Презентация, доклад на тему Дьенеш блоктары

түсінікті өзгерткен адам, яғни математика қызықты ғылым емес деп саналады және шығармашылықтан алыс. Дьенеш әдістемесі мектеп жасына дейінгі және ересек жастағы балаларға ойын нысанында түрлі математикалық түсініктерді игеруге көмектеседі, сонымен қатар бала үшін маңызды психологиялық процессті дамытады. Золтан Дьенеш, өзінің мол педагогикалық тәжірибесіне сүйене отырып және психология саласында зерттеулер нәтижесімен, математиканы оқып үйренудің 6 кезеңінің теориясын әзірледі және логикалық блоктар мен ойын құралдары түрінде тиімді көрнекі материалдарды жасап шығарды.

тәжірибеде мақұлдады.

Түсініңтің бірінші кезеңін «еркін ойын» - деп атады. Оның мәні, бала педагогтан кез – келген тапсырма алады, оны сыналар мен қателер көмегімен нұсқаларды абыл – сабыл іріктеуге жүгіне, жылдам шешуге тырысады. Берілген кезең баланы тапсырмамен таныстырады, оны ол табысты орындау керек. Осы сәттен бастап баланың оқып үйрену кезеңі басталады.

атты екінші кезеңге ауыстыру жүзеге асырылады. Ережені оқып үйрену Золтан Дьенеш үшін маңызды үйрету сәті деп саналады, яғни бала ойын ережесінің білімінсіз берілген тапсырманы басынан аяғына дейін шеше алмайды. Ережеде балаға деген ең маңызды ақпарат бар, оны педагог балаға жеткізуге тырысады.
Үшінші кезеңде салыстыру процесі жүргізіледі. Ересек адамдар мен балалар бірге жұмыс істеу үшін бірнеше математикалық тақырыптарды қолданғаннан кейін, берілген ойынның мазмұнын салыстыру кезеңі басталады. Әдістеме авторы баланы ұқсас ережелермен сипатталатын ойындарды ойнауға үйретуге, ата – аналарды және педагогтарды шақырады, бірақ бұл ретте түрлі дидактикалық материалдар қолданылады. Мысалы, бір тапсырманы блоктарда ойнауға болады, сосын геометрикалық пішіндерде, түймелерде немесе қояндарды оюда. Нәтижеде бала дәл осы уақытта немен ойнап отырғанына тәуелсізде, ол өз әрекеттерінің дұрыс алгоритміне жетуі тиіс. Бұл кезең балада ойлау абстрактісін дамытады.

көмектеседі. Золтан Дьенеш көзбен көруді дамыту үшін түрлі бейнелі диаграммаларды, ойын мен кестелер карталарын қолдануды ұсынады.
Бесінші кезеңде бала түсінуге көшеді, яғни екі және көп адымдар топтамасы бір нәтижеге әкеледі. Жүйе авторы осы кезеңді символдық деп атаған. Ойын карталарын сипаттау үшін түрлі белгілер түрінде арнайы тілді қолдану керек. Бала ойын процесінде өзіндік белгілік жүйесін құрады.
Қорытынды кезең барлық аталған кезеңдерден ұзақ болады. Алтыншы кезеңде ойын карталарының түрлі нұсқада сипаттамалары беріледі, керекті логикалық нәтижеге жеткізетін арнайы ережелер анықталынады. Бала педагогпен бірге аксиома мен теория түсінігінің мазмұнын зерттейді, сонымен қатар аксиомадан теоремаға көшетін ережелерді үйренеді. Көптеген ересек адамдар, бала түсінігінде математикалық түсініктер теориясын оқып үйрену түсініксіз және күрделі деп санайды. Золтан Дьенеш осы теорияны үш жастан сегіз жастағы балалар үшін, олардың тәндік және жас ерекшеліктерін ескере отырып құрды.

олар нысаны, түсі, жуандығы және көлемі жағынан қайталанбайды.
Дьенеш блоктары негізгі геометриялық пішіндер түрінде берілген: шеңбер, тікбұрыш, шаршы, үшбұрыш, сары, қызыл және көк түсте боялған. Геометриялық пішіндер үлкен және кішкентай өлшемде орындалған, сонымен қатар жіңішке және жуан пішіндер түрінде.
Дөңгелек

Үшбұрыш

Шаршы

Тіктөртбұрыш

екі терезелі үй -кішкентай дегенді білдіреді.

Жіңішке дегенді білдіреді

Жуан дегенді білдіреді

құралмен алдын – ала таныстыруды ата – аналға Золтан Дьенеш кеңес етеді. Бала алдына жинақты жайғастырыңыз да, оған толық еркін әрекет беріңіз. Ол оларды теріп шыға, сипап сезіне, қолында ұстай және олармен ойнай алады. Бейімделу кезеңінен кейін, балаға кішігірім тапсырманы орындауды ұсыныңыз. Мысалы, баладан берілген материалдардың ішінен тек көк пішіндерді теріп алуды немесе көлемі және жуандығы бойынша пішіндерді бөлуді сұраңыз. Осындай тапсырмалар балаларды математикалық түсініктің негізімен таныстырады. Золтан Дьенеш блоктар негізінде көптеген математикалық ойындар әзірлеген.

түрлі пішіндерді жайғастырады.
Бала пішіннің негізгі қасиеттерін мінездеп, оларды жаттап алуы керек. Әрі қарай
бала теріс айналады, ал ересек адам пішіндер орындарын ауыстырады, бір
пішінді алып тастайды немесе бір пішінді жаңа пішінмен ауыстырады. Баланың
міндеті пішіндермен қандай өзгеріс болғанын білу.

2. Барлық оқу құралын педагог тығыз маталы қапқа салады. Бала сипап – сезу
арқылы қаптан тек барлық үлкен немесе барлық кішкентай пішіндерді алып
шығуы керек.

3. Балаға әр пішінге көлемі, нысаны, түсі және жуандығы бойынша жұбын табу
керек. Мысалы, үлкен көк түсті үшбұрыш жұбына кішкентай көк үшбұрышты алады және т.б. Бала алдына ата – аналар сегіз блокты жайғастырады және олардың бірінің астына кесілген сурет немесе тиын түрінде қойма жасайды. Бала қойманы тез табуда, ересек адамдарға түрлі жетекші сұрақтарды қояды. Бұндайда ата – аналар жауапты бір сөзбен ғана айта алады: иә немесе жоқ. Барлық алынған ақпаратты саралап болғаннан кейін, бала қойма орынын табады. Ойын барысында ересек адамдар баламен рөлдерімен ауысады: ересек адамдар қойма орынын табады, ал бала жетекші сұрақтарға жауап береді.

жетекші сұрақтар көмегімен және алынған жауаптар бойынша тығылған блоктың нысаны, көлемі, жуандығы және түсі туралы табады.
5. Бір – бірінен арақашықтықта екі блок және үш блок жайғастырылады. Әрі қарай блоктар қай жағынан көп, қай жағынан аз екенін балаға салыстыру ұсынылады. Осыған орай баладан берілген блоктарды қалай теңестіруге болатынын сұрауға болады.
6. Педагог қатарда алты түрлі пішіндерді жайғастырады. Баланың міндеті, пішіндер астында қарама – қарсы пішіндер жатқандай етіп, төменгі қатарды қалыптастыру керек . Олар түсімен, көлемімен немесе нысандарымен айырмашылықта болуы мүмкін.
7. Дидактикалық материалдар көмегімен баламен «Домино» ойнауға болады. Бұл үшін барлық пішіндер ойыншылар арасында тең бөлінеді. Әр ойыншы кезекпен жүреді. Егер балада керекті пішін жоқ болса, онда ол жүру жолын келесі ойыншыға береді. Кімде пішіндер қалмаса, сол жеңімпаз аталынады.

Олимпиадалық ойындар.
Андар патшасы Арыстан олимпиадалық ойындар ұйымдастырды. Жеңіске жеткен үлкен жануарларға сары дөңгелек медаль берді, ал балаларына үшбұрыш қызыл түсті медаль берді. Суретке қарап қате берілген медальды тап.