Слайд 1Фәнни-эҙләнеү эшемдең темаһы: Уның исеме беҙҙең күңелдәрҙә…
Маҡсаты:
1.Ауылдашым (күренекле мәғариф хеҙмәткәре
Усманов Йәүҙәт Сабир улы) менән тулыраҡ таныштырыу.
2. Уның күрһәткән эшенә ихтирам тойғоһо тәрбиәләү.
3. Эште дауам итеү,тәрәнерәк өйрәнеү.
Актуаллеге: Бөгөнгө көндә ата-әсәһенең рәнйетелеүе, туғандарҙың бер-берһенә вайымһыҙлығы, иҫәндәрҙең ҡәҙере, үлгәндәрҙең кәбере онотола яҙып ҡалған заманда тарихты, нәҫел ептәреңде өйрәнеү, киләсәк быуынға ҡалдырыу өсөн йәшәү, изгелек, миһырбанлылыҡ тигән матур сифаттарҙың да барлығын иҫбатлау.
Слайд 2Бурыстар:
-Собханҡол ишан һәм Усмановтарҙың тормош юлын, ауыл тарихын өйрәнеү, улар тураһында
мәғлүмәттәр туплау;
-йыйылған материалдан сығып презентация төҙөү;
-киләсәктә улар хаҡында фильм эшләүҙә ҡатнашыу.
Слайд 7 Усмановтар нәҫеле
Усмановтар нәҫеле Субханҡолдан
башлана.
Мәғрифәтсе педагог, тәржемәсе, дәреслек һәм һүҙлектәр авторы С. Хәлфиндең исеме Рәсәйҙәге барлыҡ тюркологтарға ла киң билдәле тип, икеләнмәйенсә әйтергә була. Екатерина 2 1769 йылда Казанда беренсе ирҙәр гимназияһын астыра. Ошо дәүерҙә С.Хәлфин гимназистар өсөн (1778) «Татар әлифбаһы» һәм«Татарса-русса һүҙлек» төҙөй.
Яҡынса 1780-1790 йылдарҙа Субханҡол Казандағы ошо гимназияла уҡый, уны тамамлағас, Баҡалыға ебәрелә. Унда 1 мәҙрәсә һәм мәсет һалдыра, үҙе шунда Ишан-хәҙрәт була. Ул мәҙрәсәлә муллалар, мәзиндәр уҡытып сығарыла. Шәкерттәр Бөрө, Илеш, Дүртөйлө, Саҡмағош, Баҡалынан килеп уҡыйҙар. Ишан үҙе ғәрәп, төрөк, рус, татар телдәрен яҡшы белгән. Ғүмере буйы кешеләргә аң-белем, изгелек нурҙары ғына өләшкән. Бөгөнгө көндә уның балаларының балалары, ейәнсәрҙәре ошо эште дауам итеүселәр булып тора.
Субханҡолдоң өс малайы була:Мөхәмәтйән, Шаһийән, Ситдиҡйән. Мөхәмәтйән Ҡорос ауылының старостаһы була. Уның ике малайы: Усманғәли һәм Солтанғәли. Сабир ҡартатай Усманғәлиҙең өсөнсө улы була, үҙенең иҫә 10 балаһы тыуа. Йәүҙәт олатай өсөнсө бала була. Ул һуңғы көндәренә тиклем мәктәптә эшләй – уҡыусыларына физика фәндәре буйынса аң-белем бирә, үҙ эшенә тоғро ҡала.
Слайд 13…Ғүмер ул-йәшен сатҡыһы,
Балҡый ҙа тиҙ юғала,
Тик барыбер ысын кешеләр,
Тура юл таба
ала.
(Гөлназ Хәсәнова).
Усманов Йәүҙәт Сабир улы.
Слайд 14 1949 йыл- Иҫке Ҡорос мәктәбе коллективы
Слайд 21
Эшләү дәүерендә Йәүҙәт Сабир улы фәнни-эҙләнеү эштәре лә алып
бара. Уҡыусылары менән берлектә приборҙар уйлап табалар. “Пифагор теоремаһы” тигәне Мәскәүҙә күрһәтелә, береһе тураһында “Физика в школе” журналында баҫтырыла.
Уның уҡыусылары араһында танылған шәхестәр ҙә бар: Ғәлләмов Әбүзәр Кәрәм улы – профессор (Шаммазов А.М. уҡытыусыһы), Зәйнетдинов А.Н. - (Силәбе политехник университеты) техник фәндәр кандидаты, Солтанов А.М. (Октябрьск – “АМК Горизонт” фирма директоры).
Слайд 25 Биш ҡыҙым – биш шатлығым
Усманов Йәүҙәт Сабир улы –
(1924-2004). Ул Ҡорос ҡыҙы Йосопова Асма(уҡытыусы) Ғәли ҡыҙына өйләнә. Уларҙың биш ҡыҙы тыуа: Зилә-Октябрьск ҡалаһында-балалар табибы, Флүзә-Ҡорос ауылында-шәфҡәт туташы, Фәйрүзә-Октябрьск ҡалаһында-экономист, Ләйлә-Ҡорос мәктәбендә-уҡытыусы, Зөлфиә-Октябрьск ҡалаһында-инженер.
Слайд 27Һинең күңел биҙәктәрең…
Уның эшен дауам итеүселәр:
1. Абдуллина Ләйлә Йәүҙәт ҡыҙы.
2. Әхмәтхафизова
Әлфиә Әмирзаһит ҡыҙы
3. Шәрәфетдинов Азат Әмирзаһит улы
4. Абдуллин Геннадий Николаевич
Слайд 34Төрлө тармаҡ эшсәндәре
Хәзрәт - 1
Ҡаҙый - 1
Мулла - 1
Волость
исполкомының рәйесе - 1
Район кооператив рәйесе– 1
Математика фәндәре кандидаты – 1
Банкта баш бухгалтер – 1
Староста - 2
Профессорҙар - 2
Уҡытыусылар - 20
Табиптар – 13
Экономистар - 10
Юристар - 10
Инженерҙар – 10
Төҙөүселәр - 8
Вет.врач - 3
Подполковник - 2
Слайд 35Бөтә хеҙмәт стажы – 531 йыл
1. Усманов Йәүҙәт Сабир улы
– 42 йыл
2. Усманова Асма Ғәли ҡыҙы– 27
3. Абдуллина Ләйлә Йәүҙәт ҡыҙы– 35
4. Абдуллин Геннадий Николаевич – 36
5. Кудоярова Ләлә Сәмиғулла ҡыҙы – 40
6. Явгильдина Рәшидә Сабир ҡыҙы – 38
7. Явгильдин Мирсәлих Ғабделхаҡ улы- 38
8. Явгильдина Венера Мирсәлих ҡыҙы – 30
9. Явгильдина Нәфисә Мирсәлих ҡыҙы – 33
10. Закирова Мөршидә Сабир ҡыҙы – 36
11. Субханҡулова Әүфә Сабир ҡыҙы – 34
12. Халиҡова Тәскирә Ғәли ҡыҙы – 32
13. Усманова Эльвера Фәтих ҡыҙы – 38
14. Исламова Светлана Хәнәфи ҡыҙы – 21
15. Әхмәтхафизова Әлфия Әмирзаһит ҡыҙы – 17
16. Шәрәфетдинов Азат Әмирзаһит улы – 15
17. Закирова Резеда Фәзир ҡыҙы – 22
18. Имаев Ленир Хәнәфи улы – 5
Слайд 50 Үткәндәрҙән аманат:
Ейәндәрем, һеҙгә әйтәм,
Ҡолаҡ һалып тыңлағыҙ!
Сығып китеп төрлө яҡҡа,
Ерһеҙ,
телһеҙ ҡалмағыҙ!
Төп эшегеҙ һеҙҙең – уҡыу,
Наҙан булып ҡалмағыҙ.
Уҡығыҙ һеҙ тырышып-
Хурлыҡтарға ҡалмағыҙ.
Беҙ башлаған эштәрҙе-
Алға дауам итегеҙ.
Беҙ ҡалдырған аманатты
Киләсәккә илтегеҙ!