Презентация, доклад на тему Сан есім

есімдерді ажырата білуге үйрету; сөйлем мәнерлеріне жете көңіл бөлу; дамытушылық: ойлау белсенділігі мен танымдық қызығушылығын дамыту, ой қорытып нақты шешім жасата білу, шығармашылық ізденістерін артыруға ықпал жасау; тәрбиелік: өмір құбылыстарын танып білуге, ұлттық өнегені бойына сіңіріп, туған халқының өнерін сүйіп өсуге баулу, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

байланыс: математика, тарих, әдебиет

топқа бөлу

2. Үй тапсырмасын тексеру (сұрақтармен қорытындылау)

есім): бес, елу, сегізінші;
күрделі(екі не одан да көп түбірлердің тіркесуі не қосарлануынан жасалған сан есім): елу бес, үш-төрт

Заттың санын, ретін, мөлшерін білдіреді

Қанша? Неше?
Нешінші? Нешеу?

Мысалы:
Бұл Жамбыл жасап отыр тоқсан жасты,
Тоқсаннан әрі кетті, жүзге асты.

сызбаға орналастырыңдар...

к

д

1942 100 5 25 3 30 22 316

есімдерді тапқызу. Оларды құрамына қарай ажырату.

І топ:
Мұз айдынында жеті бала
Асыр сап жүр сырғанап.
Сырғанамай екі бала
Жағалауда тұр қарап.
Енді осы баланың
Санын айтсаң жарадың.
ІІ топ:
Екі аяқ пен екі қол,
Бір ауыз бен бір тілің.
Нешеу болды, қане, бол,
Санап шығар кім бұрын?
ІІІтоп:
Тал басында тізіліп
Он жапырақ тұр еді.
Жел соқты да үзіліп
Ұшып кетті біреуі.
Ізінше оның жұлынып
Түсті тағы бесеуі.
Тұр әлі де ілініп
Жапырақтың нешеуі?

біздің сабағымыздың ұраны: «Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады». Тағы қандай мақал-мәтел білесіңдер?
-Келесі кезекті жаңылтпаштарға берейік. Мен айтқан жаңылтпаштарды қайталап айтып, сөз ішіндегі сан есімдерді табыңдар.

сан есім «үшінші» сөзіне сатылай-кешенді талдау жасайық:
үшінші
1.Бұл сөз екі құрамнан тұр: үш+інші
2.Тұлғасына қарай:а) үш-негізгі түбір
ә)үшінші –туынды түбір. Себебі түбірге
сөз тудырушы (-інші)жұрнағының
жалғануы арқылы жасалған туынды сөз.
3.Құрылысына қарай: дара.
4. Сөзде бір лексикалық мағына, бір
грамматикалық мағына бар
5. лексикалық мағынасы-заттың саналу
мағынасын білдіріп тұр
6. Грамматикалық мағынасы-жалпы
грамматикалық мағына –сан есім
7. үшінші-нешінші? деген сұраққа
жауап береді

Сондықтан да менің қоятын сұрағым осы төңіректі қамтиды.
Халқымыздың кие тұтқан сандарын ата
Жігіттің үш жұрты
Үш бәйтерек
Ұлттық ойындар

- 20 теңгемен сөйлес
ІІ топ – 10 жылдан кейін тақта қандай болады деп ойлайсың?
ІІІ топ - Мемлекеттік мерекелер

дегенім-
Тоғыз дегенім-
Он дегенім-

Бүгін Ертең
5-6 жасар біз 6-сынып ХХІ
балдырған оқушысы, ғасырдың
Баламыз білім қуған болашақ
өренбіз барыстарымыз