игенчеләр игеннәрне дә урган.
Такыр калды, татар башы кеби, кыр;
Азык эзли,оча тургай да пыр-пыр.
Чыгып баш калкыта сахрада уҗым,
Яшел хәтфә шикелле итә җем-җем.

очып,
Армыйсың син ничек?
Ничек соң тормышың?
Ничек көн күрмешең?
Сөйләп бирче тезеп.
Табаламсың ризык?
К ү б ә л ә к:
Мин торам кырларда,
Болында, урманда:
Уйныймын,очамын,
Якты көн булганда.
Иркәли һәм сөя
Кояшның яктысы;
Аш буладыр миңа
Чәчәкләр хуш исе.
Тик гомрем бик кыска:
Бары бер көн генә,-
Бул яхшы, рәнҗетмә
Һәм тимә син миңа!

буе авызы белән балчык ташый,
Балчык белән матур итеп оя ясый.
Күп эшләде иренмичә; бара-бара
Чыгарды ул матур-матур балалар да.
Ачыксалар Карлыгачның балалары,
Чебен-черки тотып кайта аналары.

Карлыгач.
Күптән түгел безнең тәрәзә капкачын
Оя итте минем сөйгән Карлыгачым.
Ул көн буе авызы белән балчык ташый,
Балчык белән матур итеп оя ясый.
Күп эшләде иренмичә; бара-бара
Чыгарды ул матур-матур балалар да.
Ачыксалар Карлыгачның балалары,
Чебен-черки тотып кайта аналары.

Бәйрәм бүген
Бар күңеллелек бөтен дөньяда,бар бер ямь бүген!
Нәрсәдән бу? Мин беләм, бәйрәм бүген,бәйрәм бүген!
Бер мөкатдәс хис белән һәрбер кеше хәйран бүген,
Уйный сазым да минем бәйрәм көен, бәйрәм бүген!
Арттыра, күрдем, кояш гадәттәгедән балкуын:
“Ул киенгәндер!” -дидем, бәйрәм бүген,бәйрәм бүген!
Хис итеп һәр җирдә бер төрле хуш ис аңкуын:
“Ислемай сөрткән икән дөнья!” - дидем, бәйрәм бүген!
Яр башыннан тыңладым мин бер суның дулкыннарын:
Сөйләшәләр үзара: “Бәйрәм бүген, бәйрәм бүген!”
Тыңладым әкрен генә искәндә бәйрәм көн җилен:
Ансы да сөйли тагын: “Бәйрәм бүген, бәйрәм бүген!..”

төз утыр, яхшы утыр!
Ник газаплыйсың болай син, мин әле бик кечкенә;
Мин туганга тик ике айлап булыр, йә өч кенә.
Юк кирәкми, мин өйрәнмим, минем уйныйсым килә;
Шул болыннарда ятасым, шунда ауныйсым килә.
- Ах, юләр маэмай!Тырыш яшьләй, зурайгач җайсыз ул;
Картаеп каткач буыннар, эш белү уңайсыз ул!

Эшкә өндәү
(Плещеевтан)
И сабыйлар! Эшләгез сез,
Иң мөкатдәс нәрсә - эш,
Эш агачы һәрвакытта
Бик юмарт китерер җимеш.
Яшьлегендә күп тырышсаң,
Эшкә бирсәң ,чын күңел.
Каршыларсың картлыгыңны ,
Бик тыныч һәм бик җиңел!

туган тел аркылы.

Иң элек бу тел белән
Әнкәм бишектә көйләгән.
Аннары төннәр буе
Әбкәм хикәят сөйләгән.

И туган тел! Һәрвакытта
Ярдәмең берлән синең
Кечкенәдән аңлашылган
Шатлыгым, кайгым минем.

И туган тел! Синдә булган
Иң элек кыйлган догам:
Ярлыкагыл, дип, үзем һәм
Әткәм-әнкэмне, ходам!